Hạt giống “3 không”
Tìm đến khu chuyên trồng rau thuộc xã Xuân Thới Thượng, huyện Hóc Môn (TPHCM) hỏi mua hạt giống trồng rau mầm với số lượng lớn, chúng tôi được bà con nhiệt tình hướng dẫn đến cửa hàng của ông Minh trên đường Dương Công Khi. Biết nhu cầu của khách, ông Minh hỏi ngay: “Muốn mua hạt giống nước nào: Việt Nam, Trung Quốc, Thái Lan hay Úc, Mỹ đều có”.
Tôi yêu cầu mua giống của mỗi nước một ít để trồng thử, coi loại nào ngon hơn, ông Minh gật đầu: “Tất cả đồng giá 10.000đồng/100gr. Tôi có đủ các hạt mầm cải, rau muống, dưa leo, khổ qua, các loại đậu…”. Nói rồi ông lôi ra một bao tải dạng 50kg giới thiệu là hàng Thái Lan nhưng không hề có thông tin, nhãn mác ngoài dòng chữ ngoằn nghèo được viết bằng bút lông. Sau đó, ông vốc một nắm cho vào bịch, cân đúng 100gr.
Lân la hỏi lấy hàng này ở đâu, ông rỉ tai: “Đa số là hàng Trung Quốc, tui có người quen gửi về bán. Hàng nước này hạt giống vừa to, rau phát triển mạnh nên người trồng rất ưng ý. Nếu cô muốn lấy sỉ đem về quê bán lại, tui tính giá 40.000đồng/kg thôi”. Trước khi ra về, ông Minh còn dặn: “Khách có hỏi thì nói giống từ Đà Lạt, các tỉnh miền Tây nhé”.
Hạt giống trôi nổi được người bán viết tay tên hạt lên bao bì.
Theo khảo sát của phóng viên, ở các khu chợ lớn, nhỏ lẻ đến các vựa hạt giống rau, các điểm kinh doanh cây cảnh đều bày bán rất nhiều hạt giống, trong đó không ít loại không nhãn mác, bao bì. Chạy dọc theo đường Trường Chinh (quận Tân Bình) chưa đầy 200m có cả chục cửa hàng treo đầy bịch hạt rau mầm các loại.
Ghé vào cửa hàng Thanh Châu trên đường này hỏi mua hạt giống, nhân viên nói: “Loại hạt 100gr ép chân không có bao bì giá 12.000đồng/gói bán chủ yếu để người mua trồng tại nhà. Còn nếu sản xuất đại trà bên em có hàng bán theo ký của Trung Quốc, hạt bảo đảm nảy mầm 100%, ba ngày có thể thu hoạch được. Đa số người sản xuất thường mua loại này vì giá rẻ, rau mầm tươi lâu, nảy nở và ăn ngọt hơn các loại giống khác”. Lo sợ mua số lượng nhiều, bán không hết hạt dễ mối mọt, nhân viên trấn an: “Về khoản này chị cứ yên tâm, hạt đã được xử lý chất bảo quản để bao lâu cũng được”.
Liên hệ với Quyên, chuyên bán hạt giống rau mầm Đà Lạt theo số điện thoại 093.206…, người này khoe chuyên cung cấp hạt giống rau mầm cho các đại lý lớn tại TPHCM. Quyên bảo cần đóng bao bì, nhãn mác gì, xuất xứ ở đâu sẽ đáp ứng, còn về hạt thì đã được xử lý an toàn, để mười năm cũng không hư, cần số lượng bao nhiêu cũng có.
Nguy cơ mắc bệnh ung thư
Theo tìm hiểu của chúng tôi, trên thị trường hiện có bán hai loại hạt giống rau, đó là hạt giống trồng cây rau và hạt giống ươm mầm rau. Tuy nhiên, nhiều người kinh doanh lại tư vấn cho khách hàng có thể sử dụng hạt giống cây rau để trồng rau mầm.
Ông Nguyễn Hữu Hòa - Giám đốc Marketing công ty CP Giống cây trồng Miền Nam cho rằng, không thể sử dụng hạt giống cây rau để làm rau mầm do mỗi loại có cách bảo quản, thu hoạch khác nhau. Với hạt giống cây rau, trung bình sau khi gieo trồng 15 ngày mới thu hoạch. Lúc này những hóa chất dùng bảo quản hạt đã có thể phân hủy hết. Nhưng nếu để trồng rau mầm chỉ 5-7 ngày đã thu hoạch thì lượng tồn dư chất độc vẫn còn ngấm trong thân rau.
“Khi con người ăn phải các loại rau có chứa các hóa chất bảo quản độc hại, lâu dần gây nên nhiều bệnh tật nguy hiểm như: đãng trí, giảm thị lực và giảm sức đề kháng, ung thư... Chính vì thế, người dân muốn ăn rau mầm tự trồng thì phải đến các cơ sở bán hạt giống rau mầm uy tín mua về sử dụng để đảm bảo chất lượng”. Ông Nguyễn Hữu Hòa |
“Rau mầm thường được ăn sống trực tiếp nên vô tình chúng ta đưa luôn chất độc vào cơ thể”, ông Hòa nói.
Một chuyên gia nông nghiệp công tác ở Sở NN-PTNT TPHCM, khẳng định: Không có khái niệm nào là “hạt giống rau mầm” như trên thị trường mà chỉ có tên là “hạt giống cây rau”. Các nhà kinh doanh đang tìm cách “lách” câu chữ để lừa người dùng.
Hiện nay không có “hạt giống rau mầm” trong danh mục hàng hóa theo quy định của nhà nước. Nếu sản phẩm có bị kiểm tra thì cũng không thuộc mặt hàng phải xử lý. Theo chuyên gia này, hạt giống dù có uy tín vẫn phải xử lý thuốc bảo quản nằm trong danh mục cho phép để tránh ẩm mốc, mối mọt. Riêng, loại hạt giống trôi nổi, nhập lậu thì họ sử dụng thuốc gì, liều lượng bao nhiêu, có nguy hiểm gì không… không ai kiểm soát được.
Theo ông Hòa, thông thường hạt giống được bảo quản bằng thuốc metalaxyl là hoạt chất trừ nấm dễ dàng được hấp thụ qua hạt, rễ, thân, lá và lưu dẫn trong cây. “Nhiều người nghĩ hạt giống rau dù có tẩm hóa chất thì cũng ở ngoài vỏ. Lúc gieo trồng, vỏ hạt phân hủy thì cây không vấn đề gì. Nhưng hạt rau vẫn là thực thể sống, nghĩa là vẫn có trao đổi chất nên chất độc vẫn ngấm vào bên trong. Rau mầm được gieo với mật độ rất dày và chỉ tưới nước trong những khay kín, không có nước thải ra.
Vì vậy, độ đậm đặc của thuốc bảo quản vẫn còn trên hạt giống là rất lớn, cộng với thời gian thu hoạch ngắn khiến rau mầm vẫn còn tồn dư nhiều lượng độc tố”, ông Hòa cảnh báo và cho biết thêm, thuốc metalaxyl là nhóm độc bảng II, rất dễ gây kích ứng mắt và tác động kích thích mắt, ăn nhiều chất này sẽ nguy cơ gây ung thư.