KTS Trần Huy Ánh: "Đặt tượng Rùa vàng bên Hồ Gươm là không ổn"

Một phác thảo về mẫu tượng Rùa vàng.

Chuyện rùa ở Hồ Gươm bao giờ cũng làm dư luận ồn ào. Cách đây mấy chục năm lũ trẻ Hà Nội chầu chực để xem cụ rùa nổi lên mặt nước, cách đây vài năm cụ rùa ốm rồi chết cũng tốn nhiều giấy mực. Có người cho rằng cụ Rùa Hồ Gươm có từ thời Lê, dễ đến mấy trăm tuổi, nhưng có nhà nghiên cứu cho rằng cá thể rùa già lắm thì cũng chỉ 150 năm...vậy câu chuyện thần Rùa đòi gươm cũng là truyền thuyết, và cụ rùa thì trẻ hơn nên tôn kính lắm gọi là ông rùa thôi.

Mấy hôm nay chuyện đặt tượng rùa vàng bên Hồ Gươm cũng là sự kiện gây chú ý. Cá nhân tôi thấy chuyện này có hai điều thú vị:

Một là Hà Nội ta thật đáng yêu, Hồ Gươm lại đáng yêu hơn nữa, nên ai cũng muốn đặt cái gì đó vào Hồ Gươm: người thì muốn đặt tượng đài, người thì muốn đặt Kinh Kong, nhiều nhất là những dự án muốn xây nhà khổng lồ gần Hồ Gươm, và hôm nay có ý tưởng đặt tượng Rùa Vàng....Hà Nội ta đáng yêu là vì người Hà Nội sẵn sàng bảy tỏ tình cảm của mình với thành phố, nhất là với Hồ Gươm – không phải nơi nào cũng có hiện tượng ấy, nên dù xấu đẹp, hay dở ta hãy trân trọng những tình cảm ấy, nhất là những tình cảm vô tư, không vụ lợi, có chăng ta chỉ nên phê phán những ý tưởng chiếm giữ  không gian Hồ Gươm vì lợi ích cá nhân mà làm cả xã hội thiệt thòi.

Khu vực đồng hồ Thụy Sỹ tại Hồ Gươm, nơi đề xuất đặt tượng.

Hai là cái vị trí định đặt rùa hiện tại rất vô duyên, nên cần thay thế nó đi: một cái đồng hồ thấp lè tè, không có tác dụng thực tế nào: đọc số không được, và đồng hồ Bưu điện sẵn đấy rồi thêm đồng hồ để làm gi? Hình khối của nó cũng không tạo cảm xúc không gian và chẳng có gì cần thiết sự có mặt của nó – Nhưng thay nó bằng tượng Rùa vàng vào đây cá nhân tôi thấy không ổn, bởi lẽ Hồ Gươm có cần cụ thể hóa một thần tượng?  Nó chỉ đẹp trong lòng mỗi người. Và tai hại hơn nếu mô tả hình tượng vụng về, đặt nó vào đây e là thay cái xấu này bằng cái xấu khác.

Việc bỏ cái đồng hồ vô duyên là chuyện nên làm, nhưng thay cái gì vào đó thì cần cân nhắc. Nên chăng ta mở cuộc thi thiết kế cái gì hay ho hơn đặt vào đó, nếu chưa có thì cứ làm cái sân chơi, đổ cát cho con trẻ nô đùa cũng hay lắm thay. Tôi biết có nhóm nghệ sĩ họ làm ra một khung không gian cho trẻ em leo trèo rất sinh động, an toàn, hình khối tạo bởi các thanh dàn rất đa dạng , nếu tha thiết với hình tượng rùa thì họ cũng mô phỏng tốt đặt vào đây thử một tháng, thấy không ổn thì tháo ra lắp chỗ khác – Vừa hữu dụng, vừa sáng tạo nhẹ nhàng và tránh những cảm xúc nặng nề, đôi khi nặng lời với những người lỡ yêu Hà Nội, yêu Hồ Gươm .