Ảnh minh họa. Nguồn: Internet
Điều 4 Luật Công an nhân dân năm 2014 quy định: “Công an nhân dân là lực lượng vũ trang nhân dân làm nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm. Công an nhân dân gồm lực lượng An ninh nhân dân, lực lượng Cảnh sát nhân dân và Công an xã”.
Điều 3 Pháp lệnh Công an xã năm 2008 quy định: “1. Công an xã là lực lượng vũ trang bán chuyên trách, thuộc hệ thống tổ chức của Công an nhân dân, làm nòng cốt trong phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn xã.
2. Công an xã có chức năng tham mưu cho cấp ủy Đảng, Uỷ ban nhân dân cùng cấp về công tác bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn xã; thực hiện chức năng quản lý về an ninh, trật tự, an toàn xã hội, các biện pháp phòng, chống tội phạm và các vi phạm pháp luật khác về an ninh, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn xã theo quy định của pháp luật”.
Như vậy, công an xã là một lực lượng bán chuyên trách thuộc hệ thống tổ chức của công an nhân dân, đảm bảo về an ninh trật tự, an toàn xã hội… trên địa bàn xã.
Công an phường
Điều 16 Luật Công an nhân dân quy định: "1. Hệ thống tổ chức của Công an nhân dân gồm có:
a) Bộ Công an;
b) Công an tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương;
c) Công an huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh;
d) Công an xã, phường, thị trấn”.
Ngày 20.7.2006, Bộ trưởng Công an đã có Quyết định số 862/2006/QĐ-BCA (có hiệu lực thi hành sau 15 ngày, kể từ ngày ký) thay thế Quyết định số 141/QĐ-BNV ngày 21.8.1992 của Bộ trưởng Nội vụ (nay là Bộ Công an) quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của Công an phường.
Theo quyết định này, công an phường là cấp công an trực tiếp chiến đấu ở cơ sở; có trách nhiệm tham mưu giúp trưởng Công an quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, Đảng ủy, UBND phường về bảo vệ an ninh, trật tự; tổ chức thực hiện quản lý Nhà nước về an ninh, trật tự trên địa bàn phường; trực tiếp đấu tranh phòng, chống tội phạm, các vi phạm pháp luật về an ninh, trật tự.
Như vậy, công an phường là một bộ phận trong hệ thống tổ chức của Công an nhân dân, tuy không có quy định trong luật hay Pháp lệnh riêng biệt như Công an xã, nhưng là lực lượng chuyên trách, nhiệm vụ, quyền hạn, chức năng của công an phường về cơ bản tương tự công an xã.
Luật sư, Thạc sĩ Phạm Thanh Bình - Công ty Luật Bảo Ngọc, Hà Nội