Kỳ án "chiếc dùi đục tưởng tượng": Chuyện bây giờ mới kể

Dù bị cáo một mực không nhận tội, dù các vật chứng không ăn nhập với lời cáo buộc, Đàm Thuận Thao vẫn bị đẩy vào tù trong gần 1 năm...

Bị cáo Đàm Thuận Thao tại phiên tòa ngày 28.7.2015.

Không có cơ sở pháp lý

Như báo PLVN đã đưa tin, ngày 23.6.2015 TAND tỉnh Bắc Ninh đã mở phiên tòa xét xử phúc thẩm vụ án “Đàm Thuận Thao cố ý gây thương tích” xảy ra ngày 27.9.2013 tại thôn Hương Mạc, xã Hương Mạc, Từ Sơn, Bắc Ninh. Tuy nhiên, HĐXX phúc thẩm đã phải cho hoãn phiên tòa để triệu tập giám định viên tham gia nhằm làm rõ các vấn đề liên quan tới Bản kết luận giám định pháp y (GĐPY) số: 75/2013/GĐPY (gọi tắt là Bản GĐPY số 75) ngày 24.12.2013 của Phòng GĐPY tỉnh Bắc Ninh (nay là Trung tâm GĐPY tỉnh Bắc Ninh).

Trong vụ án này, vấn đề chứng minh cơ chế hình thành thương tích của người bị hại và nội dung kết luận về tỉ lệ phần trăm tổn hại sức khỏe của người bị hại được nêu trong Bản GĐPY số 75 là những vấn đề có nhiều dấu hiệu bất thường, được luật sư và phía cơ quan công tố tranh luận quyết liệt.

Tại phiên tòa ngày 28.7, luật sư Trương Anh Tú và luật sư Đặng Xuân Cường  - Đoàn Luật sư Hà Nội - bào chữa cho bị cáo đã chỉ rõ các thương tích và tỉ lệ phần trăm tổn thương cơ thể của bà Hoàng Thị Hoa là hoàn toàn không có cơ sở pháp luật.

Về thương tích sẹo vùng đỉnh trái kích thước 2cm x 1cm = 3% vĩnh viễn của bà Hoa được nêu trong Bản GĐPY số 75: Đây là sẹo thuộc vùng da đầu có tóc, do vậy sẽ được áp dụng vào tiểu mục 2.1 mục 9 Bảng 1 ban hành kèm theo Thông tư liên tịch số 28/2013/TTLT-BYT-BLĐTBXH (Thông tư liên tịch số 28) của Liên bộ Y tế và Lao động, Thương binh và Xã hội. Cụ thể: Sẹo vùng da đầu có tóc đường kính từ 5cm trở lên, đối với sẹo loại này sẽ được tính tỉ lệ tổn thương cơ thể từ 7 - 9%. Có từ 5 sẹo trở lên và đường kính mỗi sẹo từ 2cm đến 5cm, đối với sẹo loại này sẽ được tính tỉ lệ tổn thương cơ thể từ 7 - 9%. Có từ 5 sẹo trở lên và đường kính mỗi sẹo dưới 2cm, đối với sẹo loại này sẽ được tính tỉ lệ tổn thương cơ thể từ 3 - 5%. Như vậy, bà Hoa chỉ có một sẹo và sẹo chỉ có kích thước 2cm x 1cm rõ ràng không thuộc trường hợp nào trong các trường hợp nêu ở Thông tư liên tịch số 28. Do vậy việc tính tỉ lệ phần trăm tổn thương cơ thể cho thương tích bằng 3% là hoàn toàn không chính xác.

Tương tự, đối với sẹo vành tai phải kích thước 1cm x 0,5cm = 2% được quy định tại tiểu mục 5.1 mục 12 Bảng 1 của Thông tư liên tịch số 28. Thông tư này ghi rõ: Mất một phần vành tai hoặc sẹo co rúm một phần vành tai thì được tính tỉ lệ phần trăm tổn thương cơ thể từ 5 - 9%. Mất hoàn toàn một vành tai thì được tính tỉ lệ phần trăm tổn thương cơ thể là từ 16 - 20%. Mất hoàn toàn hai vành tai thì được tính tỉ lệ tổn thương cơ thể là từ 26 - 30%. Về vết thương thứ hai này của bà Hoa cũng không thuộc một trong ba trường hợp nêu trên.

Cuối cùng, đối với thương tích “Điện não đồ có sóng bất thường tương ứng với vùng tổn thương = 8% tạm thời” thì hoàn toàn không nằm trong bất cứ mục, bảng nào của Thông tư liên tịch số 28. Do vậy, việc đưa thương tích này vào Bản GĐPY số 75/2013/GĐPY là hoàn toàn không có căn cứ pháp luật.

Hủy án sơ thẩm, trả tự do cho bị cáo ngay tại tòa

Trước tòa, ông Ngô Đắc Thê - Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm GĐPY tỉnh Bắc Ninh - cho biết, trình tự thủ tục khám nghiệm cho bà Hoa là đúng. Tuy nhiên, trong thời gian vừa qua, các thông tư thay đổi, trung tâm có phần yếu kém và nhận xét đánh giá chưa được chuẩn trong việc áp dụng theo các thông tư hướng dẫn mới. Ngày 16.10.2014 Phòng GĐPY tỉnh Bắc Ninh có gửi văn bản lên cấp trên nói về thương tích trong Bản GĐPY số 75 có nhiều vướng mắc nên xin rút lại Bản GĐPY số 75 để chờ ý kiến chỉ đạo của cấp trên. “Chúng tôi muốn làm thật tốt để có thể phục vụ cho các cơ quan tiến hành tố tụng làm đúng theo quy định pháp luật” - ông Thê trình bày.

Ông Ngô Đắc Thê - Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Giám định pháp y tỉnh Bắc Ninh (ngồi giữa).

Đại diện VKS đưa ra quan điểm, tại phiên tòa, về phía bị hại, bị cáo, các nhân chứng và ý kiến của đại diện Trung tâm GĐPY đã làm thay đổi diễn biến phiên tòa, đây là những tình tiết mới phát sinh nên đề nghị HĐXX áp dụng Điều 250 BLHS hủy bản án sơ thẩm, chuyển hồ sơ vụ án về cho các cơ quan tố tụng của thị xã Từ Sơn để giải quyết theo thủ tục chung.

Sau giờ nghị án, HĐXX cấp phúc thẩm xét thấy ở cấp sơ thẩm đã có sai sót trong quá trình tố tụng và việc xin rút lại Bản GĐPY số 75 của Trung tâm GĐPY tỉnh Bắc Ninh dẫn tới chưa có cơ sở vững chắc để kết tội bị cáo Đàm Thuận Thao phạm tội “Cố ý gây thương tích”. Lời khai của những người làm chứng không thống nhất, chứng cứ để kết tội bị cáo chưa rõ ràng, cấp phúc thẩm không thể điều tra khắc phục được nên quyết định hủy Bản án sơ thẩm số 26 ngày 1.12.2014 của TAND thị xã Từ Sơn, giao cho VKSND thị xã Từ Sơn để điều tra lại theo thủ tục chung.

Việc bị cáo đang bị tạm giam, HĐXX cấp phúc thẩm thấy thương tích của bà Hoa là có thật nhưng không lớn, tỉ lệ phần trăm tạm thời hiện tại chưa có căn cứ. Bản thân bị cáo chưa có tiền án, tiền sự nên không cần biện pháp tạm giam mà chỉ cần áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú.

Hành trình đi tìm công lý

Sau khi kết thúc phiên tòa, PV đã trao đổi với luật sư Trương Anh Tú và được biết, để tìm lại sự trong sạch cho Thao, luật sư Trương Anh Tú đã phải vận dụng cả lý trí và trực giác. “Đây có lẽ là một cơ duyên giữa tôi và Đàm Thuận Thao. Tôi không phải là người bào chữa cho Thao ngay từ đầu mà đến sau phiên toà phúc thẩm thứ nhất, ông bác của Thao mới đến gặp tôi. Thông thường, tôi sẽ từ chối bào chữa cho Thao vì thời điểm đó là quá muộn, luật sư không thể đủ thời gian thu thập được các chứng cứ để bảo vệ thân chủ của mình. Tuy nhiên, ông bác của Thao rất khẩn khoản, nên tôi miễn cưỡng nhận lời”, luật sư Tú chia sẻ.

Công việc đầu tiên mà luật sư Tú làm khi tiếp nhận vụ án là đến trại giam của Công an Bắc Ninh để gặp Thao đánh đòn tâm lý, đồng thời anh muốn xem phản ứng của Thao thế nào. Tuy nhiên, Thao đã phản ứng rất quyết liệt, khẳng định rằng không động chạm gì đến bà Hoa. Từ đó đã tạo ra cho luật sư Tú một niềm tin nội tâm mãnh liệt rằng Thao vô tội.

Sau khi “thử lòng” Thao, luật sư Tú cùng các đồng nghiệp đã xem kỹ hồ sơ vụ án và trong lúc sao chụp hồ sơ vụ án, khi lật tới bức ảnh chụp vết thương của bà Hoàng Thị Hoa (theo cáo trạng, đó là vết thương do Thao sử dụng dùi đục đánh từ phía sau đầu bà Hoa mà gây ra) thì cả anh và các đồng nghiệp gần như reo lên khi hiểu rằng bức ảnh là “bản lề” của vụ án này.

Bức ảnh chính là mấu chốt, làm thay đổi vụ án. Từ đó, căn cứ vào hình dạng vết thương (hình tròn), mức độ và vị trí của vết thương, Luật sư Tú đã chứng minh được trước toà - và tất cả đều phải thừa nhận - là những vết thương ấy không thể do dùi đục gây ra. Tức là chả có cái dùi đục nào trong vụ án này. Tất cả chỉ là sản phẩm của sự tưởng tượng.

Luật sư Tú kể lại, hành trình đi tìm công lý cho vụ án này cũng gặp rất nhiều khó khăn, trở ngại đầu tiên là vấn đề thời gian. Văn phòng Luật sư Trương Anh Tú gồm cả một hệ thống giúp việc đông đảo đã tiếp nhận vụ việc ở thời điểm quá trễ. Dù vận dụng tất cả sức lực, trí lực, làm việc liên tục 16 giờ một ngày, anh cùng các đồng nghiệp cũng phải rất vất vả mới hoàn toàn hiểu thấu được vụ án.

Trở ngại tiếp theo là trở lực từ các cơ quan hữu quan. Khi toà sơ thẩm đã xét xử và tuyên Thao có tội, sẽ là một trở ngại cao như núi đối với luật sư nếu muốn gỡ tội được cho thân chủ. Tuy nhiên, anh cùng các cộng sự đã có đủ căn cứ để chứng minh rằng Đàm Thuận Thao không gây thương tích cho bà Hoa như cáo trạng quy kết.

Tại phiên toà phúc thẩm ngày 28.7, luật sư Tú đã gặp Thao một lần chót để thử quyết tâm của Thao. Luật sư khuyên Thao nhận tội, trong buổi gặp đó, anh nói: “Đằng nào thì cháu cũng đã chịu án tù được 9 tháng rồi. Bây giờ cháu cứ nhận tội đi, rồi chú sẽ xin cho cháu cái “án treo”. Như vậy là tiện cho tất cả mọi người. Chú được việc mà cháu cũng không phải ngồi tù nữa”. Lần này thì Thao phản ứng mạnh mẽ hơn lần thử trước, Thao chấp nhận ngồi tù 30 tháng như phán quyết của phiên sơ thẩm, sau khi ra tù sẽ làm đơn khiếu kiện. Quyết tâm của Thao đã loại bỏ những nghi ngờ nhỏ nhất trong lòng của luật sư Tú.

Sau khi nghe HĐXX TAND Bắc Ninh tuyên huỷ án sơ thẩm, trả hồ sơ điều tra lại và trả tự do cho Thao thì niềm vui đã hiện lên trên môi của bố, mẹ, anh em, gia đình, bạn bè của Thao. Và tất nhiên nụ cười ấy cũng hiện trên môi của luật sư Tú và các cộng sự.

“Tôi rất vui vì toà tuyên như vậy. Điều này chứng tỏ tôi và cộng sự đã làm đúng để bảo vệ một thân chủ khỏi vòng lao lý. Tuy nhiên, đây chưa phải là tất cả những gì tôi kỳ vọng. Tôi mong muốn trong phiên toà tiếp theo, Thao sẽ được trắng án. Việc Thao được trắng án tới đây không chỉ có công lao của cá nhân tôi mà đây là chiến thắng của công lý, của các cơ quan báo chí, sự vào cuộc tích cực của Bộ Y tế” - luật sư Tú tâm sự.