Đài BBC thì nói chúng là “một loại thuốc khiến xung đột ở Syria thêm căng thẳng”. Nhiều tờ báo khác như Reuters, VOA, Guardian, Time, CNN đều đưa tin về công hiệu đáng sợ của loại thuốc này và sự xuất hiện rộng rãi của nó ở Trung Đông, đặc biệt là vùng nội chiến Syria.
Biệt dược này được gọi bằng tên Captagon. Nó chỉ là thuốc dòng amphetamine, có tác dụng kích thích, tăng tỉnh táo và tập trung, tuy nhiên gần đây nó được để ý nhiều hơn. IS và những phiến quân ở Syria thường xuyên sử dụng loại thuốc này trước mỗi trận chiến.
Captagon không biến người uống thành người khổng lồ xanh Hulk hay có năng lực mạnh như siêu nhân. Tuy nhiên, thuốc đáng sợ ở chỗ khiến người ta làm những điều nguy hiểm mà không chùn tay. IS và các nhóm nổi dậy Syria không phải là lực lượng duy nhất sử dụng loại thuốc này. Quân đội Mỹ trước đây cũng từng sử dụng chúng.
Nếu có báo nào nói về khả năng thần kì của thuốc này thì đó là điều hoang đường. Biện pháp ẩn dụ này được dùng để khoa trương về công dụng của thuốc với người dùng và khuyến khích họ sử dụng thuốc. Nhưng chắc chắn một điều không có thuốc nào biến con người thành siêu nhân được.
Cảnh sát Syria bắt giữ lượng lớn amphetamine sản xuất trái phép ở nước này.
Báo chí có vẻ thích thổi phồng về khả năng kì diệu của dòng thuốc amphetamine thông thường này. Hamilton Morris, một chuyên gia hóa học điều chế thuốc cho biết: “Nhiều báo cáo truyền thông nói rằng Captagon là một loại biệt dược amphetamine công hiệu cực mạnh. Nhưng nếu so với thuốc Adderall hay được các sinh viên sử dụng thì vẫn kém hơn nhiều”.
Những thuốc dòng amphetamine giúp tăng cường sức khỏe, cải thiện khả năng tập trung, giúp người uống tỉnh táo trong một thời gian dài, tinh thần luôn phấn khích. Năng lực siêu nhân, sự dũng cảm, sức khỏe hoặc khả năng chịu đựng không tăng lên sau khi uống thuốc. Dù vậy, một số hiệu ứng trấn an (placebo effect) sau khi uống thuốc khiến người sử dụng cảm giác mình không biết sợ hoặc liều lĩnh hơn. Đây là tác dụng phụ hiếm gặp của các dòng amphetamine, kể cả Adderall.
Một số cựu binh Syria cho biết biệt dược này giúp họ chiến đấu không biết mệt mỏi. “Chỉ huy lữ đoàn đến và nói với chúng tôi rằng thuốc này giúp tăng cường thể lực. Thử uống đi”.
“Sau khi uống thử lần đầu, bạn thấy đúng là khỏe hơn thật. Nếu có 10 người trước mặt, bạn cũng không hề cảm thấy nao núng. Bạn lúc nào cũng tỉnh táo. Thậm chí đi ngủ cũng chẳng thiết. Bạn sẽ đứng canh gác suốt đêm không mệt. Bạn thấy dũng cảm và đầy năng lượng. Nếu chỉ huy bảo bạn đột nhập vào một doanh trại quân đội, bạn sẽ thực hiện mà không một chút lo lắng”.
Ngoài tác dụng giúp tăng cường hưng phấn, các thuốc dòng amphetamine thường được sử dụng vì một lí do khác: nguồn cung tiền thường xuyên cho các tổ chức khủng bố trong khu vực.
Các thuốc dòng Amphetamine là chất gây nghiện – điều đó khiến những người dân sống ở Syria hay vùng chiến sự nghèo nàn, khổ sở thường sử dụng để quên đi thực tại u ám. Chính điều này cũng khiến thuốc amphetamine bán rất chạy và lợi nhuận mang lại cực lớn. Nhiều nhóm khủng bố ngoài bắn giết lẫn nhau cũng bán cả amphetamine để thu lời bất chính.
Đại tá Ghassan Chamseddine, lãnh đạo phòng chống thuốc gây nghiện ở Li-băng trả lời báo Time cho biết thuốc Captagon đã thành một mặt hàng được buôn bán mạnh nhất trong nhiều năm qua. Chỉ trong một tháng, chính quyền Li-băng đã thu giữ hơn 200 triệu USD tiền thuốc. Hầu hết số này được sản xuất ở Syria khiến việc mua bán thuốc ở đây càng trở nên công khai và dễ dàng hơn.