Sửa đổi luật Dược: Giúp người dân tiếp cận thuốc hiệu quả

Dự thảo Luật Dược (sửa đổi) có 14 chương, 100 điều- tăng 27 điều so với Luật Dược 2005. Ngoài việc kế thừa những quy định đã mang tính ổn định và vẫn phù hợp với thực tế của xã hội, dự thảo luật bổ sung những nội dung mới phản ánh những yêu cầu tất yếu phải có sự thay đổi về tư duy và nhận thức để ngành dược - một ngành vừa có yếu tố kinh tế, vừa mang yếu tố y tế, vừa có yếu tố xã hội có thể phát triển được, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang có sự hội nhập sâu rộng với các nước trong khu vực.

Ưu tiên thuốc nội

Người dân mua thuốc chữa bệnh tại cửa hàng trên phố Ngọc Khánh (Hà Nội).   Ảnh:  TUẤN LINH

Những nội dung thay đổi cơ bản của Luật Dược (sửa đổi) cụ thể như sau: Đối với chính sách phát triển công nghiệp dược, theo dự thảo luật thì thay vì tập trung đầu tư sản xuất nguyên liệu hóa dược là lĩnh vực Việt Nam không có thế mạnh, chúng ta chỉ tập trung ưu tiên, nghiên cứu, sản xuất nguyên liệu làm thuốc từ nguồn dược liệu sẵn có tại Việt Nam để phục vụ công nghiệp bào chế, sản xuất thuốc dược liệu, thuốc cổ truyền. Ưu tiên sản xuất thuốc vừa mới hết hạn bằng sáng chế hoặc các độc quyền có liên quan, vaccine, sinh phẩm, thuốc dược liệu, thuốc cổ truyền. Các quy định này nhằm tập trung nguồn lực vào những lĩnh vực Việt Nam thực sự có tiềm năng và thế mạnh cạnh tranh; bảo đảm phù hợp với năng lực hiện có của các doanh nghiệp sản xuất trong nước cũng như phù hợp với xu hướng chung của khu vực và thế giới.

Đặc biệt, dự thảo luật quy định rõ chính sách ưu tiên đối với thuốc sản xuất trong nước nhằm bảo đảm thuốc trong nước dần có thể thay thế được các thuốc nhập khẩu có cùng tiêu chí kỹ thuật. Cụ thể: Đối với thuốc mua từ nguồn vốn nhà nước, quỹ bảo hiểm y tế, nguồn thu từ dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh và các nguồn thu hợp pháp khác của các cơ sở y tế công lập, không chào thầu thuốc nhập khẩu có cùng nhóm tiêu chí kỹ thuật với thuốc sản xuất trong nước đã đáp ứng yêu cầu điều trị, giá thuốc và khả năng cung cấp. Ưu tiên đăng ký thuốc generic đầu tiên do trong nước sản xuất trước khi thuốc biệt dược gốc hết thời hạn bảo hộ sáng chế; ưu tiên đàm phán giá các thuốc generic sản xuất trong nước đầu tiên được cấp giấy đăng ký lưu hành tại Việt Nam. Đưa vào luật các lĩnh vực ưu tiên trong phát triển công nghiệp dược để được hưởng các ưu đãi, hỗ trợ đầu tư theo quy định của pháp luật hiện hành về đầu tư.

Đối với dược liệu, thuốc dược liệu, thuốc cổ truyền, dự thảo luật bổ sung chính sách kết hợp đầu tư ngân sách với huy động các nguồn lực khác cho phát triển, nuôi trồng dược liệu, thuốc dược liệu, thuốc cổ truyền; đ hướng sản xuất dược liệu quy mô công nghiệp; phát triển vùng nuôi trồng cây thuốc, động vật làm thuốc, bảo tồn nguồn gen và các loại dược liệu quý hiếm; ưu tiên mua thuốc dược liệu, thuốc cổ truyền sản xuất từ nguồn dược liệu trong nước tuân thủ nguyên tắc thực hành tốt nuôi trồng và thu hái dược liệu.

Quy định cụ thể biện pháp quản lý giá thuốc

Luật hiện hành quy định việc kê khai và kê khai lại giá thuốc phải “bảo đảm giá thuốc không cao hơn giá thuốc tại các nước trong khu vực có điều kiện y tế, thương mại tương tự như Việt Nam”. Dự thảo luật sửa đổi không quy định tham khảo giá thuốc tại các nước có điều kiện y tế, thương mại tương tự Việt Nam và không quy định công bố giá tối đa đối với thuốc do ngân sách nhà nước và bảo hiểm y tế chi trả, do việc đưa ra tiêu chí các nước có điều kiện y tế tương tự Việt Nam và xây dựng giá thuốc tối đa là không khả thi. Luật hiện hành quy định cơ quan nhà nước có thẩm quyền định kỳ công bố giá tối đa đối với các loại thuốc do ngân sách nhà nước và bảo hiểm y tế chi trả chưa thực hiện được vì giá thuốc tại Việt Nam phụ thuộc nhiều vào thị trường nguyên liệu và giá thuốc quốc tế thường xuyên thay đổi. Hơn nữa, số lượng thuốc sản xuất, lưu hành tại Việt Nam hiện có khoảng hơn 25.000 mặt hàng, với gần 1.000 hoạt chất. Mỗi hoạt chất có rất nhiều chủng loại, hàm lượng, quy cách đóng gói... nên việc xác định mức giá tối đa cho tất cả các mặt hàng nêu trên là không khả thi... 

Dự thảo luật quy định việc quản lý giá thuốc với các biện pháp quản lý cụ thể, thống nhất với Luật Giá, Luật Đấu thầu và các văn bản khác có liên quan. Trong đó điểm mới cơ bản là quy định việc thực hiện các biện pháp bình ổn giá thuốc theo quy định của Luật Giá đối với thuốc thuộc danh mục thuốc thiết yếu khi có biến động bất thường về giá hoặc mặt bằng giá biến động ảnh hưởng đến sự ổn định kinh tế - xã hội.