Ai chịu trách nhiệm thất thoát 800 tỷ của PVN ở Oceanbank?

Tháng 3.2017, TAND TP.Hà Nội đưa vụ đại án Oceanbank ra xét xử. HĐXX khi đó đã trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung để làm rõ thêm một số vấn đề.

Trong đó, HĐXX yêu cầu làm rõ trách nhiệm của Nguyễn Xuân Sơn (nguyên Tổng giám đốc Oceanbank, nguyên Chủ tịch Tập đoàn dầu khí Việt Nam PVN) và những người có trách nhiệm liên quan đến việc đầu tư, góp vốn, quản lý và sử dụng số tiền 800 tỷ đồng của PVN ở Oceanbank để xử lý theo quy định của pháp luật.

Phiên tòa xét xử đại án Oceanbank hồi tháng 3.2017.

Kết luận điều tra bổ sung mới đây cho thấy, ngày 18.9.2008, lãnh đạo VPN ký thỏa thuận với Hà Văn Thắm, Chủ tịch HĐQT Oceanbank về việc tham gia góp vốn. Theo nội dung bản thỏa thuận này, PVN sẽ tham gia góp 20% vốn điều lệ.

Việc góp vốn sẽ được thực hiện thành 3 đợt. Cụ thể, đợt 1 góp 400 tỷ đồng vào ngày 31.12.2008.

Ông Nguyễn Ngọc Sự, Phó tổng giám đốc PVN là người ký văn bản về việc chấp thuận nộp 400 tỷ đồng mua cổ phần tăng vốn điều lệ của Oceanbank.

Đợt 2 góp 300 tỷ đồng vào ngày 27.10.2010. Khi đó, ông Vũ Khánh Trường, ủy viên HĐQT PVN ký nghị quyết về việc chấp thuận phương án tăng vốn điều lệ năm 2010 lên 5.000 tỷ đồng của Oceanbank để duy trì tỷ lệ nắm giữ phần vốn của PVN tại Oceabank là 20 % vốn điều lệ.

Ngày 27.10.2010, ông Nguyễn Tiến Dũng, Phó tổng giám đốc PVN ký quyết định chấp thuận góp thêm 300 tỷ đồng để tăng vốn điều lệ. Cùng ngày hôm đó, PVN đã rót 300 tỷ đồng vào tài khoản của Oceanbank.

Đợt 3 góp 100 tỷ đồng, ngày 12.5.2011, ông Nguyễn Xuân Sơn, khi đó là Phó tổng giám đốc PVN đã ký văn bản gửi Hội đồng thành viên gồm 7 người báo cáo tình hình đăng ký vốn điều lệ và dự kiến điều chỉnh kế hoạch cụ thể.

Trong đó có nội dung: "... trình HĐTV xem xét và chấp thuận tiếp tục hỗ trợ và tăng vốn điều lệ ở mức tối đa vào Oceanbank đợt này, với số vốn tăng thêm là 500 tỷ đồng x 20% = 100 tỷ đồng trước ngày 15.5.2011".

Sau khi Nguyễn Xuân Sơn ký ban hành văn bản gửi các Thành viên HĐTV thì có 3/5 thành viên (ông Nguyễn Thanh Liêm, ông Vũ Khánh Trường, ông Phan Minh Đức) ký chấp thuận đồng ý ngay tại tờ trình của ông Nguyễn Xuân Sơn.

Riêng đối với ông Hoàng Xuân Hùng và ông Nguyễn Xuân Thắng, là thành viên HĐTV đề nghị Ban kiểm soát nội bộ báo cáo rõ thêm việc này. Còn lại 2 thành viên vắng mặt...

Sau đó, việc góp thêm 100 tỷ đồng được thông qua, nâng tổng số tiền góp vốn của PVN tại Oceanbank là 800 tỷ đồng, bằng 20% vốn điều lệ Oceanbank và số tiền góp vốn 800 tỷ đồng này có nguồn gốc được hình thành từ kết quả sản xuất kinh doanh của PVN.

Hiện nay Oceanbank được NHNN mua lại 0 đồng, đồng thời PVN chấm dứt tư cách cổ đông và toàn bộ các quyền, nghĩa vụ của cổ đông tại Oceanbank, dẫn tới việc PVN phải ghi nhận một khoản lỗ tương đương 800 tỷ đồng.

Ai phải chịu trách nhiệm?

Bản kết luận điều tra bổ sung cho rằng, thời điểm tăng vốn đợt 3 với số tiền 100 tỷ đồng, chiếm 20% vốn điều lệ của Oceanbank là trái quy định, bởi thời điểm này, Luật các tổ chức tín dụng năm 2010, tại khoản 2, điều 55 quy định: "Một cổ đông là tổ chức không được sở hữu vượt quá 15% vốn điều lệ của một tổ chức tín dụng...".

Mặt khác, việc góp vốn 20 % này đã được kiến nghị tại kết luận thanh tra của Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng, yêu cầu HĐQT Oceanbank phải có biện pháp giảm tỷ lệ sở hữu cổ phần của các cổ đông, trong đó có PVN xuống mức không quá 15%. Dù vậy, PVN và Oceanbank đã không thực hiện.

Bản kết luận điều tra bổ sung khẳng định, việc góp vốn đợt 3 có dấu hiệu sai phạm pháp luật của một số cá nhân trong HĐTV, ban Tổng giám đốc, người đại diện vốn góp và ban kiểm soát.

Hiện Cơ quan điều tra Bộ Công an đang tập trung điều tra làm rõ và cá thể hóa trách nhiệm của lãnh đạo PVN quyết định việc góp vốn vào Oceanbank và việc quản lý, sử dụng tiền được chia cổ tức, vai trò của những người được PVN cử tham gia đại diện phần vốn góp, quản lý vốn góp... dẫn đến PVN bị mất toàn bộ 800 tỷ đồng, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng để có đề xuất hình thức xử lý.

Nhưng do thời hạn điều tra bổ sung vụ án đã hết, hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật này độc lập, không liên quan đến hành vi phạm tội đã được CQĐT Bộ Công an kết luận.

Vì vậy, ngày 24.5.2017, Cơ quan CSĐT, Bộ Công an đã quyết định tách nhóm hành vi này để giải quyết trong giai đoạn 2 của vụ án.