Theo báo cáo của Chính phủ, đến 31.12.2010, toàn quốc còn 4,127 triệu ha đất trồng lúa. Phương án được Chính phủ đưa ra là giảm 308.000ha, đưa đất lúa xuống còn 3,812 triệu ha vào năm 2020. Con số này tiệm cận với hạn mức 3,8 triệu ha được Bộ Chính trị đặt ra trong nghị quyết vào năm 2009.
Muốn giữ được 3,8 triệu ha đất lúa, cần phải giải quyết bài toán tăng thu nhập cho nông dân. |
Qua thảo luận, hầu hết các ý kiến của các Ủy viên UBTVQH đều đồng tình với phương án này. Tuy nhiên, các đại biểu đều lo lắng về sự bền vững của con số này. Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý nói: “Với việc thực hiện quy hoạch tùy tiện như hiện nay thì 3,8 hay 3,6 triệu đất lúa đều không giữ được. Nhiều vị chủ tịch tỉnh trong nhiệm kỳ của mình muốn có một vài công trình công nghiệp, nhưng toàn lấy đất lúa. Đối với Trung Quốc, lấy 3ha phải trình Quốc vụ viện, còn ở ta thì rất dễ”.
Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng dẫn ra thực tế là khi quy hoạch một khu công nghiệp sẽ cần thêm đất để làm trường học, bệnh viện, nhà ở cho công nhân… xung quanh khu công nghiệp đó. Vì thế, diện tích đất lúa làm khu công nghiệp sẽ còn mất nhiều hơn nếu không có tính toán. Chủ tịch QH cũng cho rằng, về lâu dài cần đưa công nghiệp về khu vực phía tây, đặc biệt là lên các khu vực hai bên đường Hồ Chí Minh để hạn chế lấy đất lúa và giảm áp lực cho đô thị như hiện nay.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Hữu Chí nêu mâu thuẫn trong việc giữ chỉ tiêu 3,8 triệu ha đất lúa. Ông Chí nêu lên thực tế, nhiều nơi, nông dân có thể nuôi trồng các cây con khác cho thu nhập cao hơn cây lúa nhưng họ lại không được phép chuyển đổi.
“Đây là một vấn đề mâu thuẫn. Trao quyền sử dụng đất cho nông dân nhưng họ không được trồng cây họ muốn vì vướng quy hoạch sản xuất lúa. Muốn giữ được 3,8 triệu nhưng phải giải quyết vấn đề đó” – ông Chí nói. Nhìn rộng vấn đề này, Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu cho rằng, đối với các tỉnh giữ được đất lúa, bờ xôi ruộng mật thì Chính phủ cũng cần có giải pháp tài chính để ủng hộ địa phương đó.
Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng cũng ủng hộ xu hướng chuyển đổi giống cây trồng trên đất lúa để tăng thu nhập. “Chuyển dịch trong nội bộ nông nghiệp nên ủng hộ; mai này muốn chuyển sang trồng lúa còn được. Nếu “nhốt” 1 nhà máy trên vùng đất lúa sẽ mất hẳn” – Chủ tịch QH nói.
Sỹ Lực