Kéo từ tối 6.8 sang rạng sáng 7.8, khi lần lượt Nguyễn Thị Như Hoa (kiếm 3 cạnh), Văn Ngọc Tú (judo hạng 48kg nữ) đã sớm nói lời chia tay Olympic; “kình ngư” Nguyễn Thị Ánh Viên (đạt thông số 4 phút 36 giây 85, hơn thành tích tốt nhất của mình tại giải vô địch thế giới 2015 (4 phút 38 giây 78) gần 2 giây) cũng ngậm ngùi xếp thứ 9 vòng loại nội dung 400m hỗn hợp nữ sở trường, không thể lọt vào tốp 8 VĐV bơi chung kết; thì mọi ánh mắt đều đổ dồn vào Hoàng Xuân Vinh ở trường bắn trung tâm Olympic.
Xạ thủ Hoàng Xuân Vinh (phải) trong viên đạn cân não tranh HCV Olympic 2016 với xạ thủ chủ nhà Felipe.
Có một chút hụt hẫng khi ở vòng loại, Hoàng Xuân Vinh dù xếp thứ 4, đủ để lọt vào tốp 8 VĐV bắn chung kết nhưng số điểm của anh chỉ đạt 581 điểm/60 viên. Ba vận động viên dẫn đầu lần lượt là Pang Wei (kỷ lục gia người Trung Quốc, HCV Olympic 2008, 590 điểm), Jin Jongoh (Hàn Quốc, HCV Olympic 2012, 584 điểm), Jurai (Slovakia, 582 điểm).
Trong 20 viên bắn chung kết, Xuân Vinh đã thực hiện 10 viên đầu tiên rất tốt để vươn lên dẫn đầu, qua mặt cả những “đại cao thủ” như Jin Jongoh, Pang Wei. Càng bắn, sự căng thẳng càng được đẩy lên tới đỉnh điểm, đặc biệt khi Hoàng Xuân Vinh có mặt ở 4 viên cuối, cùng với 2 VĐV là Pang Wei và xạ thủ chủ nhà Felipe Almeida. Lúc này, Vinh đã chắc chắn có huy chương, vấn đề là màu gì mà thôi!
Trước 2 viên cuối cùng, Pang Wei đã bị loại, chấp nhận HCĐ với thành tích bắn chung kết là 180,4 điểm.
Cuộc đua tranh HCV chỉ còn giữa Xuân Vinh và Felipe. Trong sự cổ vũ cực kỳ sôi động, gây mất tập trung của khán giả chủ nhà, Hoàng Xuân Vinh bắn viên áp chót chỉ được 9.2 điểm, trong khi số điểm của Felipe là 10.2. Tính tổng điểm sau 19 viên chung kết, Xuân Vinh (191,8 điểm) kém Felipe (192 điểm) vỏn vẹn 0,2 điểm.
Viên cuối cùng, Felipe thực hiện rất nhanh và có thêm 10,1 điểm, kết thúc bài bắn chung kết với số điểm 202,1 điểm. Đến lúc này, sức ép đè nặng lên Vinh bởi anh phải bắn được ít nhất 10,3 điểm mới có thể cân bằng điểm số với đối thủ - một việc đòi hỏi phải có "thần kinh thép" trong tích tắc bóp cò lịch sử ở đấu trường Olympic. Mọi thứ còn căng thẳng hơn khi ký ức về những lần Xuân Vinh “rơi Vàng” ASIAD 2010 và “rơi Đồng” Olympic 2012 ở viên đạn cuối cùng lại hiện về...
Nhưng cuối cùng, ở tuổi 42, với tất cả sự tập trung và bản lĩnh, Vinh cẩn thận ngắm và bóp cò với số điểm 10.7 hiện lên trên bảng điện tử.
Xạ thủ Hoàng Xuân Vinh trong giây phút lịch sử đứng trên bục cao nhất Olympic 2016.
Với tổng điểm bài bắn chung kết là 202,5, Vinh vẫn chưa vượt qua kết quả tốt nhất của mình là 202,8 giúp anh giành HCV Cúp thế giới 2014, và còn kém kỷ lục thế giới là 206 điểm do Jin Jongoh thiết lập ở Cúp thế giới 2015.
Tuy nhiên, từng đó là đủ để Xuân Vinh xác lập kỷ lục mới tại Thế vận hội (kỷ lục cũ là 202,3 điểm do Pang Wei thiết lập tại Olympic Bắc Kinh 2008). Và quan trọng hơn, Xuân Vinh đã đi vào lịch sử Thể thao Việt nam (TTVN) với tư cách VĐV đầu tiên có thể giành HCV Olympic. Trong quá khứ, TTVN mới chỉ có 2 tấm HCB Olympic thuộc về nữ võ sĩ taekwondo Trần Hiếu Ngân (Olympic 2000) và lực sĩ cử tạ Hoàng Anh Tuấn (Olympic 2008).
Với đà tâm lý hưng phấn, TTVN còn có thể chờ thêm 1 tấm huy chương nữa của Hoàng Xuân Vinh khi anh bước vào trường bắn 50m súng ngắn tự chọn (nội dung Vinh đã “rơi Đồng” tại Olympic 2012) vào ngày 10.8 tới.