Sao Việt viết tự truyện để 'bán thị phi, mua nỗi buồn'?

Thời gian qua, cuốn tự truyện của diễn viên Thương Tín (ngôi sao của bộ phim Ván bài lật ngửa nổi tiếng) đã gây “bão” dư luận xã hội. Tên tuổi diễn viên này đột nhiên “hot” trở lại giống như thời anh vẫn ở trên đỉnh cao nghiệp diễn. Nhưng tiếng tăm trở lại không phải nhờ những vai diễn để đời mà nhờ những sự kiện gây tranh cãi dữ dội trong cuốn tự truyện.

Người đọc bị cuốn hút bởi cuộc đời đầy biến động của chàng diễn viên nổi tiếng, từ chuyện bị cưỡng bức, những mối tình éo le, phức tạp... Và những chỉ trích, đàm tiếu cũng từ đó mà ra. Mặc dù Thương Tín nói rằng, cuốn tự truyện giống như một lời sám hối nhưng liệu mấy người tin vào điều đó khi mà xuyên suốt cuốn sách, ấn tượng chỉ là những cuộc vui có hơi hướng xác thịt, những thông tin rất hợp gu với thị hiếu tò mò của đa phần độc giả hiện nay.

Còn nhớ trước đây, khi nghệ sỹ Lê Vân, sau nhiều năm ở ẩn đã tung ra cuốn tự truyện Lê Vân yêu và sống khiến chị bỗng chốc được quan tâm chẳng kém thời hoàng kim trong nghệ thuật. Có thể chị không cần điều đó mà chỉ cần bộc bạch, giãi bày. Song cái giá phải trả là những tiết lộ về người thân đã khiến những người sống bên chị phải buồn.

Thời gian qua đi, mọi thứ dần rơi vào quên lãng để nhường bước cho những sự kiện nóng hổi hơn, ồn ào hơn. Khi đó việc được mất của cuốn tự truyện mới được nhìn nhận thấu đáo. Có thể, chị đã tìm được sự thanh thản khi giãi bày những câu chuyện của đời mình, nhưng liệu vì thế mà người khác được thanh thản?

Rõ ràng có sự tương đồng nào đó trong câu chuyện của nghệ sỹ Lê Vân và diễn viên Thương Tín. Anh cần sự thanh thản, nhưng rốt cuộc anh tiếp tục chìm vào sự tự vấn chưa hồi kết, bị dư luận lên án mạnh mẽ và nghi ngờ giở chiêu trò để đánh bóng tên tuổi nhằm... kiếm thêm thu nhập?

Công chúng vốn thích sự thật, đặc biệt là về cuộc đời của những nhân vật nổi tiếng... Không hiểu có ngẫu nhiên không nhưng đa phần tự truyện của họ lại chủ yếu khai thác vào yếu tố đời tư, những cuộc tình éo le và đặc biệt là không thiếu yếu tố hoan lạc (thậm chí là trụy lạc). Việc này hoàn toàn thỏa mãn sự tò mò, tính hiếu kỳ của công chúng và cuốn tự truyện đó đảm bảo thành công, ít nhất về mặt doanh thu. Nhưng sau những ồn ào, tranh cãi, hiệu ứng tưởng chừng thành công, đa phần người chịu tổn thương chính là tác giả cuốn tự truyện đó.

Nhiều người cho rằng, bản chất của tự truyện là phải tôn trọng sự thật đã xảy ra. Đó mới là đạo đức của người kể chuyện. Còn đánh giá hay - dở thuộc về bạn đọc. Nhưng nếu coi tự truyện như một thể loại văn học thì bên cạnh yếu tố trung thực của người kể, còn một yếu tố mà không mấy người chú ý, đó là tinh thần nhân bản.

Một tự truyện văn chương đích thực không phải chỉ là câu chuyện về cuộc đời của một cá nhân, tách rời những vấn đề lớn của xã hội, mà phải hướng đến cái chung, đến phạm vi “chúng ta” chứ không riêng về “cái tôi” nào đó. Tiếc thay, đa phần tự truyện của sao Việt hiện nay chưa thể tiệm cận tới yếu tố này.

Đấy là chưa xét tới sự thật mà nhân vật trong tự truyện kể ra với thực tế liệu có hoàn toàn trùng khớp? Bởi vậy, việc quá lạm dụng chuyện đời tư cá nhân trong tự truyện cuối cùng chỉ mang lại tổn thương cho chính người viết mà thôi. Điều này không phải không có căn cứ khi mà mới đây, diễn viên Thương Tín, sau những lùm xùm quanh cuốn tự truyện đã thừa nhận: “Tôi đã bán chuyện đời tư của mình quá rẻ. Biết thế, tôi thà chọn cách im lặng còn hơn”.

Thế mới biết, viết tự truyện không hề dễ dàng dù với mục đích khi thực hiện có là gì đi nữa. Nếu không cân nhắc cẩn trọng, nhiều người sẽ rơi vào tình trạng “gậy ông đập lưng ông”. Và thực tế cũng đã chứng minh điều đó.