Khoái khẩu vào mùa tép mòng

Ruộng tháo nước chảy ra các kinh rạch là thời điểm chặn bắt tép mòng của thôn xóm, từ con nít tới người xồn xồn, cả các lão nông. Người người cầm xà nen đươn bằng tre cật đặt tại những góc ruộng có độ sâu để chặn bắt tép mòng. Nếu không có ngư cụ này, người ta dùng mùng làm lưới cũng thu được kết quả. Mỹ mãn hơn là dùng xà ngom đặt nơi miệng rãnh tháo nước chảy xuống kinh. Đặt xong ngư cụ vào nơi thích hợp, người ta về nhà ngủ một giấc đầy. Sáng hôm sau, ngủ dậy là có thể ra thu hoạch những rổ tép mòng nặng tay.

Tép mòng rang muối, món ăn dân dã đậm chất Nam Bộ. Ảnh: T.L

Tép mòng là những con tép nhỏ như con mòng, tức cỡ bằng những cọng chân nhang. Vì nhỏ như vậy, lại chặn bắt nơi miệng nước xả nên có lẫn nhiều rác. Tép mòng lựa, rửa sạch được chế biến thành vài món dân dã nhưng ngon hết ý. Đơn giản là luộc với chút nước lạnh. Huơ vài ba đũa thấy tép trở mình có màu đỏ thì nhấc xuống, sớt ra đĩa. Món này chấm nước mắm me ớt đã ngon. Nhưng ngon hơn là cuốn rau xanh, ăn cơm hoặc thành món nhậu cho đàn ông. Tép mòng rang với thịt ba rọi ăn cơm nóng, cạn nồi. Tép mòng trộn bột măng thít chiên vàng cuộn rau sống với bún, ăn cơm ngon miệng, nhậu nhẹt càng phê.

Tuy nhiên, người dân quê tôi khoái nhất là món mắm tép mòng. Tép rửa sạch trộn rượu đế và muối cho vào thố đậy kín. Nửa tiếng sau, chắt bỏ nước, thêm đường cát trắng, cho vô keo đậy kín... Ba hôm sau, giở nắp keo, cho gừng xắt sợi cùng tỏi ớt đâm nhuyễn vào, trộn đều. Mấy ngày sau giở nắp keo, thử thấy mắm có vị chua dịu là đã dùng được. Món này ăn với bún, thịt ba rọi luộc cuốn bánh tráng, rau sống sẽ là bữa tiệc thịnh soạn. Tuy nhiên, theo nhiều người, mắm tép mòng ăn với cá trê nướng là tuyệt nhất.

Bây giờ khác với ngày xưa, những con tép nhỏ xíu ấy có giá rất đắt vì nó hiếm và không thể nào nuôi được như nhiều loài thủy sản khác.