Kỳ lạ tục "cướp giọng gà" cầu may mắn đầu năm của người Pu Péo
Cướp giọng gà là một tục lệ hay của người Pu Péo ở Hà Giang (Ảnh: I.T).
Người Pu Péo là một trong những cư dân lâu đời nhất và chủ yếu sống ở vùng cao cực Bắc Hà Giang như ở huyện Đồng Văn, Yên Minh hay một số ít ở huyện Bắc Mê. Trước kia, người Pu Péo ở nhà sàn rồi chuyển sang ở nhà đất - những căn nhà có nhiều điểm tương đồng với nhà trình tường của người Mông. Các cột đá kê dưới chân cửa thường được khắc hình con gà trống và mặt trời là biểu tượng cho âm dương tương hợp là nguồn gốc của sự tăng trưởng và phồn thịnh của con người cùng vạn vật trong vũ trụ.
Mặc dù dân số của dân tộc này không đông nhưng họ còn lưu giữ được những phong tục kỳ lạ và nhiều nghi lễ dân gian phong phú, trong đó có tục cướp giọng gà - một phong tục khá thú vị. Vào lúc rạng sáng của năm cũ sang năm mới, người dân Pu Pép sẽ thức dậy sớm hơn lũ gà và canh chừng gà trống. Khi chúng đang vỗ cánh để chuẩn bị cất tiếng gáy một ngày mới thì người dân sẽ thi nhau ném pháo vào chuồng để khiến lũ gà giật mình.
Lúc đó chúng sẽ nhảy loạn xạ trong chuồng và thi nhau gáy. Lập tức mọi người cùng hò hát vang trời. Người Pu Péo quan niệm tiếng gà vừa hay vừa thiêng liêng, đánh thức cả ông mặt trời nên ai hát to, hát hay át được tiếng gà thì năm mới sẽ mạnh khỏe, gặp được nhiều điều may mắn và hạnh phúc.
Người Pu Péo là một trong những cư dân lâu đời nhất ở vùng cao cực Bắc Hà Giang (Ảnh: Thế giới di sản).
Ngoài tục lệ nói trên, dân tộc Pu Péo còn có một phong tục đón Tết cổ truyền rất độc đáo. Họ cũng có tục gói bánh chưng nhưng lại gói hai loại bánh: bánh chưng đen ăn vào tối 29 Tết để kết thúc năm cũ và bánh chưng trắng cúng vào tối 30 Tết để mừng năm mới.
Qua 12h đêm của năm cũ, nếu ai mở cửa ra ngoài thì khi vào nhà phải mang quà vào lấy may; quà đó có thể là một bó củi. Còn nam thanh nữ tú của dân tộc Pu Péo vào mỗi sáng mùng 1 Tết đều cùng nhau đi gánh nước để cầu may. Trước khi đi họ mang theo tiền vang, hương và đến nơi thì đốt hương cầu khấn rồi bỏ giấy vàng vào thùng gánh nước đem về nhà. Tục này với ý nghĩa mang lại mưa thuận gió hòa, có đủ nước để cấy cầy trồng trọt.
Một tập tục thú vị nữa là trong 3 ngày Tết họ sẽ không rửa bát đũa mà chỉ dùng giấy lau sạch sau mỗi lần sử dụng. Người Pu Péo quan niệm nếu ngày Tết mà lau bát đũa sạch thì cả năm sẽ đói ăn.
Có rất nhiều những tục kỳ lạ như vậy nhưng tục "cướp giọng gà" vẫn là nét văn hóa độc đáo trong ngày Tết của người Pu Péo từ bao đời và ngày nay vẫn giữ nguyên bản sắc văn hóa.