Đói vốn
Dự án tuyến đường sắt đô thị Metro Bến Thành - Suối Tiên, tuyến số 1 của TP.HCM, có tổng vốn 2,49 tỷ USD, dài gần 20km đi qua các quận 1, 2, 9, Bình Thạnh, Thủ Đức và huyện Dĩ An (Bình Dương). Trong đó, công trình có khoảng 2,6km đi ngầm (3 nhà ga) và hơn 17km trên cao (11 nhà ga).
Đoạn metro đi qua các quận 2, quận 9 và Thủ Đức… đang vắng bóng công nhân thi công vì các nhà thầu giãn tiến độ hoặc ngừng thi công. Ảnh: H.V
Mục tiêu thành phố theo đuổi hiện nay không phải từng đợt phân bổ vốn, mà là xin cơ chế thanh toán theo tiến độ thi công dự án. Các nhà tài trợ rất bức xúc, cho rằng tiền họ lo được nhưng chúng ta bị vòng luẩn quẩn và không thanh toán được". Ông Lê Nguyễn Minh Quang - Trưởng Ban quản lý đường sắt |
Công trình khởi công từ tháng 8.2012, được kỳ vọng sẽ đưa vào sử dụng trước vào năm 2018 phần 17km đường trên cao, sớm hơn 3 năm so với kế hoạch. Nhưng đến nay, dự án này đang có khả năng ngừng thi công và không kịp hoàn thành theo tiến độ vì đang thiếu tiền và nợ tiền nhà thầu. Ban quản lý đường sắt đô thị TP.HCM cho biết tính từ tháng 9.2016 đến nay, việc giải ngân vốn ODA cho các nhà thầu không được thực hiện do T.Ư không giao bổ sung kế hoạch vốn ODA năm 2016 và chưa giao kế hoạch vốn năm 2017. Tính đến tháng 4.2017, tỷ lệ giải ngân so với tổng vốn ký kết mới đạt 34%.
“UBND TP.HCM nhiều lần có văn bản giải trình, báo cáo Bộ KHĐT cũng như Thủ tướng nhưng đến nay vốn ODA năm 2017 cho dự án xây dựng tuyến đường sắt đô thị số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) vẫn chưa được bố trí” - Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong cho biết.
Thông tin từ ông Lê Nguyễn Minh Quang - Trưởng Ban quản lý đường sắt đô thị TP.HCM, theo đề xuất của Bộ KHĐT, dự kiến phân bổ kế hoạch vốn ODA năm 2017 cho dự án xây dựng tuyến đường sắt đô thị số 1 là 2.119 tỷ đồng. Trong khi nhu cầu giải ngân cần tới 5.422 tỷ đồng. Như vậy, số vốn ODA dự kiến bố trí năm 2017 chỉ mới đáp ứng gần 50%.
Sẽ chậm tiến độ
Một số nhà thầu buộc phải kéo dãn tiến độ thi công vì chủ đầu tư nợ đọng chưa trả tiền cho các hạng mục thi công xong. “Trước tết, TP.HCM đã ứng khoảng 900 tỷ đồng để chủ đầu tư trả tiền cho nhà thầu thanh toán tiền cho công nhân về quê ăn tết. Ngoài ra, số tiền nợ nhà thầu thi công tuyến Metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) lên đến 1.339 tỷ đồng, do chưa được T.Ư bố trí vốn” - ông Quang cho biết.
Ban quản lý đường sắt đô thị TP.HCM khẳng định vướng mắc lớn nhất là vốn. "Thành phố đang thúc nhà thầu sớm hoàn thành tiến độ dự án càng sớm càng tốt. Nhà thầu chấp thuận và làm quyết liệt nhưng họ cũng yêu cầu thanh toán tiền theo đúng tiến độ. Thành phố cũng kiến nghị T.Ư nhưng hầu như các bộ đang án binh bất động" - ông Quang nói. Theo UBND TP.HCM, vốn ODA dự kiến bố trí theo đề xuất của Bộ KHĐT sẽ không đáp ứng nhu cầu giải ngân của hai dự án. Hiện một số nhà thầu đã có văn bản đề nghị giãn tiến độ thi công trong tháng 4 và có thể sẽ dừng thi công nếu tiến độ giải ngân vẫn tiếp tục chậm trễ như hiện nay.