Đại hạn chưa dứt, mưa bão kỷ lục rập rình

Khu dân cư ở thị trấn Hoàn Lão, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình, ngập trắng trong nước sau một đợt mưa bão.  Ảnh:Xuân Trường

Đó là những thông tin được các chuyên gia đưa ra tại Diễn đàn nhận định tình hình El Nino 2016 do Trung tâm Khí tượng thủy văn quốc gia phối hợp Trung tâm Phòng chống thảm họa châu Á (ADPC) tổ chức ngày 28.3 tại Hà Nội.

Khô hạn còn tiếp diễn trong 2 tháng tới

Tại diễn đàn, TS Nguyễn Đăng Quang - Trưởng phòng Dự báo khí tượng hạn vừa, hạn dài (Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn T.Ư) thông tin, tình trạng khô hạn và xâm nhập mặn ở Nam Trung Bộ, Tây Nguyên, Nam Bộ chưa có biểu hiện dừng lại trong 2 tháng tới, đặc biệt tình trạng này sẽ lên tới đỉnh điểm vào tháng 4.2016.

Nhìn chung nền nhiệt độ năm 2016 sẽ cao hơn so với trung bình nhiều năm, cao điểm là các tháng 4-5-6. Từ tháng 6 đến tháng 8 nắng nóng sẽ tập trung vào các tỉnh phía nam. Tháng 4-5 là thời điểm giao mùa, nhiệt độ cao hơn trung bình nhiều năm 1 độ C. Lượng mưa những tháng này tiếp tục thiếu hụt. Lượng mưa lớn ở trung bộ tập trung vào những tháng mùa thu trở đi.

Theo bà Trịnh Thu Phương - Trưởng phòng Dự báo thuỷ văn khu vực Bắc Bộ (Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn T.Ư), khu vực Nam Bộ độ mặn cao nhất năm xuất hiện vào tháng 4.2016, lớn hơn năm 2015.

Từ giữa tháng 4-5, độ mặn sẽ giảm dần. Ở khu vực Trung Bộ và Tây Nguyên, hạn hán thiếu nước tiếp tục diễn ra trong mùa cạn với sự thiếu hụt dòng chảy từ 30-50%, có một số khu vực lên tới 80%. Đỉnh lũ năm trên các sông  xuất hiện theo trung bình nhiều năm và lớn hơn năm 2015, phổ biến ở mức báo động 1- báo động 2; lũ muộn, lũ trái mùa có thể xuất hiện trên các sông trong năm 2016”.

Đối mặt mưa bão kỷ lục               

Trung tâm ADPC nhận định, nối tiếp El Nino, hiện tượng La Nina sẽ xuất hiện. Đây không chỉ là nhận định của riêng ADPC, trước đó các trung tâm dự báo uy tín hàng đầu như Mỹ cũng cảnh báo hiện tượng La Nina có thể sẽ trở lại vào cuối năm nay, sau khi trải qua đỉnh điểm của một trong những đợt El Nino mạnh nhất trong lịch sử.

Với xu hướng xảy ra bất thường trong chu kỳ 2 - 7 năm, hiện tượng La Nina có thể xuất hiện vào mùa thu. La Nina thường đi liền với các thảm họa thiên tai như bão, lụt, và hạn hán.

Chia sẻ bên lề buổi diễn đàn, ông Trần Hồng Thái – Phó Tổng Giám đốc Trung tâm Khí tượng thủy văn quốc gia cho rằng: “2016 là năm khá đặc biệt, có thể chúng ta sẽ chứng kiến sự chuyển pha giữa từ pha nóng của El Nino lớn sang pha lạnh của La Nina. Nghĩa là tình hình sẽ phức tạp hơn rất nhiều, bão lũ về cuối năm sẽ xảy ra nhiều hơn, phức tạp hơn”.

Các chuyên gia khí tượng thủy văn đánh giá, thông thường cứ kết thúc những kỳ El Nino lớn, mạnh, ngay sau đó sẽ chuyển sang trạng thái trung gian một thời gian ngắn và chuyển tiếp luôn sang pha lạnh với đợt La Nina tiếp theo.

Đợt La Nina cuối năm nay cũng tuân theo quy luật đó. Mùa mưa bão bắt đầu từ tháng 5 đến tháng 11, tuy nhiên La Nina có thể sẽ xuất hiện từ tháng 9.2016, lúc đó chúng ta đã mất hơn nửa mùa mưa bão ảnh hưởng bởi El Nino, vì vậy số lượng bão áp thấp nhiệt đới sẽ ít hơn so với trung bình nhiều năm, tuy nhiên mưa bão sẽ khó lường hơn rất nhiều. Thường một chu kỳ La Nina kéo dài từ 5-6 tháng cho đến vài năm.

Điều đáng chú ý là cũng thời điểm tháng 3.2015, Trung tâm Khí tượng thủy văn quốc gia đã nhận định cuối năm 2015 sẽ có El Nino, khả năng sẽ là 50-60% và thực tế El Nino đã xảy ra và rất khốc liệt. Còn thời điểm tháng 3.2016, trung tâm này cũng phát ra nhận định hiện tượng La Nina sẽ xảy ra vào tháng 9 năm nay, khả năng xảy ra cũng là 50-60%. Như vậy viễn cảnh mưa bão kỷ lục vào cuối năm nay hoàn toàn có thể xảy ra.