Vụ chém chết trâu ở Thanh Hóa: Luật sư nói gì?
Để làm rõ vấn đề này, PV Nông thôn ngày nay/Điện tử Dân Việt đã có cuộc trao đổi với luật sư Phạm Thị Bích Hảo (Giám đốc Công ty Luật Đức An, Hà Nội) .
Nếu kết quả điều tra khẳng định Hà Văn Chỉnh là thủ phạm đã chém chết trâu thì Chỉnh sẽ bị xử lý thế nào, thưa luật sư?
Trước khi nói về chế tài xử lý đối với nghi can Hà Văn Chỉnh, chúng ta cần phải nói đến bối cảnh xảy ra sự việc. Theo thông tin báo chí phản ánh thì việc trâu phá hoa màu của người dân đã có từ nhiều năm qua; không ít vụ va chạm đã xảy ra nhưng việc các chủ trâu để cho trâu phá hoại hoa màu của người vẫn tiếp tục tái diễn. Từ đó mâu thuẫn càng thêm tích tụ. Trong hoàn cảnh đó, lại thêm việc kinh tế khó khăn, thu nhập của cả gia đình chỉ trông vào mấy ruộng hoa màu, vì vậy khi bị trâu phá thì nghi can Hà Văn Chỉnh bức xúc.
Bình thường, một người chém chết 1 con trâu cũng khó, nay nghi can Hà Văn Chỉnh vốn là người hiền lành (theo nhận xét của ông Trưởng Công an xã Hồi Xuân) chém chết tới 6 con trâu, làm bị thương 5 con - theo tôi đó là giọt nước tràn ly.
Tuy nhiên pháp luật thì lại rất minh bạch, từ những thông tin báo chí phản ánh, tôi cho rằng hành vi của nghi can Hà Văn Chỉnh có dấu hiệu của “tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản” được quy định tại Điều 143, Bộ luật Hình sự năm 1999; sửa đổi, bổ sung năm 2009. Điều luật này quy định như sau:
“Người nào hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản của người khác gây thiệt hại từ hai triệu đồng đến dưới năm mươi triệu đồng hoặc dưới hai triệu đồng nhưng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm.”
Việc định khung hình phạt còn tùy thuộc vào giá trị trâu bị thiệt hại, ví dụ: Nếu số trâu bị thiệt hại só giá trị từ năm mươi triệu đồng đến dưới hai trăm triệu đồng thì sẽ bị truy tố theo điểm g, Khoản 2, Điều 143. Người phạm tội sẽ bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm. Ngoài việc phải chịu trách nhiệm hình sự, người phạm tội còn phải bồi thường thiệt hại cho những chủ trâu bị thiệt hại bởi hành vi của mình gây ra.
Từ thông tin của báo chí và phân tích của luật sư ở trên thì nguyên nhân dẫn đến việc nghi can Chỉnh chém trâu là từ việc trâu phá ngô. Luật sư nhìn nhận thế nào về việc này?
Sự việc trâu phá hoại hoa màu của dân không phải bây giờ mới xảy ra; không chỉ xảy ra một lần mà nhiều lần. Chủ trâu không quản lý trâu mà để trâu phá hoa màu của người khác thì chủ trâu có lỗi. Từ “cái nảy sảy cái ung”, chính vì sự thiếu trách nhiệm của chủ trâu đã đẩy nghi can Hà Văn Chỉnh vào vòng lao lý
Theo luật sư, chủ trâu cũng là người có lỗi. Vậy họ phải chịu trách nhiệm ra sao?
Việc này, Điều 603, Bộ luật Dân sự 2015 đã quy định rõ: “Chủ sở hữu súc vật phải bồi thường thiệt hại do súc vật gây ra cho người khác”. Như vậy, chủ trâu để cho trâu phá nương ngô của Hà Văn Chỉnh thì sẽ phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại.
Nghi can Hà Văn Chỉnh thực hiện hành vi chém trâu trong bối cảnh vô cùng bức xúc, mà nguyên nhân bức xúc này lại từ phía chủ trâu không quản lý để trâu phá hoại nương ngô. Vậy nghi can Hà Văn Chỉnh có được miễn truy cứu trách nhiệm hình sự không?
Nếu kết quả điều tra khẳng định Hà Văn Chỉnh chém chết và làm bị thương trâu như báo nêu, thì căn cứ vào kết quả điều tra để xem xét về “ tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản”.
Nhưng xét trong bối cảnh cụ thể, do bức xúc vì nương ngô bị trâu phá hoại nên Hà Văn Chỉnh mới dẫn đến phạm tội. Hơn nữa Hà Văn Chỉnh có nhân thân tốt; không có tiền án, tiền sự, gia cảnh lại hết sức khó khăn…đó là những tình tiết giảm nhẹ. Còn đối với việc bồi thường thiệt hại cho các chủ trâu, tôi cho rằng bà con cũng nhận ra trong việc này, cũng có một phần lỗi của mình.
Cơ quan công an đã khởi tố vụ án huỷ hoại tài sản. Nhưng điều quan trọng hơn trong lúc này là chính quyền, các cơ quan chức năng cần phối hợp giải thích, động viên bà con ở vùng giáp ranh- nơi xảy ra sự việc để sớm ổn định an ninh nông thôn.
Cảm ơn luật sư!