Vụ Huỳnh Văn Nén: Hành trình kêu oan đã từng bị... tắc!
Ngày 8.12, ông Huỳnh Văn Nén cùng cha là ông Huỳnh Văn Truyện và gia đình phía vợ (những người bị kết án oan trong vụ án “vườn điều”) đã ký đơn gửi đến Cục Điều tra VKSND Tối cao yêu cầu xử lý hình sự những người tiến hành tố tụng đã gây oan sai trong vụ án “vườn điều” và cả vụ án bà Lê Thị Bông.
Cơ hội minh oan bị tắc nghẽn
Lá đơn này nêu rõ vào năm 2000 anh Nguyễn Phúc Thành đã có đơn tố cáo khẳng định người giết bà Bông cướp vàng là Nguyễn Thọ và Hồ Thanh Việt chứ không phải Huỳnh Văn Nén.
Ông Đinh Kỳ Đáp - Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bình Thuận và điều tra viên (ĐTV) Cao Văn Hùng đã đến Trại giam Sông Cái (Ninh Thuận), nơi anh Thành đang thụ án cố ý gây thương tích để xác minh. Tuy nhiên, cả hai lần làm việc, ông Hùng đều có ý đe dọa anh Thành để rút đơn tố giác.
Chính việc này là một trong những nguyên nhân khiến cả hai vụ án oan sai, kéo dài. Hậu quả này đã làm chậm trễ việc xác định đúng người giết chết bà Bông đến 15 năm; từ đó đã buộc tội, kết án oan sai chín người trong vụ án “vườn điều”, gây tổn hại cho ngân sách nhà nước khi phải chi trả bồi thường oan sai.
Luật sư (LS) Đỗ Minh Trúc, Phó Chủ nhiệm Đoàn LS tỉnh Bình Thuận cho rằng, việc cử ĐTV điều tra chính hai vụ án mà mình đã được khen thưởng về “thành tích phá án” đi xác minh phủ nhận lại kết quả điều tra trước đó của chính mình là điều quá vô lý.
“Đơn tố giác gửi năm 2000 khi vụ án mới xảy ra hai năm. Đơn nêu cụ thể các nhân chứng như người lái xe ôm, tiệm vàng mà Thọ và Việt bán chiếc nhẫn cướp được của bà Bông… rất dễ để xác minh nhưng không hiểu sao sau đó ĐTV báo cáo là không có căn cứ” - LS Trúc nói.
Trả lời Pháp luật TP.HCM về việc xác minh này, thượng tá Đinh Kỳ Đáp, nguyên Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bình Thuận, thành viên ban chuyên án hai vụ án “vườn điều” và vụ bà Bông, cho biết: “Hôm đó khi đến nơi tôi bị sốt và huyết áp lên cao nên không thể tham dự buổi xác minh được. Do đã phân công nên khi trích xuất phạm nhân ra, ĐTV Cao Văn Hùng vào làm việc. Đến khi làm việc xong quay về, trên xe Hùng báo cáo là không có vấn đề gì, lời khai của Thành mâu thuẫn, không có căn cứ nào cả. Mình cũng chủ quan, quá tin vào báo cáo của ĐTV”.
LS Kim Anh tại phiên tòa phúc thẩm lần 1. Ảnh: Cố nhà báo Đặng Ngọc Khoa
Tòa, Viện Tối cao từng nói xử đúng
Trong hai vụ án này, cả VKSND Tối cao và TAND Tối cao cũng từng có ý kiến.
Cụ thể, sau khi nhận được hồ sơ và đơn kêu oan của gia đình ông Huỳnh Văn Nén và các bị cáo trong vụ “vườn điều”, ngày 18.12.2000, Trung tướng Nguyễn Quốc Thước (lúc đó là đại biểu Quốc hội khóa X, Đoàn đại biểu Quốc hội Nghệ An) đã có công văn gửi đến VKSND Tối cao yêu cầu xem xét cả hai vụ án do có dấu hiệu oan sai.
Ngày 8.6.2001, ông Trần Thu - Phó Viện trưởng VKSND Tối cao đã ký công văn trả lời cho Trung tướng Thước. Công văn viết: “Cơ quan điều tra đã xác minh nguồn tin và kết luận: Trong thời gian bà Bông bị giết, Nguyễn Thọ không có mặt tại địa phương, bỏ đi cách đó một tháng; giữa Nguyễn Phúc Thành và bị cáo Nén có mối quan hệ họ hàng, tại đơn Thành ghi vì Nén bị tòa tuyên tử hình nên làm đơn tố cáo Thọ. Quá trình điều tra thu thập chứng cứ vụ án cũng như tại phiên tòa sơ thẩm, Huỳnh Văn Nén khai nhận toàn bộ hành vi giết bà Lê Thị Bông, lời khai của bị cáo phù hợp với kết quả khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi và kết quả giám định pháp y, cũng như vật chứng thu được tại hiện trường. Tại đơn kháng cáo, Huỳnh Văn Nén cũng nhận tội, chỉ xin giảm nhẹ. Đến ngày 13.10.2000, sau khi có đơn tố giác của Nguyễn Phúc Thành, cơ quan điều tra tiến hành lấy lại lời khai, Nén vẫn nhận tội đã giết bà Bông”.
Công văn này khẳng định bản án sơ thẩm xét xử Huỳnh Văn Nén các tội giết người, cướp tài sản và hủy hoại tài sản là có căn cứ và đúng pháp luật.
Tương tự, tại văn bản ngày 4.7.2001 của TAND Tối cao (do bà Đặng Thị Thanh - Phó Chánh tòa Hình sự ký) trả lời khiếu nại của ông Huỳnh Văn Truyện (cha ông Nén) cũng khẳng định: “ TAND Tối cao xét thấy không có căn cứ để kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm đối với bản án hình sự sơ thẩm nói trên”.
|
LS Phạm Thị Kim Anh là một trong những LS đầu tiên tham gia bảo vệ miễn phí cho các bị cáo trong vụ án “vườn điều”. chị là người đã tạo bước ngoặt của vụ án “vườn điều” khi thuyết phục được HĐXX phúc thẩm lần 1 hủy án để điều tra lại bằng những lập luận sắc bén. Những ngày này, trong niềm vui khi “người tù thế kỷ” Huỳnh Văn Nén được tự do và khôi phục danh dự, người ta vẫn không thấy LS Kim Anh lên tiếng. Sau nhiều lần cố gắng liên lạc, cuối cùng PV Phương Loan cũng đã nhận được email trả lời của chị. Email trả lời về vụ Huỳnh Văn Nén viết: “Cảm ơn PV đã liên lạc, hiện tại Kim Anh đang ở nước ngoài. Rất vui vì nút thắt cuối cùng của vụ án “vườn điều” đã mở, anh Nén đã tìm được công lý. Để tìm được công lý cho những bị can trong vụ án “Vườn điều” là cuộc chạy tiếp sức của rất nhiều người: LS, nhà báo… Kim Anh cũng chỉ là một người chạy trong con đường dài đó. Chị có thể phỏng vấn nhà báo Vũ Đức Sao Biển vì chính anh đã đưa anh Nguyễn Thận đến nhờ Kim Anh bào chữa cho các bị can ở phiên tòa phúc thẩm đầu tiên (4.2002) và bản án sơ thẩm được hủy. Các nhà báo như Sao Biển, Thanh Phong, Đặng Ngọc Khoa, Hồ Việt Khuê, Mạc Hồng Kỳ, Phương Nam, Lương Duy Cường, Trần Mỹ… họ rất có tâm và dũng cảm, hãy viết về họ bạn nhé. Thân mến!”. Dòng email ngắn ngủi, lịch sự từ chối nói về mình và “đẩy” công lao cho những người khác thật khiêm tốn, đáng trân trọng và khâm phục làm sao! Kim Anh là vậy, gặp ai cũng nở nụ cười rất tươi, thấy người nghèo khổ là lập tức dừng lại ân cần thăm hỏi và làm từ thiện như cơm bữa. Còn nhớ năm 2002, khi chúng tôi đến thăm chị lúc đó còn ở Gò Vấp, TP.HCM. Với sắc vóc mảnh mai nhưng chị phải nấu một nồi thuốc Nam to như cái chảo nấu đường cỡ cả trăm lít. Mồ hôi mồ kê đầy mặt nhưng lúc nào chị cũng vừa cười vừa thoăn thoắt đổ nước thuốc vào các can nhựa để phát miễn phí cho người nghèo chữa bệnh. Những bị án trong vụ “vườn điều” và ông Nén đã quá may mắn khi có rất nhiều người đồng hành không vụ lợi, không màng được “đánh bóng” tên tuổi như LS Kim Anh. |