Nuôi cá trê lai

Người ta còn nuôi cả cá trê lai trong bể, trong thùng phuy. Vì chúng dễ nuôi, yêu cầu vốn ít mau cho thu hoạch nên nhà nào cũng nuôi.

Tính từ cá hương, ta chỉ nuôi thêm 3 tháng là đã có thể thu hoạch. Chúng lớn nhanh, mỗi tháng có thể tăng lên từ 100-150g. Cá lại chịu được mật độ dày và có thể sống được ngay ở các ao tù có nguồn nước bẩn mà các loại cá khác không chịu được.

Tôi còn nhớ, năm 1993, chúng tôi qua giúp cho Huyện đoàn Yên Phong (Bắc Ninh). Họ đưa tới thăm một gia đình nuôi cá trê lai mà các ao nước đen như mực. Thế nhưng khi thả vó, chúng tôi nhấc lên được gần tạ cá, mới biết con này chịu bẩn rất giỏi.

Trê lai là sản phẩm lai giữa cá trê ta với cá trê phi. Con lai may mắn mang được cả tính trạng của con bố và con mẹ. Nó giống trê ta ở chỗ có da màu sẫm, thịt chắc và chịu đựng rất giỏi với các điều kiện bất lợi. Trong lúc đó, nó giống trê phi ở chỗ, ăn rất khỏe và lớn rất nhanh. Cá trê lai có thể thích ứng với mọi điều kiện của các nguồn nước trong tự nhiên. Cá chịu được rét tới 60C và chịu được nóng tới 400C. Ở những nguồn nước có độ mặn tới 15% hoặc có biên độ biến đổi của pH từ 3,5-10,5, cá vẫn sống được. Tất nhiên, điều kiện càng thuận lợi thì cá càng lớn nhanh.

Lúc còn nhỏ, trê lai ăn thức ăn có nguồn gốc động vật là chính. Khi lớn lên, chúng ăn tạp và rất dễ ăn. Từ các loại thức ăn là động vật tươi sống hoặc đã thối rữa đến các loại thức ăn có nguồn gốc thực vật như ngô, cám, bã rượu, cơm nguội... chúng đều ăn hết. Có nơi còn nuôi chúng bằng các loại phân. Tuy nhiên, ta không nên làm như vậy.

Trê lai rất năng động, bơi lội suốt ngày. Nhiều lúc vào chiều tối, chúng cùng nhau quẫy đuôi và nhảy cao lên khỏi mặt nước tới nửa mét, gây huyên náo. Nhưng khi ngủ, chúng lại tụ lại với nhau. Trê lai rất dạn. Ta có thể cho chúng ăn bằng tay. Có lẽ tính háu ăn đã đẩy lùi tính nhút nhát ở chúng.

Cũng vì chúng là con lai nên hàng năm ta phải lấy giống từ các cơ sở sản xuất chứ không thể bắt con lai đẻ. Mặt khác, cá trê lai có khả năng phát dục rất kém; nhiều con bất dục. Việc tạo ra giống trê lai không khó, các địa phương đều có cơ sở cung cấp giống cho bà con.

Việc ương nuôi cá giống có lẽ là khâu khó khăn nhất của việc nuôi cá trê lai. Nó cũng chỉ kéo dài độ 3 tuần. Sau đó, việc nuôi hoàn toàn dễ dàng.

Cá đạt kích cỡ 4-6cm là ta có thể đưa ra nuôi thương phẩm. Ta có thể nuôi cá trong bể, trong hồ, trong ao và cả trong lồng. Không nên nuôi ở những diện tích quá rộng vì sẽ không tiện theo dõi và chăm sóc.

Chúng tôi đã thử nghiệm nuôi trong bể với mức nước 40cm. Cá sống rất tốt. Nếu ở ngoài ao, mức nước phải từ 50cm trở lên.

Phải dọn ao sạch sẽ, loại bỏ các loại cá dữ và rắn nước. Tùy điều kiện của nguồn nước, khả năng cung cấp thức ăn, các điều kiện chăm sóc, kích cỡ cá giống... mà ta thả cá với mật độ khác nhau. Thông thường nên thả mức 8-10 con/m2.

Cá trê lai rất dễ nuôi. Tuy nhiên nên đi tham quan các cơ sở đã nuôi hoặc đọc thêm tài liệu về nuôi cá trê lai để chúng ta tiến hành nuôi. Nuôi trê lai rất ít khi thất bại.

Chuyên gia Nguyễn Lân Hùng