Trung Quốc đang bước sâu vào Syria để làm gì?

Trước khi đến Syria, ông đã đến Lebanon, nơi trở thành nơi cư trú tạm thời cho hơn một triệu người tị nạn Syria. Đây là chuyến thăm Syria thứ hai của đại diện sứ mệnh Trung Quốc trong những tháng gần đây.

Tháng Tám, đại diện của Bộ Quốc phòng Trung Quốc phụ trách hợp tác quân sự quốc tế, Chuẩn Đô đốc Guan Youffey đã hội đàm với Bộ trưởng Quốc phòng Syria Fahud Jassem al-Frege. Theo kết quả đàm phán, đã thông báo rằng Trung Quốc phái các cố vấn quân sự của nước mình đến Syria.

 Tại Damascus, ông Xie Xiaoyan đã hội đàm với Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Walid al-Muallem, cũng như đại diện của phe đối lập Syria. Từ nguồn chính thức, được biết rằng ông đã thảo luận về vai trò nhân đạo của Trung Quốc ở Aleppo.

Sứ mệnh ngoại giao Trung Quốc phản ánh ý định của Trung Quốc đóng vai trò xây dựng trong việc giải quyết khủng hoảng Syria, giáo sư Học viện Ngoại giao Trung Quốc Ren Yuanchzhe lưu ý trong cuộc phỏng vấn với Sputnik. Ông Yuanchzhe nói:  "Bộ Ngoại giao chú ý đến tầm quan trọng của vấn đề Syria đối với Trung Quốc và ý định của mình đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết vấn đề này. Vai trò của Trung Quốc được thể hiện trước hết là các bên khác nhau ngồi vào bàn đàm phán càng sớm càng tốt. Trung Quốc cho rằng hòa giải chính trị và đàm phán hòa bình là con đường duy nhất để giải quyết cuộc khủng hoảng Syria. Thứ hai, Trung Quốc có thể đề xuất cách tiếp cận riêng nhằm giải quyết vấn đề này. Chúng ta đang nói về lệnh ngừng bắn, hỗ trợ nhân đạo, cuộc chiến chống khủng bố và đàm phán chính trị. Thứ ba, Trung Quốc sẽ tiếp tục hỗ trợ vai trò lãnh đạo của Liên Hợp Quốc trong việc giải quyết vấn đề Syria. Cuối cùng, Trung Quốc sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong cuộc chiến chống khủng bố, hỗ trợ nhân đạo và triển khai thực hiện các nghị quyết Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc về Syria. Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh Mỹ và các nước phương Tây gia tăng sức ép lên Damascus để xóa bỏ chế độ Bashar al-Assad. Nhiệm vụ của Đại diện đặc biệt là chứng tỏ Bắc Kinh không chỉ hỗ trợ Damascus, mà cả vị trí của phương Tây trong vấn đề chiến lược quan trọng cho Trung Quốc. Đồng thời, Trung Quốc đang xây dựng sự hỗ trợ một cách linh hoạt dành cho Damascus, song song với việc đa dạng hóa các quan hệ của mình với các cầu thủ hàng đầu khu vực, có vai trò trực tiếp vào triển vọng giải quyết Syria. Một mặt là hợp tác với Iran đồng minh của Bashar al-Assad. Mặt khác là quan hệ đối tác với Ả Rập Saudi và Qatar, đang nhấn mạnh vào sự từ chức của ông Assad. Bắc Kinh không công khai chống quan điểm của họ đối với Syria". 

Nói về phe đối lập Syria, Trung Quốc đã bắt đầu liên lạc với nước này cách đây một năm vào tháng 12, phái đoàn đối lập ôn hòa đến thăm Bắc Kinh. Đồng thời Trung Quốc cũng bắt đầu quá trình giải quyết riêng của mình ở Syria.

Chuyên gia Viện Nghiên cứu chiến lược Nga Ajdar Kurtov cho biết: "Trung Quốc đang rất giám sát chặt chẽ diễn biến ở Trung Đông. Nước này có lợi ích kinh tế và địa chính trị lớn trong việc tăng cường ảnh hưởng của mình trên thế giới như một toàn thể. Hoạt động Syria liên quan đến các vấn đề an ninh. Các hoạt động của nhóm khủng bố "Nhà nước Hồi giáo" trong khu vực cũng gián tiếp ảnh hưởng đến an ninh của Trung Quốc. Điều đó được chứng tó qua việc có các chiến binh từ Tân Cương của Trung Quốc đang chiến đấu ở Syria phía bên các tổ chức Hồi giáo cực đoan. Và có nguy cơ chúng tiếp tục các hoạt động khủng bố trên lãnh thổ Trung Quốc trên cơ sở kinh nghiệm và các mối liên hệ có được tại Syria".

Hòa bình cho Syria, tiêu diệt hoặc làm suy yếu mối đe dọa khủng bố  đó là điều chủ yếu Bắc Kinh thực hiện ngày hôm nay để tăng cường vai trò ngoại giao của mình theo hướng Syria. Nhiệm vụ của Xie Xiaoyan tại Beirut cũng phụ thuộc điều này. Thủ tướng Lebanon ủng hộ nỗ lực của Bắc Kinh để vượt qua khủng hoảng Syria, có nghĩa là nhà ngoại giao Trung Quốc có thể hy vọng vào sự hỗ trợ chính trị của Lebanon. Rõ ràng, Beirut cần làm rõ các dự báo, bao gồm cả trên các phương tiện truyền thông Lebanon, liên quan đến sự tham gia quân sự trực tiếp của Trung Quốc ở Syria.

Làn sóng đầu cơ về vấn đề này được Quốc hội thông qua hồi mùa xuân năm 2015 bộ luật đầu tiên của nước này về cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố, cho phép quân đội thực hiện các hoạt động chống khủng bố ở nước ngoài. Tháng Tám năm nay, Trung Quốc thông báo phái các cố vấn quân sự tới Syria. Ngoài ra, không thể loại trừ rằng một trong những kết quả của cuộc đàm phán tại Beirut có thể là sự hỗ trợ nhân đạo của Trung Quốc cho các trại tị nạn Syria ở Lebanon.