Bệnh viện cũ sợ nhất tiêu chí vườn hoa, nhà vệ sinh...!

Người bệnh là trung tâm

Theo PGS-TS Lương Ngọc Khuê - Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế), sau 3 năm thí điểm thực hiện, đến đầu năm 2016 đã có 1.273 BV các tuyến hoàn thành việc tự đánh giá chất lượng, chiếm 98,6% các BV thí điểm thực hiện. Với thang điểm cao nhất là 5 thì điểm trung bình của BV T.Ư là 3,5; tuyến tỉnh/thành phố là 2,8; tuyến quận/huyện là 2,6. Các BV ngoài công lập có kết quả đánh giá là 2,9. So sánh kết quả này với năm 2013, 2014 của BV Trung ương, tỉnh/thành phố, quận/huyện, tư nhân đều cho thấy điểm đánh giá chất lượng tăng cao hơn so với năm trước.

Thay đổi thái độ phục vụ là điều kiện quan trọng trong Bộ tiêu chí đánh giá chất lượng BV (ảnh chụp tại BV Bạch Mai).  Ảnh: Diệu Linh.

Có một số BV đạt điểm khá như: BV Việt Đức 4,1/5 điểm; BV Bạch Mai 4,2/5 điểm, BV Chợ Rẫy 4,1/5 điểm. Ngoài ra, năm 2015 vẫn còn 5 BV đa khoa tỉnh và Trung ương đạt dưới điểm 3/5, đó là BV Đa khoa tỉnh Đăk Lăk: 2,65 điểm, BV Đa khoa tỉnh Hà Nam: 2,8 điểm, BV Tâm thần T.Ư 2: 2,7/5 điểm, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Nam Định 2,9/5 điểm và BV Đa khoa tỉnh Bắc Giang 2,7 điểm. “Với những BV chỉ đạt số điểm dưới 3,5 điểm là rất đáng phải suy nghĩ, bởi bộ tiêu chí đánh giá chất lượng BV không có gì quá cao xa” - ông Quang nhận định.

Theo sát quá trình chấm điểm BV, ông Nguyễn Huy Quang - Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) nhận định, các BV có sự thay đổi mạnh mẽ khi mới thí điểm chấm điểm BV, tuy nhiên hiện tại đang chững lại. Một số BV tuyến T.Ư tuy đã đạt điểm khá nhưng khó có thể nâng điểm cao hơn nữa vì còn quá tải khiến cho vấn đề kiểm soát nhiễm khuẩn khó đạt được điểm cao. Theo ông Quang, những tiêu chí có thể dễ dàng thay đổi thì các BV đã thay đổi hết. Còn muốn đạt điểm cao hơn phải đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị máy móc, chú trọng đào tạo nâng cao năng lực khám chữa bệnh, quản lý BV.

PGS Khuê cũng nhận định: “Có thể nhận thấy các BV đang thực sự thấy được tầm quan trọng của nâng cao chất lượng BV và đang tích cực cải tiến về cả cơ sở vật chất, thái độ phục vụ lẫn chất lượng khám chữa bệnh. Đây là các điểm thực sự trung thực, phản ánh thực tế chứ không phải là “điểm đẹp”, điểm chạy theo danh tiếng, thành tích. Các BV cũng nhìn thẳng vào thực tế BV mình để tiếp tục cố gắng có cải tiến thay đổi một cách bền vững”. Tuy nhiên, theo PGS Khuê, nhiều BV vẫn chưa có sự thay đổi đồng bộ. Việc thực hiện đánh giá, cải tiến và giám sát chất lượng một số nơi chưa được tiến hành bài bản và mới chỉ dừng lại ở những bộ phận chuyên môn mà chưa chú ý đến những bộ phận hành chính, quản trị... BV miền Nam cũng có sự thay đổi khởi sắc hơn BV miền Bắc; BV công cũng chưa thay đổi như BV tư. Nhiều BV chưa có phòng quản lý chất lượng BV, do đó sự thay đổi vẫn còn manh mún, chưa bền vững. “Thay đổi đồng bộ mới có thể giúp BV tiến gần tới điểm số tối đa” – PGS Khuê nói.

Khuyến khích BV điểm cao

Chăm sóc bệnh nhân tại BV Việt Đức.  Ảnh: Diệu Linh

Bộ tiêu chí chất lượng BV năm 2016 đã qua 2 đợt khảo sát các ý kiến của các BV, bộ ngành liên quan đã được điều chỉnh nhưng vẫn bao gồm 83 tiêu chí lớn. Tuy nhiên nhiều “tiêu chí con” bên trong đã có sự điều chỉnh cho phù hợp với yêu cầu khám chữa bệnh hiện nay. Theo đó, Bộ tiêu chí đề cao các hoạt động cải tiến để làm hài lòng người bệnh (giao tiếp ứng xử, truyền thông giáo dục sức khoẻ, dinh dưỡng, tăng quyền của người bệnh, xây dựng BV xanh sạch đẹp…).

PGS Khuê cho biết, Bộ Tiêu chí là căn cứ để các BV triển khai các hoạt động đánh giá chất lượng nhằm cung ứng dịch vụ y tế an toàn, chất lượng, hiệu quả, mang lại sự hài lòng cao nhất cho người bệnh, người nhà người bệnh và nhân viên y tế. “Các BV đang hướng tới tự chủ tài chính, nếu các BV không cải tiến chất lượng sẽ không có bệnh nhân, dẫn đến nguy cơ đóng cửa” – PGS Khuê nói.

Theo kế hoạch kiểm tra, các BV trên toàn quốc sẽ tự kiểm tra và đánh giá trong tháng 11 và tuần thứ nhất của tháng 12.2016 theo Bộ tiêu chí sửa đổi mới nhất. Sau đó, các cơ quan quản lý sẽ tổ chức, kiểm tra đánh giá.

PGS Khuê khẳng định, Bộ Y tế cũng sẽ sớm thành lập Hội đồng chất lượng quốc gia, tiến tới sẽ đánh giá chất lượng BV thông qua tổ chức đánh giá chất lượng độc lập... Việc chấm điểm BV cũng không chỉ “chấm xong để đấy” mà sắp tới, Bộ Y tế cũng sẽ phối hợp Bảo hiểm xã hội Việt Nam cùng nghiên cứu xây dựng các chính sách khuyến khích về mặt tài chính cho BV có chất lượng tốt. Ví dụ như BV điểm cao sẽ được thu viện phí cao hơn…

Tuy nhiên, không ít tiêu chí khiến các BV khó theo kịp. Đơn giản như “nhà vệ sinh” hiện cũng chỉ có 5,2% BV đạt tiêu chí có đủ tải lau nhà để lau ở các khu vực khác nhau riêng biệt (khu vực sạch và bẩn); 23% BV đạt các phòng cách ly có nhà vệ sinh riêng. Ngoài ra, tiêu chí “dành 7-10% diện tích làm vườn hoa” cũng gây khó cho các BV cũ, vì diện tích xây không dành nhiều đất cho khuôn viên, lại bị cơi nới nhiều lần do quá tải BV. “Còn bao nhiêu chỗ trống thì đã xây làm phòng khám, phòng bệnh, thậm chí bác sĩ còn phải nhường phòng cho bệnh nhân thì lấy đâu ra chỗ cho cây xanh, hoa hoét…” - một lãnh đạo BV phàn nàn.

TS Nguyễn Công Hoàng – Phó Giám đốc BV Đa khoa T.Ư Thái Nguyên cũng nhận định, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh là việc sống còn của các BV hiện nay. Tuy nhiên, các tiêu chí và việc giám sát cần phải chặt chẽ hơn để phân biệt rõ chất lượng tốt và chất lượng “chỉ cho có”. Ví dụ như tiêu chí có máy nội soi nhưng có máy mờ tịt, có máy thế hệ cao, hình nét giúp các bác sĩ chẩn đoán bệnh chính xác hơn. Hoặc cũng là tivi ở phòng chờ nhưng có nơi màn hình lồi 14 inch, đương nhiên kém máy màn hình phẳng 30 inch… Nếu chỉ “đếm tiêu chí chấm điểm” thì sẽ không công bằng cho các BV…

“Có nhiều BV kêu rằng các tiêu chí quá cao, khó đạt. Nhưng rõ ràng Bộ tiêu chí hướng tới chất lượng chuẩn mực, nhằm làm “hài lòng người bệnh” chứ không phải ban hành để làm “hài lòng BV”. Bộ Y tế cũng không yêu cầu các BV phải đạt ngay điểm tối đa mà phải coi đó là mục tiêu phấn đấu, hoàn thiện từng bước, với mục tiêu lớn nhất là làm hài lòng người bệnh” – PGS Khuê nhận định.

Theo PGS-TS Nguyễn Văn Kính - Giám đốc BV Nhiệt đới T.Ư, việc một BV phát hiện ra mình đạt điểm chất lượng khá thấp cũng không có gì quá sốc. Mà Bộ tiêu chí sẽ là một thước đo, giúp BV “soi mình” để thấy mình có thiếu khuyết ở điểm nào, thông qua đó thúc đẩy quá trình cải thiện dịch vụ. “Chất lượng BV là việc gấp rút cần phải làm nhưng phải đi từng bước bền vững”- PGS Kính nhận định.