Vụ Tòng “Thiên mã”: Khởi tố 3 nguyên cán bộ ngân hàng VDB Cần Thơ

Liên quan đến vụ án Phan Bá Tòng (SN 1974, tức Tòng “Thiên Mã”) lừa đảo 174 tỷ đồng xảy ra tại Ngân hàng Phát triển Việt Nam chi nhánh Cần Thơ (VDB Cần Thơ), Bộ Công an vừa khởi tố, điều tra và đề nghị VKSND Tối cao truy tố đối với 3 nguyên cán bộ cấp phòng của ngân hàng này về tội “Cố ý làm trái các quy định của Nhà nước”.

Tòng “Thiên Mã” trước khi bị bắt.

Ba nguyên cán bộ ngân hàng bị đề nghị truy tố gồm: Nguyễn Thị Mai (SN 1957, ngụ quận Ninh Kiều) - nguyên Trưởng phòng Tín dụng xuất khẩu; Lâm Chí Công - Phó phòng Tín dụng xuất khẩu và Huỳnh Thanh Trúc - cán bộ tín dụng.

Biết sai nhưng vẫn ký

Theo đó, bà Mai với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao là người ký kiểm soát trên các tờ trình duyệt vay, tờ trình giải ngân, bảng kê rút vốn… nhưng không cử cán bộ tín dụng đi kiểm tra khách hàng và người cung cấp cá nguyên liệu; không kiểm tra các điều kiện tín dụng được phê duyệt; không kiểm soát nguồn tiền về của khách hàng…

Đặc biệt, năm 2009, mặc dù đã biết Phan Bá Tòng sử dụng vốn sai mục đích nhưng bà Mai vẫn tiếp tục ký tờ trình đề nghị giám đốc duyệt giải ngân cho Công ty Thiên Mã. Được biết, hiện nay bà Mai cũng bị cơ quan công an khởi tố về 1 vụ án khác.

Đối với Lâm Chí Công và Huỳnh Thanh Trúc được xác định thiếu trách nhiệm chỉ đạo cán bộ đi kiểm tra khách hàng, không kiểm tra nguồn tiền về để cho Phan Bá Tòng sử dụng vốn sai mục đích; không kiểm tra, thiếu thẩm định tình hình tài chính, uy tín của khách hàng đối với ngân hàng, không thẩm định tính khả thi và hiệu quả của phương án sản xuất kinh doanh…

Ngoài ra, còn nhiều cán bộ khác của VDB Cần Thơ cũng sai phạm trong vụ án này nhưng theo công an chưa tới mức truy cứu trách nhiệm hình sự vì là người phụ thuộc, bị sự chỉ đạo và có cam kết nhận hết trách nhiệm của Phan Bá Tòng.

Đại gia khét tiếng Cần Thơ

Công ty TNHH Xuất nhập khẩu thủy sản Thiên Mã (quận Ô Môn, TP.Cần Thơ) do Tòng “Thiên Mã”, làm Chủ tịch Hội đồng thành viên kiêm Giám đốc, từ năm 2018 có quan hệ tín dụng với VDB Cần Thơ.

Trong quá trình ký kết và thực hiện các hợp đồng vay vốn tín dụng xuất khẩu, Tòng “Thiên Mã” đã chỉ đạo nhân viên lập khống hồ sơ mua cá nguyên liệu xin vay vốn VDB Cần Thơ và sử dụng số tiền được vay không đúng mục đích, đến nay không còn khả năng trả nợ cho ngân hàng.

Theo cơ quan điều tra, tính đến ngày 31.3.2016, dư nợ của Công ty Thiên Mã tại VDB Cần Thơ trên 471 tỷ đồng, trong đó dư nợ vay tín dụng đầu tư trên 104,2 tỷ đồng (nợ gốc 70 tỷ đồng). Dư nợ vay tín dụng xuất khẩu gần 367 tỷ đồng (nợ gốc 147,3 tỷ đồng, lãi trên 219 tỷ).

Các khoản vay tín dụng đầu tư của Công ty Thiên Mã vay VDB Cần Thơ được đảm bảo bằng tài sản hình thành từ vốn vay là nhà máy chế biến thủy sản Thiên Mã 3 trị giá trên 80,8 tỷ đồng.

Trong khi đó, các khoản vay tín dụng xuất khẩu có tài sản đảm bảo là tài sản hình thành từ vốn vay gồm: 3.360 tấn cá thành phẩm, trị giá trên 147,4 tỷ đồng; tiền gửi cầm cố...

Tuy nhiên, tài sản đảm bảo hình thành từ vốn vay (cá thành phẩm) doanh nghiệp đã bán hết nhưng không trả nợ cho VDB Cần Thơ.

Cơ quan công an khám xét nhà của Tòng “Thiên Mã”.

Cơ quan điều tra xác định, từ đầu năm 2009 đến 31.3.2011, Tòng “Thiên Mã” đã chỉ đạo nhân viên công ty lập hồ sơ, chứng từ để vay vốn tại VDB Cần Thơ ở nhiều hợp đồng vay vốn và các khế ước nhận nợ.

Số tiền vay được đại gia thuỷ sản sử dụng không đúng mục đích và chiếm đoạt, bởi vậy đến tháng 12.2010 Tòng “Thiên Mã” không trả được nợ cho VDB Cần Thơ 256,5 tỷ đồng.

Để có tiền trả nợ, Tòng “Thiên Mã” tiếp tục chỉ đạo nhân viên công ty lập hồ sơ mua bán cá khống và sử dụng hồ sơ đó để vay vốn tại VDB Cần Thơ với số tiền 155,2 tỷ đồng. Ông Tòng đã lấy số tiền này trả nợ cho các khoản vay trước đó.

Sau khi xử lý tài sản đảm bảo và thu nợ tài sản, đến ngày 31.3.2016 dư nợ của Công ty Thiên Mã trên 147 tỷ đồng.

Khoản vay của Công ty Thiên Mã tại VDB Cần Thơ đã quá hạn, tài sản của công ty và cá nhân Tòng “Thiên Mã” chỉ đủ trả gốc và một phần khoản vay tín dụng đầu tư, không đủ trả cho khoản vay tín dụng xuất khẩu.

Hành vi của ông Phan Bá Tòng đã phạm tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Ngoài ra, cơ quan chức năng cùng đề nghị truy tố với tội danh trên còn có bà Trần Thị Diễm - nguyên kế toán trưởng của Công ty Thiên Mã.