“Giảm 1% lãi suất, ngân sách tiết kiệm khoảng 10.000 tỷ đồng”

Sáng nay 18.7, Tổng công tác của Thủ tướng Chính phủ kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao Ngân hàng Nhà nước (NHNN). Đoàn kiểm tra do Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng làm trưởng đoàn.

Giảm lãi suất 1%, doanh nghiệp tiết kiệm được 50.000 tỷ đồng

Theo đánh giá của ông Mai Tiến Dũng, điều hành chính sách tiền tệ 6 tháng đầu năm của NHNN có sự chủ động linh hoạt thành công, thể hiện qua lãi suất, tỷ giá ổn định, tăng trưởng tín dụng hợp lý, hướng dòng vốn vào sản xuất kinh doanh. Mặt bằng lãi suất cho vay ổn định hơn, có thời điểm có giảm.

Tuy nhiên, theo đánh giá của đại diện Chính phủ, trong 477 nhiệm vụ mà Chính phủ giao, NHNN đã hoàn thành 397 nhiệm vụ. Đến nay, nhiệm vụ mà NHNN chưa hoàn thành còn 83 vụ, trong đó có 5 nhiệm vụ chưa hoàn thành và quá hạn, còn lại chưa hoàn thành nhưng vẫn trong thời hạn.

Tại buổi làm việc, ông Mai Tiến Dũng đã truyền đạt lại 6 vấn đề mà Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu NHNN giải trình và có các hướng giải quyết.

“Chúng ta làm tốt nhiều việc, nhưng một số việc cần quan tâm chỉ đạo toàn diện hơn, giải pháp mạnh hơn”, ông Mai Tiến Dũng nhấn mạnh.

Thứ nhất, về tăng trưởng tín dụng, hạ lãi suất cho vay. Theo Chính phủ, đây là vấn đề quan trọng, mục tiêu tăng trưởng tín dụng phải đạt được từ 18-20%, làm thế nào để có giải pháp huy động và cho vay.

Tổ công tác của Chính phủ làm việc với Ngân hàng Nhà nước (Ảnh: Nguyễn Hiền)

"Thủ tướng có nói tại Hội nghị Chính phủ với các địa phương là huy động không nên chảy vào một số đại gia lớn, mà dòng tiền phải chảy vào doanh nghiệp khởi nghiệp, doanh nghiệp sản xuất kinh doanh, hay nói cách khác là đầu tư sản xuất, tạo điều kiện hỗ trợ cho doanh nghiệp phát triển", Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nhấn mạnh.

Năm 2016, cả nước có 110.000 doanh nghiệp thành lập mới, 6 tháng đầu năm có xấp xỉ 60.000 doanh nghiệp mới, nhưng số doanh nghiệp dừng hoạt động, đóng cửa cũng nhiều do các nguyên nhân như khó khăn về tiếp cận tín dụng, đất đai, chính sách…

Nghị quyết phiên họp Chính phủ đã giao NHNN chỉ đạo các NHTM phấn đấu giảm lãi suất từ 0,5-1%.

“Tính toán phác thảo, dư nợ tín dụng của Việt Nam khoảng trên 5 triệu tỷ đồng, nếu giảm lãi suất 1% thì các doanh nghiệp dành được 50.000 tỷ đồng, cứ tính 5 đồng vốn 1 đồng lãi thì chúng ta đã có 10.000 tỷ đồng, riêng tiền thuế thu nhập doanh nghiệp đã có 2.000 tỷ đồng và giúp tăng 0,25% GDP. Hay nợ công trong nước hiện khoảng 1 triệu tỷ đồng, nếu giảm lãi suất 1% thì tiết kiệm từ ngân sách khoảng 10.000 tỷ đồng”, ông Mai Tiến Dũng tính toán.

Cần phải giảm tình trạng sở hữu chéo

Thứ hai, về xử lý nợ xấu, ông Mai Tiến Dũng đánh giá muốn hạ lãi suất phải xử lý nợ xấu. “Nhưng xử lý nợ xấu không phải một chốc một lát mà cần phải có lộ trình. NHNN có nhiệm vụ cực kỳ quan trọng là phải tổ chức thực hiện đúng tinh thần của Nghị quyết, có hướng dẫn cụ thể các tổ chức tín dụng từ việc bán tài sản bảo đảm, bán nợ xấu. Không xử lý nợ xấu không thể hạ lãi suất”, ông Dũng nhấn mạnh.

Thứ ba, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nhắc lại “Thủ tướng nhắc đi nhắc lại 3 lần” là NHNN nghiên cứu giải pháp huy động nguồn lực rất lớn trong dân.

“Làm sao huy động được nguồn lực USD đang nằm trong dân; thay vì gửi với lãi suất 0% thì làm sao huy động nguồn lực này, hòa vào các nguồn lực khác cho đầu tư. NHNN có chủ trương quyết liệt là chống đô la hóa, nhưng trong điều kiện có thể kiểm soát thì làm sao huy động được nguồn lực này. Chúng ta vẫn phải mua trái phiếu quốc tế với lãi suất trên 4%, vậy huy động trong dân thế nào”, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nói.

Thứ tư là vấn đề sở hữu chéo. Sau khi NHNN ban hành Thông tư 36 thì việc sở hữu chéo được kiểm soát tốt hơn, nhưng không phải không còn. Ví dụ trước thời điểm Thông tư 36 có hiệu lực, Vietcombank sở hữu 9,8% cổ phần MBB, 8,2% Eximbank, 5,26% SaigonBank và 4,6% OCB, thì đến thời điểm này Vietcombank vẫn đang nắm hơn 7,16% cổ phần MBB, 8,19% Eximbank, 5,07% OCB và 4,3% Saigonbank. Do đó, ngành ngân hàng cần tiếp tục thực hiện nghiêm túc Thông tư 36, đây là giải pháp căn cơ.

Thứ năm, theo yêu cầu của Chính phủ, NHNN cần tiếp tục quan tâm tới một số lĩnh vực. Qua tiếp xúc thì một số doanh nghiệp đang rất khó khăn với các thủ tục liên quan tới tài sản trên diện tích đất thuê.

“Thống đốc tính toán thế nào để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, dù đất thuê nhưng tài sản trên đất làm sao có thể thế chấp để vay vốn”, Bộ trưởng nói.

Mặt khác, liên quan tới Nghị định 67, tại Khánh Hòa có 17/54 trường hợp đủ điều kiện vay vốn đóng tàu nhưng ngân hàng không cho vay, ở Thanh Hóa cũng có một số trường hợp.

Đồng thời ngành ngân hàng cần chú ý triển khai gói tín dụng 100.000 tỷ đồng cho nông nghiệp công nghệ cao, không sử dụng ngân sách mà NHNN chỉ đạo các NHTM dành gói tín dụng này với lãi suất thấp hơn thông thường.

Thứ sáu, Thủ tướng lưu ý NHNN phải tăng cường bảo đảm an toàn thông tin, an toàn cho người gửi tiền. “Chúng ta đang khuyến khích người dân thay vì sử dụng tiền mặt thì sử dụng các hình thức khác, nên việc bảo đảm an toàn là rất quan trọng, nếu không sẽ ảnh hưởng tới lòng tin”, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nhấn mạnh.

Tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng khẳng định với 6 nhiệm vụ mà Thủ tướng giao NHNN trong thời gian tới (như giảm lãi suất, thực thi Nghị quyết xử lý nợ xấu, đề xuất chủ trương huy động nguồn lực trong dân, giảm sở hữu chéo...), NHNN sẽ chỉ đạo quyết liệt để triển khai.