Thói quen ăn gạo “thập cẩm”

Có hàng chục tên gọi dành cho gạo đang bán trên thị trường hiện nay. Lâu nay, thói quen của người dùng khi mua gạo chủ yếu dựa vào sự “tư vấn” của người bán. Nào là gạo này có cơm thơm, dẻo, nấu ra không nát… Gạo này để qua đêm không thiu. Gạo này là gạo Campuchia, trồng 6 tháng… Cứ thế, từng gia đình, mua về ăn nhiều lần rồi thành quen. Rồi họ quen luôn cả cửa hàng bán gạo. Các cửa hàng gạo thành mối “ruột” từ lúc nào không hay.

Gạo không thương hiệu rất khó kiểm tra nguồn gốc, chất lượng và an toàn. Ảnh: T.L

Bà Sử (phường Linh Trung, Thủ Đức, TP.HCM) nói, đã bao năm nay gia đình bà chỉ mua gạo ở một vài cửa hàng ngay trước cổng chợ Bắc Ninh (Thủ Đức). Đây là vựa bán gạo xá, tức là gạo không có đóng bao bì, không có nhãn mác, không rõ nguồn gốc. Chủ vựa thường cho gạo vào các bao loại 50kg, rồi cắm tấm bìa  ghi tên từng loại gạo lên đó cho người dùng lựa chọn.

Cách chọn và mua gạo của bà Sử cũng phổ biến với số đông người tiêu dùng hiện nay. Mỗi gia đình, dù ở mặt tiền hay trong hẻm, chung cư hay nhà phố, đều chọn cho mình một cửa hàng gạo “yên tâm”. Gia chủ thường được cửa hàng giới thiệu, thậm chí “bày” cho cách chọn gạo, cách nấu làm sao cho ra cơm ngon nhất.

Chị Bích Nga (nhà báo) từ lúc sinh ra đến khi đi lấy chồng, nay thuộc hàng U40 nhưng gia đình chị vẫn chỉ chọn một cửa hàng gạo “ruột” từ thời “xa xửa xa xưa” để mua. Theo chị, bà chủ cửa hàng gạo hay đóng gạo vào túi nylon 5kg, khi nào hết là nhà chị lại kêu bà mang tới. “Nấu cơm không ngon thì bả cũng đổi lại cho mình” - chị nói. Hỏi ăn gạo yên tâm như vậy nhưng có biết gạo đó thương hiệu gì, sản xuất ở đâu thì chị ậm ừ- thì có nghe bả giới thiệu gạo thơm Đài Loan đặc biệt, gạo lài sữa, gạo nàng thơm Chợ Đào… Miễn sao cơm ăn “vừa miệng”.

Thói quen mua gạo gần nhà đang giúp cho hệ thống sạp, tạp hoá, cửa hàng gạo mọc lên nhiều. Thế nhưng, người dùng không mảy may hay là các cửa hàng gạo xá đều có chiêu thức trộn gạo. Thường gặp là trộn gạo thường với gạo thơm, trộn gạo thơm ít với gạo thơm nhiều, thậm chí là tẩm ướp hoá chất, chất bảo quản chống mọt, mốc. Ví như gạo thơm hương lài (giống lúa VD20) có đặc tính hạt dài, cơm dẻo, mềm và thơm thường được trộn với những giống lúa như dòng lúa OM hay ST có cơm cũng dẻo nhưng không mềm, không thơm, không ngọt bằng thơm lài chính hiệu và hơn hết là giá thấp hơn 5.000- 7.000 đồng/kg.