Tự vẫn vì 30 năm chưa được minh oan

Bà Lê Thị Toàn, Chánh án TAND thị xã Ninh Hòa (Khánh Hòa), cho biết chuẩn bị đưa ra xét xử vụ các con ông Huỳnh Chiếm Phái (thôn Phong Phú 1, xã Ninh Giang, thị xã Ninh Hòa) kiện VKSND tỉnh Khánh Hòa yêu cầu bồi thường thiệt hại do oan sai.

Vụ kiện trên là hậu quả của một vụ án oan xảy ra cách đây 34 năm.

Ông Huỳnh Chiếm Phái sống trong nỗi đau đớn của một người bị oan suốt hơn 30 năm. (Ảnh do gia đình cung cấp).

Tối 18.10.1981, trên đường về nhà sau khi dự cuộc họp bàn việc sản xuất nông nghiệp tại nhà ông Huỳnh Chiếm Phái (sinh năm 1931, Đội trưởng đội sản xuất của hợp tác xã nông nghiệp), ông Phạm Ngựu, Chủ tịch UBND xã Ninh Giang, bất ngờ bị bắn chết. Ngày 18.12.1981, Công an tỉnh Phú Khánh (tỉnh Khánh Hòa hiện nay) bắt giam ông Phái cùng với ba người khác để điều tra tội giết người. Hơn một năm sau, VKSND tỉnh Khánh Hòa ra lệnh tạm tha ông Phái với lý do xét thấy bị can tuổi già, sức khỏe bị sút kém nên không cần thiết phải giam giữ tiếp.

Khi vào trại tạm giam thăm cha, các con ông Phái mới biết ông đã được “tạm tha” nên dùng võng khiêng ông về vì lúc này ông bị tê liệt, mắt mù, tai điếc, thần kinh hoảng loạn…

Suốt gần 30 năm qua, hằng ngày ông Phái uất ức liên tục kêu oan, nhờ con cái gửi đơn yêu cầu trả lại danh dự cho ông nhưng tất cả đều rơi vào im lặng. “Do cha tôi mang thân phận một bị can giết người nên cả gia đình tôi lâm vào điêu đứng, con cháu không thể đi học, đi làm trong các cơ quan nhà nước. Mỗi khi có việc đến UBND xã ký xác nhận lý lịch, họ đều ghi cha tôi phạm tội giết chủ tịch xã. Với lý lịch như vậy, hai người anh tôi đã phải nghỉ việc, tụi tui không thể vào đại học, cuộc sống gia đình lâm vào bế tắc” - ông Huỳnh Chiếm Hoạnh (50 tuổi, con ông Phái) kể.

Năm 2009, con, cháu ông Phái gửi đơn đến cơ quan điều tra đề nghị cho biết vụ án giết người mà ông Phái là bị can đã làm rõ thế nào, kết thúc chưa, ông Phái có phạm tội không… Tiếp đó, ông Phái chính thức gửi đơn yêu cầu bồi thường thiệt hại.

Cuối năm 2009, VKSND tỉnh Khánh Hòa mời ông Phái cùng tất cả các con ông đến làm việc, yêu cầu rút lại đơn khiếu nại và đưa cho gia đình ông Phái một bản sao “Quyết định đình chỉ điều tra” số 337/ĐCĐT do VKSND tỉnh Khánh Hòa ký ngày 25.9.1984 (tức một năm bảy tháng sau khi ông Phái được trả tự do). Quyết định này nêu rõ: “Xét thấy không đủ bằng chứng để buộc tội Huỳnh Chiếm Phái phạm tội giết người”. Khi gia đình ông Phái yêu cầu cung cấp bản gốc của quyết định thì VKSND tỉnh Khánh Hòa cho rằng đã bị thất lạc!

Đến chết vẫn chưa được bồi thường

Tiếp đó, ngày 24.12.2009, VKSND tỉnh Khánh Hòa tổ chức cuộc làm việc với chính quyền địa phương, gia đình ông Phái tại UBND xã Ninh Giang, yêu cầu chính quyền địa phương tạo điều kiện, khôi phục quyền và lợi ích hợp pháp cho ông Phái chứ không đá động gì chuyện xin lỗi, bồi thường oan.

Ông Huỳnh Chiếm Lạc (con ông Phái) bên bàn thờ cha và đang tiếp tục đòi công bằng cho cha. Ảnh: Tấn Lộc

Ông Phái ủy quyền cho gửi đơn khiếu nại, yêu cầu bồi thường oan sai nhưng không cơ quan chức năng nào giải quyết.Tháng 7.2012, VKSND Tối cao có văn bản yêu cầu VKSND tỉnh Khánh Hòa xem xét, tiến hành các thủ tục để bồi thường cho ông Huỳnh Chiếm Phái theo quy định pháp luật… Tuy nhiên, cơ quan này vẫn không thực hiện. Mãi đến đầu năm 2014, TAND thị xã Ninh Hòa mới có thông báo thụ lý vụ kiện, nhưng đến nay chưa giải quyết.

Theo ông Hoạnh, từ khi ra khỏi trại giam, cha ông sống trong nỗi đau đớn, uất hận, cùng quẫn của một người bị oan nhưng không được trả lại danh dự. Hằng ngày, ông kêu khóc thảm thiết, lúc tỉnh, lúc mê. Ông Phái đã không ít lần tự tìm đến cái chết nhưng con cháu phát hiện kịp thời.

“Chúng tôi phải dẹp bỏ mọi thứ xung quanh mà cha tôi có thể dùng để tự tử, ngay cả cái mũ len cũng phải cắt bỏ quai chứ sợ ông dùng làm dây thắt cổ. Vậy mà cuối cùng ông vẫn treo cổ chết” - ông Huỳnh Chiếm Lạc, con trai ông Phái, đau đớn kể. Cách đây hơn sáu tháng, khi con cháu tề tựu đông đủ để dự đám cưới người thân, ông Phái lẳng lặng dùng dây treo cổ, tự kết liễu cuộc đời khi nỗi oan chưa được gột rửa.

“Chúng tôi sẽ đi đến tận cùng để đòi lại danh dự cho cha tôi” - ông Hoạch chia sẻ về việc ông Phái tự vẫn vì chưa được minh oan.

Sau khi ông Phái qua đời, TAND thị xã Ninh Hòa đã hướng dẫn tất cả người con của ông làm thủ tục để đồng thừa kế tố tụng trong vụ kiện.

Theo tòa, vụ án kéo dài vì quá phức tạp do VKSND phải lục hồ sơ bên công an…