Quê tôi là một vùng trung du xứ Quảng, xưa là thuần nông với những ruộng bậc thang, ống nứa dẫn nước về nhà. Từ khi phát triển thêm nghề dịch vụ du lịch homestay, nhiều gia đình ở quê tôi thường xuyên đón tiếp các đoàn du khách; tổ chức giao lưu văn nghệ, bày biện các món ăn từ cây nhà lá vườn và không thể thiếu món chả nguội.
Để làm món chả nguội cần có thịt heo ba chỉ. Ngày trước khi chưa có máy xay, người dân quê tôi thường chịu khó dùng dao băm nhuyễn, tốn rất nhiều công sức. Giờ công nghệ phát triển, chỉ việc cho thịt heo vào máy và xay. Da heo cắt hạt lựu mỏng, cho vào thau cùng với thịt heo đã xay nhuyễn và với hạt tiêu sấy (hoặc tiêu xanh). Nêm mắm, gia vị cho hỗn hợp này vừa ăn rồi đưa lên chảo chấy. Không cần dùng thêm dầu ăn vì vốn dĩ thịt ba chỉ đã dư lượng mỡ rồi.
Cần lưu ý thêm là không nên dùng tỏi phi hoặc tỏi tươi chấy, vì khi để vào ngăn đá tủ lạnh sẽ vương mùi nồng của tỏi. Khi chảo nóng đủ độ, dùng giá đảo đều liên tục để thịt heo chín và da heo giòn. Do thịt và da được băm nhuyễn nên độ 5 phút là hỗn hộp này đã chín. Tắt bếp, để thịt nguội.
Dùng lá chuối để gói hỗn hợp chả như đòn bánh tét. Dây buộc sẽ là dây chuối sim vì dẻo dai, xiết chặt. Cũng có thể dùng dây thun để buộc thay thế nhưng như thế mất đi chất làng quê. Đem đòn chả đặt vào ngăn đá tủ lạnh cho đến khi đông cứng. Lấy kéo cắt dây buộc và bung phần nhân của chả ra. Giờ có thể cắt khúc, khoanh mỏng hay chẻ sóng dọc đặt vào đĩa là có ngay một món “đặc sản” để đãi khách.
Món chả nguội sẽ tạo được sự khác biệt, lạ miệng vì giòn, mát lạnh và ngầy ngậy. Đặc biệt nhai trúng hạt tiêu khiến vị nồng, cay lan tỏa ở miệng kèm với vị lạnh nhè nhẹ tạo cảm giác thích thú.