Trưng mua tốt gấp vạn lần

Trong quá khứ, nhân dân đã không tiếc bất cứ thứ gì, kể cả mạng sống của mình để bảo vệ Tổ quốc. Đã có biết bao tấm gương về người dân tình nguyện dỡ nhà để mở đường, để làm cầu cho quân đội tiến; mang tài sản của mình để cho quân đội sử dụng. Vì mục đích an ninh quốc phòng sẽ không ai phản đối việc Nhà nước trưng mua đất của họ.

Tuy nhiên, việc trưng mua chỉ được tiến hành khi thật cần thiết và phải công khai minh bạch.

Trưng mua đất là gì? Trưng mua có nghĩa là (Nhà nước) buộc chủ sở hữu phải bán (cho Nhà nước) theo giá quy định.

Khi trưng mua đất đã được luật hóa, hiệu lực của việc trưng mua đất cao hơn cách làm “thu hồi đất” hiện nay rất nhiều. Vì thế những khó khăn về giải phóng mặt bằng sẽ được giải quyết dễ dàng hơn hiện nay rất nhiều. Đấy là cái lợi cho Nhà nước và xã hội. Chắc chắn khi đó sẽ không xảy ra hiện tượng kỳ quặc như chi cho làm 1.080m đường Kim Liên – Ô Chợ Dừa hết 773 tỷ đồng (45 triệu USD theo tỷ giá lúc đó), tiền xây đường chỉ hết 100 tỷ còn lại là chi phí giải phóng mặt bằng (gấp hơn 7 lần tiền đường) mà thời gian kéo dài nhiều năm trời; hoặc đoạn đường Voi Phục-Cầu Giấy chỉ dài 550m đã hết 113 tỷ trong khi tiền xây đoạn đường chỉ là 13 tỷ (cỡ 0,85 triệu USD vào năm 2002) tức là tỷ lệ tiền giải phóng mặt bằng lên đến 7,7 lần; và còn có thể liệt kê ra hàng ngàn vụ tương tự.

Việc thừa nhận quyền sở hữu tư nhân về đất đai không làm khó cho Nhà nước khi tiến hành các công trình an ninh quốc phòng hay vì lợi ích công cộng. Ngược lại nó giúp Nhà nước tiến hành nhanh hơn và có thể tốn ít tiền hơn, nhưng trong mọi trường hợp tính hiệu quả của các dự án như vậy có thể được cải thiện đáng kể.

Khi đã trưng mua, đất được trưng mua trở thành đất do Nhà nước sở hữu và được giao cho một tổ chức đại diện nào đó quản lý. Đất không còn là “của chùa” nữa. Do chủ sở hữu được xác định rõ nên việc sử dụng hiệu quả hơn (nếu không thì cũng biết rõ ai sử dụng không hiệu quả) nâng cao trách nhiệm giải trình, khiến cho việc lạm dụng khó hơn hiện nay rất nhiều. Sự thượng tôn pháp luật được đề cao hơn với sự rạch ròi của luật chứ không như hiện nay.

Việc không được phép trưng mua đất cho các dự án kinh tế cũng sẽ không ảnh hưởng xấu đến sự phát triển kinh tế, nếu không nói là ngược lại.

Nguyễn Quang A