Ngày 24.3, Phó thủ tướng Trương Hòa Bình ra văn bản chỉ đạo ngăn chặn có hiệu quả tình trạng vi phạm pháp luật trong khai thác cát sỏi.
Văn bản nêu rõ, cát, sỏi là nguồn tài nguyên thiên nhiên có hạn, việc tái tạo phải trải qua rất nhiều năm. Với đà khai thác như hiện nay, nguồn tài nguyên này sẽ sớm cạn kiệt, gây ra tình trạng xói mòn, sạt lở bờ sông, thu hẹp đất liền; làm thay đổi dòng chảy tự nhiên, ảnh hưởng đến các công trình ven sông, ven đê, gây nguy hiểm cho tính mạng, tài sản của người dân ven sông...
Để ngăn chặn có hiệu quả tình trạng vi phạm pháp luật trong khai thác cát, sỏi, Phó thủ tướng Trương Hòa Bình chỉ đạo Bộ Giao thông Vận tải chủ trì, phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường và các bộ liên quan xây dựng văn bản quy định về quản lý cát, sỏi lòng sông, bảo đảm tính thống nhất trong việc lập, phê duyệt quy hoạch, cấp phép khai thác theo hướng tập trung đầu mối xử lý tại địa phương, phù hợp với quy định của Luật khoáng sản. Văn bản này phải được trình Thủ tướng xem xét, quyết định trong tháng 4.
Ông Trương Hòa Bình chỉ đạo Bộ Giao thông dừng cấp mới giấy phép các dự án xã hội hóa tận thu cát nhiễm mặn để bù chi phí nạo vét, duy tu tuyến luồng đường thủy; tăng cường kiểm tra, giám sát chặt chẽ các dự án đang thực hiện, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm trường hợp vi phạm.
Bộ Xây dựng được yêu cầu chủ trì, phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ nghiên cứu, sản xuất các loại vật liệu xây dựng thay thế cát tự nhiên.
Sà lan khai thác cát trên sông Cầu. Ảnh: Bá Đô
Bộ Tài chính có trách nhiệm nghiên cứu, xây dựng chính sách quản lý chặt chẽ đối với hồ sơ quyết toán các dự án công trình lớn sử dụng cát, sỏi xây dựng, đặc biệt là cát san lấp, xác định nguồn gốc mua bán khoáng sản; cơ chế chính sách, ưu đãi, khuyến khích các tổ chức cá nhân, địa phương sử dụng tiết kiệm tài nguyên hoặc sử dụng các loại vật liệu thay thế cát tự nhiên...
Phó thủ tướng yêu cầu Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các địa phương mở đợt cao điểm đấu tranh chống “cát tặc” đến ngày 1/6; tăng cường mở các chuyên án đấu tranh phòng, chống hoạt động trái phép trong khai thác, vận chuyển và tiêu thụ cát, sỏi xây dựng; xem xét khởi tố hình sự một số vụ án trọng điểm để góp phần răn đe, giáo dục phòng ngừa chung.
Phó thủ tướng yêu cầu các địa phương tăng cường quản lý, kiểm tra việc khai thác cát, sỏi tại lòng sông giáp ranh giữa các địa phương. Nơi nào để xảy ra vi phạm kéo dài, gây bức xúc trong dư luận thì kiên quyết xử lý nghiêm trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền quản lý địa bàn.
Thời gian qua, việc khai thác cát sỏi ở nhiều địa phương có dấu hiệu vi phạm pháp luật, làm sạt lở bờ sông. Chủ tịch tỉnh Bắc Ninh phải kêu cứu Thủ tướng vì bị đe dọa, sau khi lên tiếng đề nghị tạm dừng một dự án nạo vét, khơi thông luồng đường thủy nội địa, kết hợp tận thu sản phẩm trên sông Cầu.