Làng quê “khoác áo mới”
Đối với thôn Phong Giang, xã Tiên Điền thì việc xây dựng khu dân cư kiểu mẫu giống như một cuộc cách mạng, làm thay đổi hoàn toàn diện mạo của một vùng quê. Thôn có tổng diện tích tự nhiên khoảng 41,5 ha với 184 hộ dân, 800 nhân khẩu. Từ đầu năm 2015, thôn Phong Giang bắt đầu triển khai xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu, đến nay đã trồng mới 4 km hàng rào xanh, tổ chức chăm sóc, cắt tỉa thường xuyên 500m hàng rào sẵn có; tạo cảnh quan xanh – sạch – đẹp cho toàn khu dân cư, 2 tuyến đường trục thôn, 6 tuyến đường ngõ xóm đạt chuẩn 100% về cứng hóa, bố trí lề đường tiêu chuẩn, cắm mốc đầy đủ…
Diện mạo xã nông thôn mới Xuân Mỹ đổi thay tích cực với việc xây dựng khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu.
Tại đầu các tuyến đường được đặt biển báo; 100% tuyến đường có điện chiếu sáng. Xác định lấy phát triển kinh tế vườn làm trọng tâm, thôn Phong Giang lên kế hoạch và quyết tâm chỉ đạo xây dựng thành công 5 vườn mẫu và 10 mô hình kinh tế vườn khác. Đến nay, thôn đã có 3/5 vườn mẫu triển khai sản xuất theo quy hoạch.
Thôn An Tiên được coi là điểm sáng trong xây dựng NTM ở Xuân Giang. Với tổng diện tích tự nhiên hơn 73 ha, 343 hộ dân, từ năm 2015, An Tiên quyết tâm xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu. Nhờ nhận thức đúng đắn, sự đồng lòng vào cuộc từ cán bộ đến nhân dân, An Tiên đang từng bước hoàn thiện xây dựng một khu dân cư mẫu cảnh quan đẹp, thu nhập từ vườn hộ được cải thiện, tình làng nghĩa xóm đầm ấm, chan hòa.
Đường làng, ngõ xóm thôn Mỹ Lộc (Xuân Viên) bây giờ rực rỡ cờ, hoa. Sau hơn 1 năm xây dựng khu dân cư mẫu, mỗi người dân trong thôn đều cảm nhận rõ những đổi thay trong từng gia đình, ngõ xóm và cả cộng đồng. Trưởng thôn Trần Văn Chương chia sẻ: “Bản thân tôi và người dân rất phấn khởi trước sự đổi thay đến khó tin của thôn chỉ sau 1 năm xây dựng thôn kiểu mẫu, từ đường sá, vườn hộ đến cách sống, cách nghĩ của người dân. Thôn tiếp tục khuyến khích người dân phủ xanh vườn bằng các loại rau xanh, cây ăn quả”.
Cách đó không xa, thôn Trường Mỹ (Xuân Mỹ) cũng khoác “chiếc áo mới” khu dân cư mẫu. Chị Phan Thị Tươi cho hay: Sau mấy năm đi xuất khẩu lao động trở về thấy quê hương thay đổi quá nhiều; làng quê văn minh, xanh - sạch - đẹp. Đời sống người dân được nâng cao.
Tập trung cao cho xây dựng khu dân cư mẫu
Ông Lê Thanh Bình - Phó ban Điều phối xây dựng NTM huyện Nghi Xuân cho biết, tập trung xây dựng khu dân cư mẫu, ngay từ đầu năm nay, 19/19 xã, thị trấn đã tổ chức phát động xây dựng NTM gắn với khu dân cư kiểu mẫu, tổ dân phố đô thị văn minh. Các cơ quan thường trực đã chủ động hướng dẫn, tư vấn cho các địa phương triển khai; nhiều địa phương quan tâm và chỉ đạo, triển khai hiệu quả, điển hình như: Xuân Giang, Tiên Điền, Xuân Viên... Bên cạnh đó, huyện đã tổ chức thành công hội thi câu lạc bộ văn nghệ dân gian của các khu dân cư NTM kiểu mẫu, tổ dân phố văn minh năm 2016 bằng hình thức sân khấu hóa đạt kết quả tốt.
Về công tác xây dựng vườn mẫu, nhiều thôn đã vận động các hộ mạnh dạn cải tạo vườn tạp, đầu tư kinh tế vườn, trong đó có phong trào trồng cây chè hòe theo dự án của huyện, trồng cây ăn quả có giá trị cao, song số vườn được cải tạo vẫn còn rất ít, hầu hết vườn hộ còn ở dạng vườn tạp chưa có hiệu quả kinh tế. Hiện, huyện đang nỗ lực rà soát, phân loại vườn (theo diện tích và hiệu quả kinh tế), lựa chọn ít nhất mỗi thôn 15 vườn để triển khai xây dựng vườn mẫu, phát triển kinh tế vườn bằng cách trồng các loại cây có giá trị cao, lắp đặt hệ thống tưới tiết kiệm nước, ứng dụng kỹ thuật, đảm bảo vệ sinh môi trường...
Các vườn có diện tích từ 500 m2 trở lên được cải tạo phát triển kinh tế vườn và xây dựng cảnh quan. Bên cạnh đó, từng bước xây dựng thương hiệu sản phẩm, hình thành các tổ hợp tác trong sản xuất để liên kết chuỗi giá trị, sớm hình thành làng chuyên canh, phố chuyên ngành (mỗi làng, mỗi sản phẩm) nhằm nâng cao đời sống vật chất cho người dân.
Ngoài các tiêu chí về xây dựng khu dân cư kiểu mẫu, Nghi Xuân đã sáng tạo, yêu cầu khu dân cư mẫu có ít nhất 1 câu lạc bộ văn nghệ dân gian, phục vụ tốt người dân và du khách đến tham quan, xây dựng phong trào văn hóa, văn nghệ ngày càng phát triển, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, gắn xây dựng NTM với du lịch.