Không thể thiếu kinh tế hợp tác

Liên kết với người sản xuất

Thành lập ngay sau ngày giải phóng (1976), nhưng do cơ chế bao cấp nên HTX Bò sữa Tân Thông Hội (huyện Củ Chi) chỉ làm mỗi nhiệm vụ thu mua sữa cho người chăn nuôi phục vụ xóa đói, giảm nghèo của xã viên. Năm 1999, HTX được củng cố, chuyển đổi hoạt động theo Luật HTX.

Nhờ được tự chủ kinh doanh, Ban Chủ nhiệm đã mạnh dạn đầu tư máy móc thí nghiệm, kiểm định chất lượng sữa. Ngoài lắp đặt 3 trạm thu mua cố định còn có các điểm thu mua vệ tinh ở hầu hết các xã có chăn nuôi bò sữa trong huyện Củ Chi, do đó mỗi ngày HTX Bò sữa Tân Thông Hội thu mua trên 40 tấn sữa của 85 hộ xã và 295 hộ nuôi bò ngoài HTX.

Đóng gói muối sạch xuất bán cho siêu thị tại HTX Tiến Thành- Cần Giờ, TP. Hồ Chí Minh.

Năm 2009, khi xã Tân Thông Hội chọn xây dựng thí điểm NTM càng kích thích vai trò của HTX trong việc xây dựng quan hệ sản xuất theo hướng hiện đại ở nông thôn. Để giúp HTX đồng hành chặt chẽ với xã viên và người nuôi bò sữa, Tổ chức Cocodevi (Canada) tài trợ xây dựng hệ thống phân tích kiểm soát chất lượng sữa đến từng hộ chăn nuôi, qua đó hướng dẫn nông dân từ chăm sóc đến vắt sữa, bảo quản, vận chuyển sữa đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.

Cuối năm 2010, HTX còn ký hợp đồng cung ứng trực tiếp nguyên liệu sữa với nhà máy chế biến, đồng thời ký kết với nhà máy bia, cơ sở chế biến củ mì (sắn), nhà máy thức ăn gia súc hàng năm cung ứng hàng nghìn tấn thức ăn cho xã viên phục vụ chăn nuôi càng tạo niềm tin của xã với HTX.

Đầu năm 2010, xã NTM Thái Mỹ (Củ Chi) thành lập HTX Thỏ Việt quy tụ 29 hộ thành viên góp vốn tham gia và 82 hộ vệ tinh sản xuất trên diện tích 40ha gồm 20 chủng loại rau theo tiêu chuẩn VietGAP.

HTX không chỉ xây được nhà sơ chế, đóng gói, mà còn nhanh chóng ký kết thu mua sản phẩm và hướng dẫn xã viên, hộ sản xuất vệ tinh, đồng thời liên kết với siêu thị Saigon Coopmart, Lotte Big, Metro… tiêu thụ mỗi ngày 10 tấn rau củ quả đạt chuẩn RAT và VietGAP.

“Chúng tôi ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm với xã viên và hộ vệ tinh ngay từ đầu vụ giá cao hơn 20% so với thị trường, vùa tạo được nguồn sản phẩm lâu dài, vừa hỗ trợ xã viên thu lợi nhuận cao trên diện tích sản xuất”, bà Nguyễn Thị Ánh Ngọc - Chủ nhiệm HTX Thỏ Việt khẳng định.

Còn nhiều khó khăn

Tìm hiểu quy mô và hoạt động của kinh tế hợp tác trên lĩnh vực nông nghiệp ở TP. Hồ Chí Minh, đặc biệt ở những xã điểm NTM, ngoài những thành công như nói trên, kinh tế hợp tác vẫn còn không ít khó khăn. Trong 5 HTX ở các xã NTM thì HTX nông nghiệp Ngày Mới của xã NTM Tân Nhật, huyện Bình Chánh chưa có trụ sở làm việc, chưa có các trang thiết bị phục vụ kinh doanh. Đối với trình độ quản lý, ngoài HTX Thỏ Việt có có đội ngũ cán bộ hùng hậu gồm 1 tiến sĩ, 1 thạc sĩ 4 kỹ sư, 4 trung cấp, còn các HTX khác đội ngũ cán bộ lấy nhiệt tình và kinh nghiệm để điều hành.

Nhờ tạo được sự liênkết bền vững giữa người sản xuất với HTX, giữa HTX với doanh nghiệp nên trong đại hội thường niên cuối năm 2010 có thêm 35 hộ nuôi bò xin tham gia HTX.

Ông Nguyễn Minh Khánh - Chủ nhiệm HTX Bò sữa Tân Thông Hội

Theo ông Nguyễn Minh Khánh, tuy HTX Bò sữa Tân Thông Hội ăn nên làm ra, nhưng trình độ của đội ngũ cán bộ nhân viên vẫn chưa đáp ứng hoạt động kinh doanh trong điều kiện hội nhập. Với mô hình THT, chủ yếu mới dừng ở việc hợp tác giản đơn mang tính hỗ trợ nội bộ nông dân cùng sinh hoạt trong chi hội nông dân là chính nên tác dụng còn thấp.

Về phía xã viên, tổ viên HTX và THT vẫn còn một bộ phận không nhỏ chưa nhận thức tính ưu việt của kinh tế hợp tác nên sản phẩm làm ra chủ yếu bán cho công ty (thông qua thương lái). Theo một báo cáo của Chi cục Phát triển nông thôn TP. Hồ Chí Minh, ngay ở xã Tân Thông Hội cũng chỉ 60% hộ thành viên bán sản phẩm sữa cho HTX và THT. Lý do “Bán cho tư nhân hoặc công ty được nhận tiền ngay mà còn được cung cấp thông tin thị trường, trong khi HTX-THT thì trả chậm”.

Khuynh Diệp