Dự thảo thông tư hướng dẫn đưa LĐ đi nước ngoài: DN kêu khó áp dụng

Siết chặt nhiều điều kiện

Theo dự thảo, các điều kiện về lương, tiền môi giới được quy định rất cụ thể. Ví dụ, đối với thị trường Đài Loan, người LĐ là khán hộ công gia đình, lương không thấp hơn 17.000 Đài tệ/tháng (khoảng 13 triệu đồng) và điều chỉnh theo mức công bố của Bộ LĐTBXH phù hợp với từng thời kỳ. Đối với các đối tượng LĐ khác không thấp hơn mức lương cơ bản theo quy định của Đài Loan và điều chỉnh theo mức tăng lương cơ bản của Đài Loan hàng năm. Mức trần phí dịch vụ (trả cho công ty cung ứng LĐ Việt Nam) không quá 1.000 USD (23 triệu đồng)/người/hợp đồng 3 năm đối với người LĐ làm công việc khán hộ công gia đình; không quá 620USD (14 triệu đồng)/người/hợp đồng 3 năm đối với người LĐ là thuyền viên tàu cá gần bờ; LĐ làm ngành nghề khác phí dịch vụ không quá 1 tháng lương cơ bản/năm hợp đồng.

Lao động học nghề trước khi đi làm việc tại Nhật Bản.  Ảnh: Minh Nguyệt

Đối với thị trường Nhật Bản, phí dịch vụ thu của người LĐ không quá 3.600USD (83 triệu đồng)/người/hợp đồng 3 năm (không được thu thêm phí dịch vụ đối với thời gian thực tập sinh được chuyển sang thực tập năm thứ tư và năm thứ năm); không quá 1.200USD (28 triệu đồng)/người/hợp đồng 1 năm. DN chỉ được thu các khoản phí theo quy định sau khi thực tập sinh đã được phía Nhật Bản cấp tư cách lưu trú và DN đã ký hợp đồng đưa thực tập sinh sang thực tập tại Nhật Bản với thực tập sinh. Nghiêm cấm các hành vi thu tiền trước dưới mọi hình thức đối với thực tập sinh.

Với thị trường Ả Rập Xê út, người LĐ không phải trả tiền môi giới. Hợp đồng dịch vụ đưa LĐ đi làm giúp việc gia đình tại Ả rập Xê út phải bảo đảm người LĐ được chủ sử dụng đài thọ chi phí đào tạo và xuất cảnh...

Ông Tống Hải Nam – Phó Cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ LĐTBXH) cho biết, các quy định trên không mới, đã từng được quy định tại nhiều văn bản về từng thị trường LĐ. Tuy nhiên, các doanh nghiệp vẫn chưa thực hiện nghiêm. Do đó, Bộ LĐTBXH muốn “gom” lại trong một thông tư nhằm đảm bảo tính minh bạch, khách quan trong hoạt động XKLĐ.

Đang đi khó dừng lại

Khi được hỏi về dự thảo, ông Lê Nhật Tân – Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Phát triển nguồn nhân lực (LOD) chỉ biết lắc đầu. Ông Tân cho rằng việc này rất khó. “Việc Bộ LĐTBXH ban hành thông tư, lấy ý kiến doanh nghiệp đưa LĐ đi làm việc ở nước ngoài chẳng khác gì ta đang tham gia giao thông, giờ bảo siết chặt quy định đi lại rồi lại lấy ý kiến. Thế nên nếu hỏi về quan điểm phù hợp hay không phù hợp tôi thấy rất khó nói”– ông Tân nói. 

Tuy nhiên, trao đổi về góc độ tác động của dự thảo tới hoạt động của các doanh nghiệp, ông Tân cho rằng điều này sẽ khiến cho một số công ty đưa LĐ đi làm việc tại Đài Loan gặp khó khăn, khả năng sẽ đóng cửa. “Thực tiễn từ 1 năm nay LOD đã không còn đưa LĐ sang Đài Loan làm việc, bởi đưa đi là vi phạm luật. Làm sai luật thì chúng tôi không làm, còn làm đúng luật thì khó làm vì không có lợi nhuận” – ông Tân nói.

Theo ông Tân, cái khó ở đây là đối tác phía Đài Loan đòi phí môi giới cao. Mặc dù quy định của Việt Nam có nhưng họ vẫn thắc mắc là chỗ này chỗ kia làm được phí cao hơn. “Vì vậy, chỉ có 2 khả năng: Một là mình tiếp tục làm, nhưng làm sai luật. Hai là nếu làm thì vi phạm luật. Hiện nay, thị trường vẫn bị hỗn loạn bởi có người làm theo luật, có người không làm. Sự cạnh tranh này diễn ra chủ yếu trong các doanh nghiệp trong nước với nhau” – ông Tân phân tích thêm.

Trước thực trạng này,  LOD đã phải mở rộng đầu tư sang việc đưa người lao động sang Nhật Bản. Riêng về nội dung điều chỉnh tiền phí và môi giới (3.600USD, tương đương khoảng 83 triệu đồng) ở thị trường Nhật Bản nói trên, ông Tân cho rằng khá phù hợp bởi hai khoản này nếu gộp vào một thì doanh nghiệp có thể co kéo được.

Chia sẻ những ý kiến từ phía các doanh nghiệp, ông Tống Hải Nam cho biết, tất cả nội dung được đưa ra trong dự thảo về vấn đề tiền phí và môi giới đều được dựa trên điều khoản đã đàm phán với cơ quan chức năng ở nước ngoài. “Việc ra thông tư sẽ góp phần minh bạch thị trường XKLĐ, nhằm xác định được các doanh nghiệp đủ điều kiện hoạt động theo đúng yêu cầu của đối tác nước ngoài. Điều này cũng tránh việc một số đơn vị ý kiến bảo cơ quan quản lý lại “đẻ” ra quy định này” – ông Nam nói. 

Trước ý kiến việc ban hành quy định về phí, sẽ vi phạm về tính cạnh tranh và Luật Doanh nghiệp, ông Nam khẳng định việc ban hành thông tư đưa LĐ đi làm việc ở nước ngoài được dựa trên Thông tư của Bộ Tài chính về phí và dịch vụ.