Từ ngày 1.1.2016, Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) sửa đổi sẽ có hiệu lực, điểm thay đổi đang được dư luận quan tâm nhất chính là mức đóng BHXH. So với quy định trước đây, tiền lương tính đóng BHXH giai đoạn 2016 – 2017 có thêm khoản phụ cấp lương.
Theo luật mới, tiền phụ cấp tính đóng BHXH không bao gồm tiền thưởng, tiền ăn trưa...
Tiền ăn trưa, tiền thưởng không dùng đóng BHXH
Chiều 28.12, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐTB&XH) tổ chức hội nghị cung cấp thông tin để triển khai luật BHXH sửa đổi, giải đáp những thắc mắc của người dân xung quanh chính sách mới.
Về các khoản phụ cấp lương tính đóng BHXH, bà Trần Thị Thúy Nga, Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm xã hội (Bộ LĐTB&XH) cho biết, Bộ sẽ hướng dẫn cụ thể theo Thông tư 47, ban hành tháng 11.2015.
Phụ cấp bao gồm các khoản để bù đắp điều kiện lao động, tính chất phức tạp của công việc, điều kiện sinh hoạt mà lương thỏa thuận trong hợp đồng chưa tính đến hoặc chưa tính đầy đủ.
Từ 1.1.2016 đến hết 2017, mức đóng BHXH dựa trên lương cộng phụ cấp ghi trong hợp đồng lao động. Từ 1.1.2018 trở đi, đóng BHXH dựa trên lương cùng phụ cấp và các khoản bổ sung ghi trong hợp đồng lao động. Phụ cấp được xác định là các khoản cố định, ít biến động, gồm tiền để bù đắp điều kiện lao động, tính chất phức tạp công việc, điều kiện sinh hoạt, mức độ thu hút lao động mà lương thỏa thuận trong hợp đồng chưa tính đến hoặc tính chưa đầy đủ. |
“Phụ cấp tính đóng bảo hiểm xã hội là những khoản thường xuyên, ít biến động. Trong Thông tư 47 cũng loại trừ nhiều khoản không phải đóng như tiền thưởng, tiền ăn trưa, tiền đi lại, tiền nhà ở, sinh nhật… Chúng tôi sẽ ban hành thông tư trước thời điểm luật có hiệu lực và dẫn chứng nhiều ví dụ để người lao động và doanh nghiệp dễ thực hiện”, bà Nga cho hay.
Theo luật BHXH mới, từ 1.1.2018, đóng BHXH sẽ dựa trên mức lương cùng với phụ cấp lương và các khoản bổ sung. Các khoản bổ sung được xác định là mức tiền cụ thể cùng với mức lương thỏa thuận trong hợp đồng và trả thường xuyên trong mỗi kỳ trả lương.
“Trong thời gian qua, người lao động và doanh nghiệp khá hoang mang về mức đóng bảo hiểm xã hội mới. Một số người hiểu rằng, tất cả số tiền người lao động nhận được đều tính đóng bảo hiểm. Tuy nhiên, chỉ có những khoản xác định được đầu vào mới phải đóng, các khoản không thường xuyên như thưởng hiệu quả sản xuất, kinh doanh sẽ không được tính”, Vụ trưởng vụ BHXH cho biết.
Thu thêm tiền BHXH, người lao động hưởng lợi
Xung quanh việc tăng mức đóng BHXH, một số ý kiến lo ngại sẽ ảnh hưởng đến thu nhập của người lao động, khiến doanh nghiệp giảm sức cạnh tranh.
Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Phạm Minh Huân cho rằng việc thay đổi đóng BHXH là tích cực, giúp người lao động nhận lương hưu cao hơn khi về già.
“Tôi đi nước ngoài, họ bảo tại sao Việt Nam lại có hệ thống an sinh xã hội mỏng manh đến vậy. Thực sự câu hỏi đó khiến tôi rất buồn, suy nghĩ nhiều và lần này chúng ta đã thực hiện tốt hơn”, Thứ trưởng Huân chia sẻ.
Ông Huân cũng khẳng định người dân không nên băn khoăn về vấn đề trượt giá tiền sau khi về hưu. Bởi hằng năm, Nhà nước luôn có điều chỉnh tăng lương để người dân khi về già có cuộc sống ổn định nhất.
Về sức ép với doanh nghiệp khi từ năm 2018, mức đóng BHXH dựa trên tổng thu nhập của người lao động, Thứ trưởng Huân cho biết: “Lộ trình đặt ra là như vậy, nhưng nếu doanh nghiệp quá khó khăn thì Bộ sẽ xem xét giãn lộ trình. Thực tế, đóng bảo hiểm dựa trên tổng thu nhập sẽ làm tăng chi phí khá lớn cho doanh nghiệp. Bộ sẽ tính toán để áp dụng đúng thời điểm khả thi”.
Dư luận cũng đặt câu hỏi, phải chăng việc nâng mức đóng BHXH để bổ sung vào quỹ BHXH đang bị thiếu hụt và có nguy cơ vỡ vào năm 2034, theo dự báo của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO)?
Vụ trưởng Vụ BHXH Nguyễn Thị Thúy Nga cho rằng dưới góc độ nghiên cứu, các nhà nghiên cứu sẽ đưa ra những dự báo, phân tích. Tuy nhiên, nói quỹ BHXH sẽ bị vỡ là không đúng.
“Tôi xin nói ngay là không bao giờ có chuyện vỡ quỹ. Quỹ BHXH được Nhà nước đứng ra đảm bảo và sẽ có những chính sách phù hợp để đảm bảo an sinh cho người dân”, bà Nga khẳng định.
Nợ đọng BHXH khoảng 9.300 tỷ Ông Trần Đình Liệu, Trưởng phòng Thu (BHXH) cho hay, tính đến thời điểm này, số nợ đóng BHXH là 9.300 tỷ đồng. Tuy nhiên, càng đến cuối năm, do việc đôn đốc thu mạnh nên đến hết năm nay, số nợ sẽ còn khoảng 5.000-6.000 tỷ đồng. Ông Liệu cho biết năm 2016, BHXH có nhiều công cụ xử lý về biện pháp xử lý doanh nghiệp nợ, trốn đóng bảo hiểm hơn khi theo Luật BHXH, cơ quan BHXH được phép tranh tra chuyên ngành về những đơn vị đã đóng bảo hiểm và chưa đóng bảo hiểm. Đồng thời, BHXH Việt Nam sẽ phối hợp với cơ quan thuế để rà soát giữa đóng BHXH và quyết toán thuế của doanh nghiệp. |
Từ 1.7.2016, Bộ luật Hình sự (sửa đổi) có hiệu lực. Điều 216 quy định người nào có nghĩa vụ đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp (BHXH, BHYT, BHTN) cho người lao động mà gian dối hoặc bằng thủ đoạn khác để không đóng hoặc không đóng đầy đủ theo quy định từ 6 tháng trở lên, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, phạm tội thì bị phạt tiền từ 500 triệu đồng đến 1 tỉ đồng hoặc bị phạt tù từ 2 - 7 năm. |