Xuống ruộng thăm nông dân Philippines

Sau thành công của các chuyến đưa nông dân đi tham quan, học tập tại Malaysia, Indonesia, Thái Lan... những năm trước, năm nay Công ty CP Phân bón Bình Điền tổ chức đưa gần 100 nông dân và cán bộ khuyến nông của 13 tỉnh, thành đồng bằng Nam Bộ đi tham quan, học tập tại Viện Lúa quốc tế (IRRI) ở Philippines.

Gọi là đi tham quan du lịch nước ngoài, nhưng thực chất là làm việc. Hai phần ba quỹ thời gian của 4 ngày, 4 đêm tại Philippines của đoàn là nghe giảng bài, gặp gỡ các nhà khoa học nghiên cứu về lúa hàng đầu thế giới và giao lưu với bà con nông dân ngay trên cánh đồng trồng lúa của họ.

Nông dân nghe chuyên gia Viện Lúa quốc tế thuyết trình.

Đặt câu hỏi, cô bác thu lượm được gì sau chuyến đi? Ông Lữ Văn Nghệ ở ấp An Thạnh, huyện Bến Cầu, tỉnh Tây Ninh hồ hởi: “Được nhiều chớ. Tui thấy cái viện lúa nầy họ làm ăn bài bản lắm. Họ lưu giữ được những giống lúa mà ta đã bỏ từ vài chục năm nay, rồi lai tạo ra những giống lúa mới tốt hơn. Họ luôn hướng tới cái đích là giúp cho người nông dân thoát nghèo. Tui “chịu” họ ở cái chỗ nầy.

Xuống ruộng thăm nông dân Philippines thì tui thấy cái ý thức bảo vệ môi trường của họ rất tốt. Họ rất hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Họ không xả rác, nhất là rác thải của thuốc BVTV ra bờ ruộng, lòng kênh. Nông dân họ được Nhà nước bảo hiểm khi thất mùa do thiên tai, tất nhiên họ cũng phải bỏ tiền ra đóng góp qua từng vụ, nhưng cái này hay. Quả đúng “đi một ngày đàng, học một sàng khôn””.

Ông Dương Văn Khai ở xã Phú Cường, huyện Tam Nông, tỉnh Đồng Tháp, nói: “Họ tổ chức ra cái hợp tác xã ở cấp huyện. Một huyện có nhiều HTX. HTX mà tụi tôi đến thăm có tiến sĩ nông nghiệp phụ trách. Ở đó có phòng thí nghiệm, người dân đem đất ruộng lúa sau thu hoạch nhà mình tới, người ta phân tích chất đất để tư vấn cho mình vụ tới bón phân ra sao, cho “ngon”.

HTX có quỹ tín dụng, do các hộ nông dân đóng góp, dùng để cho nông dân vay sản xuất với lãi suất rất thấp, hoặc hỗ trợ một phần cho người dân gặp hoạn nạn. Nhà nước hỗ trợ 50% tiền mua lúa giống, đôi khi cho không một số thuốc BVTV. Tôi rất “chịu” cái bảo hiểm cho nông nghiệp và nông dân của họ”.

Bà Nguyễn Thị Kiều - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT Cần Thơ nhìn nhận: “IRRI có chiến lược khai thác tài nguyên một cách bền vững, bảo vệ môi trường, hướng tới mục tiêu xóa đói, giảm nghèo, tăng lợi nhuận cho người nông dân bằng áp dụng các biện pháp kỹ thuật. Chuyến đi giúp nông dân có cơ hội tiếp cận với các nhà khoa học, mở mang được tầm nhìn, tự hào với những gì Việt Nam đã làm được, đồng thời thấy cái mình làm còn chưa tốt để khắc phục, hướng tới làm tốt hơn…”.

Thăm một câu lạc bộ trồng lúa ở Philippines, ông Kim Xai Hun ở xã Phú Tân, huyện Châu Thành, tỉnh Sóc Trăng, một nông dân người Việt gốc Khmer đã tự đứng ra thành lập tổ hợp tác sản xuất, quy tụ hơn 70 hộ nông dân trồng lúa, góp được 130ha, làm một cánh đồng mẫu.

Ông Hun chia sẻ: “Nhà mình có nhiều ruộng, 10 mẫu, mình đứng ra tập hợp bà con cùng làm với mình, mình phải lo, phải đi trước, có lúc phải bỏ tiền ra trả trước giùm bà con có khó khăn tiền công cày, công gặt… Nhưng do làm lớn, hợp đồng được với những công ty cung ứng vật tư uy tín nên giá tiền công cày, tưới nước, gặt đập… thường rẻ hơn làm riêng lẻ từng hộ; lại được Công ty Phân bón Bình Điền cung cấp phân bón trả chậm, không tính lãi, Công ty Phú Thịnh bao tiêu sản phẩm sau thu hoạch nên bà con tham gia với mình “khỏe re””.

Chia sẻ với ông Hun, tiến sĩ Phạm Văn Dư - Cục phó Cục Trồng trọt Bộ Nông nghiệp và PTNT nói: “Cánh đồng mẫu lớn ta làm vừa qua ở miền Tây đã khẳng định được hiệu quả, không chỉ kinh tế, mà còn cả vấn đề xã hội. Tôi nghĩ đã tới lúc Nhà nước quan tâm đến cái này. Nhà nước cần có chiến lược đầu tư xây dựng hạ tầng nông nghiệp, nông thôn. Bỏ tiền đầu tư để sử dụng cho hàng chục, thậm chí vài chục năm sau nên cái lợi là rất lớn.

Chuyến đi này rất bổ ích, cho cả nhà khoa học, nhà quản lý nông nghiệp và người nông dân. Chúng ta học tập được nhiều về sự gắn kết các chương trình trong chuỗi hoạt động như tiết kiệm phân bón, nước tưới, khắc phục sâu bệnh, bồi dưỡng đất đai, bảo quản sau thu hoạch, ứng phó kịp thời và hiệu quả với biến đổi khí hậu…”.

Tôi chợt nhớ tới câu nói của ông Nghệ ở Bến Cầu, Tây Ninh: “Nhà nông tụi tui làm gì có tiền để đi tham quan, học hỏi nước ngoài. Mà có lo được tiền để đi du lịch tự do thì cũng đâu có được cái sự bổ ích như chuyến đi này. Nhờ có Công ty Phân bón Bình Điền mới có dịp quý giá như vầy”.

Trần Đình Thế