Chị Hồng, nhà ở quận 5 - TP.HCM, mới đây ghé vào một quầy thịt heo quen biết ở chợ Hòa Bình, quận 5, mua thịt, chị đã tận mắt chứng kiến người bán thịt đang hì hục bóc tách lớp da trên một tảng thịt heo chi chít vú.
Chị thắc mắc, được người bán giải thích: “Đặc sản vú dê đó. Dân nhậu khoái lắm nên các chủ quán ghé lấy hàng liên tục. Chẳng ai nói ra nhưng cả bên bán và bên mua đều ngầm hiểu và ai cũng làm vậy...”.
Vú dê chỉ là vú heo
Trong vai người chuẩn bị mở quán nhậu đặc sản từ dê, cần tìm nguồn hàng ổn định, chúng tôi đến một số chợ đầu mối trong TP để tìm hiểu tình trạng nói trên.
Tại chợ Hòa Bình, khu chợ nổi tiếng với việc phân phối thịt dê cho các quán ở TPHCM, đập vào mắt chúng tôi là những thau thịt chứa các miếng mỡ nhầy nhầy, trắng hếu đã được lóc sạch hết da được gọi là... nhũ dê. Chị bán hàng nhanh nhảu gọi mời: “Mua đi, vú dê ngon lắm, bao giá 180.000 đồng/kg”.
Tôi tỏ vẻ nghi ngờ liệu có phải đúng vú dê hay không thì chị bán hàng trấn an: “Mua đi, vú dê cũng có 2-3 loại, loại giòn, dai và loại bình thường, mình bảo đảm lấy đồ ngon cho”.
Tôi hỏi thêm về cách ướp gia vị thì chị bán hàng chỉ tay lên kệ, nơi có treo nhiều bịch ni lông chứa một chất sền sệt màu vàng như sa tế rồi nói: “Đây có sẵn bột ướp hết. Yên tâm sẽ có mùi thơm, ngon mà độ giòn khỏi chê”... Tôi kiếm chuyện thoái thác để rời khỏi chợ mà không khỏi chạnh lòng: Nếu dân nhậu chứng kiến việc mình bị qua mặt như thế này chắc món nhũ dê nướng ế dài!
Ông Chín, một người chuyên chạy xe bỏ mối thịt heo ở chợ đầu mối An Lạc (quận Bình Tân) và chợ đầu mối Bình Điền (huyện Bình Chánh), khẳng định: Hơn 10 năm hành nghề, tôi thấy hiếm có chuyện vú dê được bày bán ở các chợ, mà hầu hết là vú heo. Ông Chín giải thích: Miếng vú dê thường chỉ bằng một bàn tay úp và vú vẫn còn dính lớp da của dê, chứ không có chuyện lột sạch da như loại “vú dê” đang bán tràn lan ở các chợ đầu mối như hiện nay.
Miếng vú heo thường rất to, nặng đến 1-2 kg và rất nhiều mỡ. Giá bán tại chợ đầu mối Bình Điền là 130.000 - 140.000 đồng/kg nếu mua nguyên lốc gồm một dải vú. Còn nếu mua lẻ thì khoảng 150.000 đồng/kg. “Nếu mua được vú heo sữa thì vẫn ngon nhưng mua nhầm vú heo đẻ lâu năm thì dai nhách” - ông Chín bật mí.
Chủ một nhà hàng chuyên về dê nổi tiếng ở quận 3 cũng thừa nhận: Vú, ngọc dương dê thường rất hiếm, bởi lượng vú ở một con dê rất ít. Để có nguồn hàng cung ứng cho các nhà hàng, quán nhậu, anh thường phải đặt trước với giá khá cao nhưng nhiều khi mua cũng không được bao nhiêu. Vì vậy, mua vú dê ngoài chợ cầm chắc là hàng dỏm.
Dồi trường chủ yếu là trôi nổi, không rõ nguồn
Nếu như vú heo núp bóng vú dê để đánh lừa người tiêu dùng thì món dồi trường cũng không dễ tìm được hàng ngon.
Chị Dung, nhà ở quận 1 - TP.HCM, phản ánh việc mới đây chị đã mua nhầm dồi trường dỏm ở chợ Bến Thành, quận 1. Do nhà có khách đột xuất nên chị ghé chợ này kiếm mua dồi trường nhưng các sạp thịt heo đều không còn, chị đành ghé qua khu vực chuyên bán dồi trường ướp lạnh nằm ở khu vực cửa Bắc chợ. “Nhìn cái nào cái nấy cũng to, trắng tinh nên tôi mua đại. Ai dè về nhà xào ăn thì thấy rất dở mà lại có mùi lạ”.
Có mặt tại khu vực này vào khoảng gần 10 giờ ngày 10.8, chúng tôi vẫn còn thấy cả một thau dồi trường được ướp đá lạnh. Chị bán hàng chắc giá 220.000 đồng/kg. Thắc mắc vì sao phải ướp đá thì người bán trả lời ngắn gọn: “Kiểm dịch kêu ướp để dồi trường tươi, ngon, tránh nhiễm khuẩn”.
Giải thích hiện tượng này, chị Dung, chủ sạp thịt heo ở chợ An Lạc, cho hay: Bình quân mỗi ngày chị bỏ mối gần 20 con heo cho các quán ăn, nhà hàng nhưng cũng chỉ có chừng 3-5 con có dồi trường. Đa số đều được đặt hàng sẵn chứ không còn dư để đưa ra chợ bán nhiều như hiện nay. Chị cũng cho hay khả năng hàng được tẩy trắng, ướp đá bày bán ngoài chợ là hàng đã được trữ đông lâu ngày hoặc được vận chuyển từ các nơi không rõ nguồn gốc, thậm chí từ Trung Quốc, chứ không phải từ các lò giết mổ trong TP...
Bác sĩ Đào Thị Yến Thủy, Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM, cho biết khả năng tẩm, ướp hàn the, chất tẩy trắng trong dồi trường là rất lớn. Thông thường, một loại thực phẩm đã được làm chín thì chỉ để được ở môi trường bình thường vài giờ, sau đó sẽ bị nhiễm khuẩn, ăn vào dễ bị ngộ độc.
Còn nếu đã có tẩm, ướp hóa chất thì nguy cơ nhiễm độc càng tăng. Ngay cả việc giữ lạnh không đúng nhiệt độ (phải ở nhiệt độ âm) thì nguy cơ gây độc cũng rất cao... Nếu ăn phải những thực phẩm này thì không những không có dinh dưỡng mà còn bị ngộ độc, dị ứng và nhiều bệnh khác…