Vụ chạy thận chết người: Bộ Y tế nói về việc bắt BS Hoàng Công Lương

Trước việc dư luận cả nước và giới bác sĩ, nhân viên y tế lên tiếng về việc khởi tố bắt tạm giam BS Hoàng Công Lương trong vụ sự cố Y khoa ở Hòa Bình làm 8 người tử vong, PV Infonet đã có cuộc trao đổi với TS. Nguyễn Huy Quang - Vụ trưởng Vụ Pháp chế - Bộ Y tế.

Cơ quan điều tra công an tỉnh Hoà Bình khởi tố vụ án liên quan đến sự cố y khoa ngày 29.5.2017 vừa qua và bắt tạm giam những người có liên quan. Ý kiến của ông về vụ việc này như thế nào?

TS. Nguyễn Huy Quang - Vụ trưởng Vụ Pháp chế - Bộ Y tế.

- Có thể nói sự việc đau lòng xảy ra ở Hoà Bình với 8 bệnh nhân tử vong là sự cố y khoa nghiêm trọng và đáng tiếc trong ngành y, gây rúng động dư luận không chỉ ở Việt Nam mà cả ở nước ngoài, ảnh hưởng tới uy tín ngành y trong cung cấp dịch vụ khám chữa bệnh cho người bệnh.

Trước tình hình đó, Bộ Trưởng Bộ Y tế cũng đề nghị cơ quan chức năng đặc biệt là cơ quan công an vào cuộc điều tra làm rõ nguyên nhân, sai phạm, nếu cần truy cứu trách nhiệm để xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm với trường hợp này. Từ ngày 29.5, sau khi xảy ra sự việc, ngày 30.5 cơ quan công an đã khởi tố vụ án điều tra làm rõ nguyên nhân.

Ngày 22.6 cơ quan điều tra khởi tố bị can bắt tạm giam, đây là việc làm tích cực, chủ động, khách quan của cơ quan điều tra mong sớm làm sáng tỏ nguyên nhân, trách nhiệm liên đới trong vụ việc này.

Vụ Pháp chế đánh giá cao sự vào cuộc tích cực với tinh thần trách nhiệm rất cao của cơ quan điều tra tỉnh Hoà Bình và hỗ trợ của Bộ Công an. Điều đó chứng tỏ các hành vi vi phạm pháp luật được xác định đều được truy cứu trách nhiệm hình sự.

Trong các bị can bị khởi tố, dư luận xã hội đang quan tâm nhiều về bác sĩ Hoàng Công Lương, người bị bắt với tội danh “Vi phạm quy định về chữa bệnh”. Theo ông, việc bắt tạm giam bác sĩ Lương có đúng người đúng tội?

- Như chúng ta đã biết, vừa qua, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Hoà Bình khởi tố bị can đối với Bùi Mạnh Quốc do vi phạm trong quá trình sửa chữa, bảo dưỡng hệ thống nước lọc làm tồn dư hoá chất trong đường dẫn vào máy lọc thận. Khi sửa xong chưa kiểm tra mẫu nước đã đưa vào sử dụng, cơ quan điều tra khởi tố với tội danh cố ý làm chết người do vi phạm các quy tắc trong nghề nghiệp.

Bị can Trần Văn Sơn bị khởi tố vì không giám sát quá trình bảo dưỡng, thay thế vật tư, khi nhận bàn giao không lập biên bản nghiệm thu và khởi tố tội danh thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Với bị can Hoàng Công Lương, bác sỹ này chưa nhận bàn giao sửa chữa vẫn ra y lệnh cho việc chạy thận sau khi điều dưỡng viên báo cáo đã hoàn thành thao tác chạy thử máy và xả khí. Bị can Lương bị khởi tố với tội danh vi phạm quy định về khám chữa bệnh, sản xuất pha chế thuốc, bán thuốc và các dịch vụ y tế khác, vi phạm về quy định khám chữa bệnh.

Mấy ngày vừa qua, dư luận xã hội, đặc biệt là các thầy thuốc, bác sĩ, nhân viên y tế, hội nghề nghiệp có ý kiến phản hồi, trong đó có ý kiến liên quan đến việc khởi tố bị can đối với BS Hoàng Công Lương là chưa có cơ sở pháp lý, hay chưa đến mức bắt tạm giam.

Với tư cách là người làm công tác pháp chế trong ngành y tế, tôi nghĩ cơ quan điều tra cũng có sự cân nhắc về hành vi vi phạm, trách nhiệm và truy cứu trách nhiệm hình sự theo các tội danh mà Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Hoà Bình đã quyết định khởi tố.

Về công tác điều tra, chúng ta phải tôn trọng cơ quan chức năng vì họ mới chỉ khởi tố bị can, chưa có bản kết luận cuối của Cơ quan điều tra để gửi sang Viện kiểm sát nên chưa biết bị can này có vi phạm thật không, đề xuất xử lý  như thế nào? Tôi nghĩ cần tỉnh táo, cân nhắc để có ý kiến hợp lý trong trường hợp này.

Theo điều 242 của Bộ Luật Hình sự, để biết tội danh của BS Hoàng Công Lương có đúng hay không thì phải xem xét 4 dấu hiệu sau của tội phạm hình sự: Chủ thể, khách thể, khách quan, chủ quan.

Thứ nhất về chủ thể, bác sĩ Lương là bác sĩ trực tiếp ra y lệnh để thực hiện chạy thận cho người bệnh thì chính là chủ thể của tội phạm này.

Thứ hai, khách thể của tội danh này liên quan đến xâm phạm trật tự quản lý nhà nước về khám chữa bệnh. Khi vi phạm quy định khám chữa bệnh gây hậu quả nghiêm trọng, lúc đó tính tới việc khách thể có bảo đảm trật tự quản lý, xem xét các văn bản Bộ Y tế ban hành, cơ quan chức năng ban hành về khám chữa bệnh, tham khảo cơ quan quản lý y tế xem khách thể này ra sao.

Ở đây, Bộ Y tế có quy định liên quan đến khám chữa bệnh, xử lý quy trình về lọc máu trong chạy thận, các quy trình chuyên môn để thực hiện các vấn đề này. Rõ ràng đã có những văn bản được quy định nhưng vẫn xảy ra chết người. Như vậy đã có dấu hiệu vi phạm quản lý nhà nước về khám chữa bệnh. Đây là yếu tố thứ hai về việc BS Lương có xâm hại với vấn đề này.

Thứ ba, về mặt khách quan người ta xem BS Lương và các bị can khác có thực hiện đúng các quy trình về chuyên môn, quy trình về việc thử máy, lọc rửa… hay không? Ở đây, cần xác định xem đã thực hiện đúng về quản lý khám chữa bệnh? Hậu quả cho người bệnh như thế nào thì đã rõ khi có 8 người tử vong.

BS Lương đã thực hiện các quy định của nhà nước về khám chữa bệnh, nhưng thực hiện như thế nào mới là quan trọng?

Bác sĩ đã làm đúng y lệnh trong lọc máu và chỉ có một cái liên quan, đó là chưa nhận bàn giao bằng văn bản đã cho tiến hành chạy thận. Việc này liên quan đến công tác hành chính chứ không phải chuyên môn về khám chữa bệnh. Đây là yếu tố cơ quan điều tra cần xem xét.

Cuối cùng, về mặt chủ quan, tôi đánh giá đây là sự cố xảy ra vô ý, không phải cố ý. Trên cơ sở phân tích các yếu tố cấu thành tội phạm như vậy, cơ quan CSĐT đã khởi tố bị can Hoàng Công Lương vì vi phạm quy định khám chữa bệnh.

Vậy với việc cơ quan công an bắt tạm giam BS Hoàng Công Lương, ông thấy sao?

- Bộ Luật Hình sự quy định cơ quan điều tra tố tụng có thể áp dụng biện pháp tạm giam. Biện pháp này có thể áp dụng với các đối tượng phạm tội đặc biệt nghiêm trọng hoặc ít nghiêm trọng. Trên cơ sở đó, Cơ quan cảnh sát điều tra tỉnh Hoà Bình áp dụng tạm giam với 3 bị can trên.

Ở đây, với các tội danh của bị can Sơn và Quốc thì rất rõ ràng. Nếu Quốc thực hiện đúng quy định về nguyên tắc nghề nghiệp trong xử lý lọc nước thì đã không dẫn tới hậu quả nước không đảm bảo các điều kiện theo quy định. Với tội vô ý làm chết người, việc bắt tạm giam Quốc là rất rõ ràng.

Bị can Sơn được giao nhiệm vụ giám sát quá trình bảo dưỡng nhưng không giám sát, không lập biên bản nghiệm thu theo quy định nên tạm giam để điều tra cũng là điều cần thiết.

Còn với BS Hoàng công Lương, bác sỹ này chỉ ra y lệnh chạy thận cho người bệnh khi chưa có bàn giao việc sửa chữa máy móc. BS Lương chỉ thực hiện nhiệm vụ cuối cùng khi đã được bàn giao máy móc mà không thể biết nước có đảm bảo hay không, vì đó là nhiệm vụ của bị can Quốc, Sơn và cán bộ điều dưỡng.

Bị can Hoàng Công Lương vẫn chưa có tiền án, tiền sự, chưa có biểu hiện chạy trốn, cản trở, không có dấu hiệu của tội phạm liên quan tới hành vi đê hèn, dã man cần áp dụng hành vi ngăn chặn nên việc bắt tạm giam bị can Hoàng Công Lương theo tôi cần cân nhắc.

Ông có đề xuất gì với cơ quan điều tra trong vụ việc này?

- Vì những lý do đã phân tích ở trên, tôi đề nghị cơ quan cảnh sát điều tra có thể xem xét, cân nhắc cho tại ngoại với BS Lương, cấm đi khỏi nơi cư trú. Bác sĩ Lương không phải là trường hợp nguy hiểm, có hồ sơ lý lịch rõ ràng, nhân thân tốt, có công lao trong khám chữa bệnh, trong việc hồi sức tích cực cho bệnh nhân bị ngộ độc ngày hôm đó. Như vậy sẽ phù hợp hơn với bản chất của vụ việc.

Cơ quan công an trong quá trình điều tra lưu ý đến các yếu tố liên quan, yếu tố tội phạm trong đó có yếu tố vi phạm quy trình chuyên môn. Nhưng thực ra trong trường hợp này không phải do vi phạm quy định chuyên môn dẫn đến hậu quả chết người mà chỉ là vi phạm quy định hành chính, là việc ký giấy tờ biên bản.

Trong trường hợp này, tôi mong muốn cơ quan công an xét xử đúng người đúng tội, tạo tin niềm của nhân dân và đặc biệt là khiến cho các cán bộ, nhân viên ngành y an tâm hơn công tác khám, chữa bệnh.

Xin cảm ơn ông!