Rạn nứt tình làng, nghĩa xóm: Ra tay vì chuyện nhỏ nhặt

Nguyễn Hòa 14/09/2016 06:10 GMT+7

Từ những mâu thuẫn, bực tức nhỏ nhặt, người ta sẵn sàng hành động nhẫn tâm để triệt hạ đường làm ăn của nạn nhân. Tình trạng tội phạm này đã được báo động từ lâu, nhưng chưa bao giờ trở nên bức xúc và gay gắt như hiện tại.

Thủ đoạn kinh sợ

Mới nhất phải kể đến vụ kẻ gian đổ thuốc trừ sâu vào trong bể nước dùng để sinh hoạt trong một đám cưới tại Hà Tĩnh khiến dư luận không khỏi sửng sốt trước sự liều lĩnh của các đối tượng. Theo đó, tối 1.9, trong khi gia đình ông Đào Quang Thọ (xã Đức Dũng, huyện Đức Thọ) đang tổ chức đám cưới cho con trai thì dàn loa đài phục vụ văn nghệ trong đám cưới bỗng dưng im bặt. Kiểm tra, người nhà ông Thọ phát hiện dàn loa có nước đổ ở bên trong, đặc biệt, mùi thuốc trừ sâu từ nguồn nước này bốc lên nồng nặc.

Cùng thời điểm đó, một số người phụ giúp đám cưới cho nhà ông Thọ mang thịt bò ra bể nước rửa thì ngửi thấy mùi thuốc sâu bốc lên. Phán đoán có sự việc chẳng lành, mọi người kiểm tra phía trong bể nước thì phát hiện nước có màu trắng đục cùng một lọ thuốc trừ sâu WAVOTOX 58EC (100ml) đã bị mở nắp.

Chủ vườn và những gốc cây cam sành mới trồng bị chặt phá tan nát ở Vĩnh Long.
Ảnh: Nguyễn Hòa

Sự việc ngay lập tức gây chấn động vùng quê này. Lực lượng Công an xã Đức Dũng phối hợp Công an huyện Đức Thọ đã vào cuộc xác minh, điều tra sự việc.

Theo nhận định của cơ quan Công an huyện Đức Thọ, có thể đây là đòn trả thù dằn mặt của những đối tượng kinh doanh rạp đám cưới trên địa bàn vì gia đình ông Thọ tổ chức đám cưới cho con mà không thuê rạp đám cưới của những người trên địa bàn xã Đức Dũng, khiến chúng bực tức.

Cách đây không lâu, người dân Vĩnh Long bàng hoàng khi hơn 3.500 cây cam sành bị đối tượng lạ mặt chặt phá trong vòng một đêm. Đáng chú ý, thời điểm đối tượng ra tay là lúc gia chủ đang bận tổ chức đám giỗ và có thuê nhạc sống về biểu diễn (từ 5 giờ chiều đến 9 giờ đêm) nên hành vi phạm tội này đến sáng hôm sau mới bị phát hiện.

Nạn nhân của vụ án này là các ông Lê Văn Chính và Lê Hoàng Tươi (cùng ngụ tại ấp Ngãi Lộ B, xã Trà Côn, huyện Trà Ôn). Theo đó, vào sáng ngày 2.9, ông Chính và ông Tươi phát hiện vườm cam đã bị chặt phá chỉ còn trơ gốc. Qua kiểm tra, toàn bộ vườn cây có tổng cộng 3.950 cây nhưng có tới 3.520 cây đã bị chặt phá, ước tổng thiệt hại ban đầu trên 70 triệu đồng. Theo hai chủ vườn, số cây này các ông mới trồng được gần 100 ngày thì xảy ra sự việc. Bà Nguyễn Thị Lan (vợ ông Tươi) cho biết gia đình bà có 2,5 công trồng cam sành vừa thu hoạch hồi tháng 3 và bán được giá rất cao (31.000 đồng/kg). Đến nay cơ quan công an tỉnh Vĩnh Long vẫn chưa điều tra ra nguyên nhân và thủ phạm.

“Có mày thì không có tao”

Cần phải tăng cường giáo dục, tuyên truyền, đề cao tình làng nghĩa xóm. Những người đứng đầu trong họ, trong làng xóm có uy tín, có tiếng nói ở địa phương luôn có vai trò rất lớn trong việc giải quyết những sự việc như vậy. Họ có vai trò như những người hòa giải, mặc dù có những chuyện nhỏ nhưng nếu không được sự quan tâm, xử lý kịp thời sẽ tránh được hậu họa về sau”.
Trung tá-TS Hà Thị Hồng Lan

Trao đổi với phóng viên NTNN, trung tá- TS Hà Thị Hồng Lan - Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu tội phạm học và điều tra tội phạm (Học viện Cảnh sát Nhân dân) cho biết, những vụ việc nói trên chủ yếu là hành vi trả thù cá nhân. Theo TS Hồng Lan, đây là một vài trong số rất nhiều vụ việc, nhưng chưa phải mang tính chất phổ biến. Có một điều ghi nhận là những vụ việc này không chỉ xảy ra ở những vùng nông thôn mà xảy ra cả ở những vùng giáp ranh nông thôn - thành thị. Các vụ việc đơn thuần đánh vào lợi ích kinh tế của cá nhân, có thể là vụ việc trả thù do xâm hại tới lợi ích cá nhân.

Theo bà Lan, trường hợp chặt phá hơn 3.500 gốc cam sành ở Vĩnh Long là minh chứng cụ thể nhất cho việc đánh vào kinh tế của “đối thủ”. Hay việc bỏ thuốc sâu vào bể nước, có thể lúc đầu chỉ xác định để làm hỏng đồ đạc của đối thủ mà chưa tính đến hậu quả sau này, như việc bỏ thuốc sâu vào bể nước có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe của con người. “Có thể lúc ra tay, đối tượng chỉ có ý định đe dọa, cảnh cáo, dằn mặt chủ nhà, ý là để lần sau có làm gì cũng phải “vuốt mặt phải nể mũi” – trung tá Lan phân tích.

Theo quan điểm của TS Hồng Lan, hành động tư thù cá nhân, xuất phát từ nhận thức còn hạn chế của các đối tượng. Đối tượng gây ra hành vi này chỉ nhìn thấy những việc trước mắt mà không nghĩ đến những cái lâu dài. Ngoài ra, phần nào hành vi cũng thể hiện những sự cạnh tranh không lành mạnh. Có thể do nhận thức về làm ăn kinh tế còn kém nên mới gây ra các hành vi này. Người dân chưa nhận thức được các phương pháp cạnh tranh lành mạnh theo quy định của pháp luật.

Để giải quyết được tình trạng này, trung tá Hà Thị Hồng Lan cho rằng, các cơ quan chức năng phải có những hình phạt thích đáng để giáo dục, răn đe, trừng trị thích đáng đối tượng vi phạm. Chỉ khi nào có những chế tài xử lý nghiêm khắc thì mới có tác dụng răn đe, phòng ngừa những vụ việc, hành vi tương tự sau này. Bên cạnh đó cần phải nâng cao nhận thức cho người dân về pháp luật, về cạnh tranh trong kinh doanh. “Phải cung cấp cho họ những kinh nghiệm, bí quyết, kiến thức trong kinh doanh để họ vẫn khẳng định được mình, cạnh tranh một cách hợp pháp, không thế làm ăn theo kiểu dẫm đạp lên nhau, “có mày thì không có tao” - TS Hồng Lan nói./.

Ông Nguyễn Anh Chất – Giám đốc Trung tâm tư vấn An việt Sơn:

Pháp luật phải tăng tính răn đe

Ngày xưa sống trong làng xóm nên tình làng nghĩa xóm thân thiết lắm, đúng theo nghĩa “tối lửa tắt đèn có nhau” nên họ rất dễ cảm thông và vị tha cho nhau những khúc mắc trong cuộc sống hàng ngày. Bên cạnh đó, họ bị ràng buộc bởi những luật tục bất thành văn, họ sợ “dâu dữ mất họ, chó dữ mất láng giềng”, sợ bị xóm làng cô lập không qua lại nữa nếu dùng những thủ đoạn tàn ác để trả thù những người thân, hàng xóm láng giềng. Hơn nữa, ngày trước, mối quan hệ chỉ gói gọn trong làng xã, tầm hiểu biết có giới hạn nên họ không dễ dàng tiếp xúc với những hóa chất độc hại để làm hại người khác.

Tuy nhiên, bây giờ thì khác, mối quan hệ của con người không còn quanh quẩn ở làng – xã nữa. Cũng chính vì điều này mà sự thân thiết láng giềng, chòm xóm không được như xưa. Hơn nữa, người ta chỉ cần đi vài bước chân cũng có thể mua được thuốc độc, thuốc trừ sâu. Trong lúc nóng giận vì mâu thuẫn, họ chỉ biết làm theo bản năng, làm thế nào để đối phương bị hại để thỏa mãn bức xúc của mình. Vì vậy những sự việc làm hại hàng xóm “đáng ghét” như: Hạ độc vào bể nước, thả độc xuống ruộng lúa, ao cá, chặt hoa quả... diễn ra nhiều hơn. Chính vì vậy, pháp luật cần phải có sự răn đe, giáo dục phù hợp. Mặt khác truyền thông cũng cần có cách tiếp cận thông tin phù hợp, tránh việc vô tình tiếp tay cho kẻ ác trong việc học theo, làm theo những việc làm xấu.

Ông Đinh Đoàn - Chuyên gia tư vấn tâm lý:

Kỹ năng giải quyết mâu thuẫn kém

Việc mâu thuẫn nảy sinh trong cộng đồng là điều không tránh khỏi, nhất là ở các làng quê. Tuy nhiên, hiện nay những mâu thuẫn bé không được giải quyết nên tích tụ thành vấn đề lớn. Trong khi đó, kỹ năng hóa giải, giải quyết mâu thuẫn của người dân kém nên họ thường có tâm lý bột phát kiểu “phải đập cho nó chết luôn” hoặc “cho nó biết tay”. Bản thân họ cũng không có suy tính kỹ càng, hành động theo sự xúi giục của đám đông mà không lường trước hết hậu quả nghiêm trọng, thậm chí phải ngồi tù về việc mình làm.

Minh Nguyệt (ghi)