“Môi trường nông thôn đang ô nhiễm rất nghiêm trọng”

Bộ trưởng Bộ TNMT Trần Hồng Hà.

Đại biểu Ma Thị Thúy (Tuyên Quang) đặt câu hỏi về vấn đề ô nhiễm môi trường nông thôn đang xảy ra rất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe người dân, khiến cho nhân dân nhiều nơi bức xúc. Trách nhiệm của Bộ trưởng như thế nào về vấn đề này và hướng khắc phục cụ thể?

Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết: Thông thường chúng ta nghĩ rằng đô thị mới là khu vực ô nhiễm nghiêm trọng, tuy nhiên thực tế hiện nay các khu vực nông thôn, nông thôn ven đô thị cũng diễn ra mức độ ô nhiễm nghiêm trọng không kém.

Để xảy ra tình trạng này, trước tiên do nhận thức của người dân ở nông thôn chưa đạt được như thành thị. Chúng ta vẫn nghĩ rằng ở nông thôn rất an lành, nhưng trên thực tế khu vực này lại đang có nhiều vấn đề nóng bỏng về môi trường. Vấn đề quy hoạch làng nghề, quy hoạch các cụm công nghiệp chưa tốt, dẫn tới làng nghề và các cụm công nghiệp xen với dân cư. Việc xử lý môi trường ở khu vực này cũng chưa tốt khi các cụm công nghiệp mới có 5% xử lý nước thải tập trung. Bộ TNMT quản lý chung về môi trường nông thôn. Quy hoạch hạ tầng thì giao cho nhiều bộ khác, trong đó có hạ tầng xử lý môi trường.

Hiện nay các quy định pháp luật về kiểm soát thực hiện môi trường ở khu vực nông thôn cũng chưa thực sự rõ ràng. Công tác quy hoạch trong đó có quy hoạch hệ thống xử lý môi trường theo vùng, theo cụm chưa được quan tâm trong bối cảnh có nhiều loại hình kinh tế, công nghiệp, cụm công nghiệp di dời về khu vực nông thôn.

Xử lý môi trường nông thôn, môi trường làng nghề còn nhiều vấn đề. Trong việc xây dựng cơ chế chính sách và pháp luật, chúng ta cần phân biệt nông thôn vùng nông thôn và nông thôn vùng ngoại thành để có cơ chế giám sát, hỗ trợ tương xứng.

Đặc biệt, theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, ba bộ: TNMT, Xây dựng, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phải cùng nhau phối hợp để giải quyết đồng bộ vấn đề môi trường nông thôn mới, trong đó có vấn đề thu gom rác thải, cần có hướng dẫn để người dân phân loại các chất thải hữu cơ bình thường, còn các rác thải như chai lọ, bao bì thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) cần kiểm soát nghiêm ngặt. Cần kiểm soát cả các doanh nghiệp sản xuất thuốc BVTV bán ở các khu vực nông thôn, các doanh nghiệp này cũng phải có trách nhiệm hướng dẫn người dân, đồng thời cùng tham gia thu gom rác thải thuốc BVTV.

“Đối với các khu vực chăn nuôi nhỏ lẻ cần hướng dẫn người dân các phương pháp xử lý rác thải chăn nuôi hợp lý nhằm bảo vệ môi trường như biện pháp xây dựng biogas, các tiêu chí môi trường cần đưa hướng dẫn này vào. Cần có cơ chế xử lý các loại chất thải rắn, lỏng”, Bộ trưởng nói.

Nếu các địa phương, các vùng nông thôn không có quy hoạch khu vực xử lý rác thải tập trung theo vùng, theo cụm thì vấn đề ô nhiễm môi trường sẽ trở nên nghiêm trọng hơn và rất khó kiểm soát. Các tiêu chí này cần được đặt ra và cần được quan tâm hơn nhằm đảm bảo môi trường nông thôn mới.

Cũng liên quan đến môi trường nông thôn, đại biểu Phạm Đình Cúc đặt câu hỏi: Hiện nay có tình trạng phổ biến đó là ở nhiều nơi khi xảy ra vấn đề ô nhiễm môi trường, tuy nhiên lại không có cơ quan nào đứng ra xử lý cũng như nhận trách nhiệm nên vấn đề ô nhiễm càng trở kéo dài hơn và nghiêm trọng hơn, về vấn đề này theo Bộ trưởng cần xử lý như thế nào?

Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết: Khi các sự cố ô nhiễm môi trường xảy ra, chúng ta đều gắn trách nhiệm cụ thể từ cơ quan T.Ư, các bộ ngành và địa phương. Tuy nhiên có thể nhận thấy rằng việc phối hợp giữa T.Ư, bộ ngành và địa phương chưa tốt, chưa thực sự rõ ràng. Vì vậy để giải quyết tốt các vụ việc ô nhiễm môi trường, cần phân định rõ hơn, cụ thể hơn trách nhiệm của các cấp liên quan.

“Như công việc đánh giá tác động môi trường (DTM) ở mỗi dự án, Bộ TNMT đánh giá, thẩm định nhưng địa phương là cấp giám sát thực hiện. Vậy nên nếu có sự có sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan T.Ư và địa phương thì việc giám sát trên sẽ chặt chẽ hơn, trên thực tế nếu chỉ cơ quan T.Ư giám sát thì cũng không thể quản lý hết được nên sự phối hợp giữa địa phương và các cơ quan T.Ư là rất quan trọng”, Bộ  trưởng Bộ TNMT khẳng định.