"Con bài" khôn ngoan của Iran, Cuba để Mỹ phải nể

Chủ tịch Cuba Raul Castro trước tượng đài Chiến sĩ Vô Danh ở Paris ngày 1.2.2016.

Ông Rouhani tới thăm Italia, Toà thánh Vatican và Pháp. Ông Raul Castro thăm Pháp sau khi đã gặp Giáo hoàng Francis ở Toà thánh Vatican hồi năm ngoái. Ông Rouhani có chuyến đi châu Âu đầu tiên kể từ khi có được thỏa thuận về giải pháp cho vấn đề hạt nhân của Iran giữa nước này với 5 nước ủy viên thường trực HĐBA LHQ - gồm Mỹ, Nga, Trung Quốc, Anh và Pháp - và Đức.

Đây là chuyến công du đầu tiên của một nguyên thủ Cuba từ 21 năm qua. Hoạt động ngoại giao này đánh dấu sự bình thường hóa quan hệ giữa La Habana với châu Âu.

Iran xem Italia, Cuba coi Pháp là cửa ngõ quan trọng và quyết định nhất để tiếp cận EU và châu Âu, để thúc đẩy quan hệ hợp tác song phương và tận dụng các mối quan hệ song phương này làm tiền đề và động lực, đòn bẩy và chất xúc tác cho gây dựng và đẩy mạnh quan hệ của họ với EU và với những thành viên khác của EU.

Và hiển nhiên, cả Iran và Cuba còn dùng những cặp quan hệ trong EU để làm đối trọng cho quan hệ của họ với Mỹ. Tác động của việc chơi "con bài" đối trọng này không hề nhỏ bởi tuy vấn đề hạt nhân của Iran đã được giải quyết nhưng quan hệ giữa Mỹ và Iran vẫn chưa được bình thường hoá và tuy quan hệ giữa Mỹ và Cuba đã chính thức được bình thường hoá nhưng Mỹ vẫn chưa chịu dỡ bỏ hoàn toàn mọi biện pháp trừng phạt Cuba.

 Hay nói cách khác, cả 3 nước này vẫn còn cần thêm không ít thời gian và còn phải cùng nhau vượt qua không ít trở ngại thì mới có thể đạt được mức độ quan hệ như hiện tại đang có giữa Iran và Cuba với EU và nhiều thành viên của EU.

Cho nên đi trước Mỹ và những đối tác khác thì sẽ tạo dựng được cho mình lợi thế và ưu thế so với Mỹ và những đối tác kia. Iran và Cuba hiện có nhu cầu rất lớn về phát triển kinh tế xã hội ở trong nước và hội nhập quốc tế sau thời gian dài bị Mỹ và Phương Tây thù địch, bao vây cấm vận và trừng phạt. Cả hai đều cần có đối tác mới để hợp tác kinh tế, tranh thủ vốn đầu tư và trao đổi thương mại. EU và nhiều thành viên EU, đặc biệt là Pháp và Italia, đều phát hiện ở trong nhu cầu ấy của Iran và Cuba rất nhiều cơ hội mới về ảnh hưởng chính trị và lợi ích kinh tế, đầu tư và thương mại.

Họ thậm chí còn không thể không sỹ thức được về tính cấp thiết của việc phải kịp thời nắm bắt và tận dụng những cơ hội mới được mở ra ấy trong quan hệ với Iran và Cuba bởi chừng nào Mỹ còn chần chừ và nội bộ Mỹ còn bất đồng quan điểm về chính sách đối với Iran và Cuba thì chừng đó EU và những thành viên của EU còn có thể tranh thủ được thời gian để tạo lợi thế và củng cố ưu thế.

Cũng chính vì vậy mà trước khi ông Rouhani và ông Castro đi châu Âu, EU và các thành viên EU đã có nhiều đoàn cấp cao đến Iran. Năm ngoái, tổng thống Pháp Francois Hollande còn là tổng thống đầu tiên của Pháp và người đứng đầu nhà nước đầu tiên của các nước Phương Tây tới Cuba. Câu lạc bộ Paris đã nhanh chóng giải quyết ổn thỏa vấn đề nợ cũ của Cuba. EU cũng không chần chừ với việc dỡ bỏ ngay những biện pháp trừng phạt Iran liên quan đến vấn đề hạt nhân của Iran.

Việc giải quyết vấn đề hạt nhân của Iran và bình thường hoá quan hệ giữa Mỹ và Cuba còn làm thay đổi cả cục diện quan hệ ở khu vực Trung Đông và vùng Vịnh (xung quanh Iran) cũng như khu vực Mỹ Latinh (láng giềng của Cuba), mở ra thời kỳ mới cho hai khu vực này và những đối tác coi trọng và quan tâm tới hai khu vực này.