PGS Văn Như Cương giúp học sinh... thoát lười trong ngày khai giảng

Sau lời chúc mừng thầy trò trong năm học mới, PGS Văn Như Cương xin phép các thày cô và các vị phụ huynh trao đổi với các em học sinh về một vấn đề mà theo thầy nếu học sinh khắc phục được thì kết quả của trường Lương Thế Vinh năm sau còn cao hơn nữa. Dưới đây là trích đăng bài phát biểu ấn tượng của PGS Văn Như Cương trong lễ khai giảng năm học mới.

“Các em học sinh thân mến, có lẽ các em sẽ ngạc nhiên khi hôm nay thầy sẽ nói về một căn bệnh mà ít nhiều chúng ta đều mắc phải. Căn bệnh này tuy không làm chết người ngay lập tức, nhưng nguy hiểm lắm vì nếu người bệnh không quyết tâm chạy chữa thì họ sẽ trở thành người vô dụng. Nguy hiểm hơn nữa, nếu một xã hội có nhiều người mắc bệnh này thì xã hội ấy trở thành nghèo nàn, lạc hậu, không bao giờ tiến bộ được. Căn bệnh này làm cho con bệnh dần dần trở thành ngưới có nhân cách thấp kém, sống theo kiểu bầy đàn và không giúp ích gì cho xã hội.

PGS Văn Như Cương chia sẻ với học sinh trường Lương Thế Vinh về căn bệnh lười biếng (Ảnh: Van Thuy Duong)

Thầy đang muốn nói về bệnh lười, một căn bệnh có nguy cơ lan rộng nhanh chóng. Bệnh này có những biểu hiện về triệu chúng như sau: Lười học, lười nghe giảng, lười làm bài tập, lười suy nghĩ, lười phản biện, lười đặt câu hỏi “Tại sao như vậy?”, lười đọc sách hoặc chỉ đọc những cuốn sách nhảm nhí, lười đọc kiến thức tham khảo… Những người mắc bệnh này có thể lười lao động, lười làm việc chân tay, kể cả làm những việc phục vụ cho bản thân mình, lười tập thể dục thể thao, rèn luyên thân thể…

Kể ra thì còn nhiều triệu chứng, chắc rằng mỗi em đều cảm thấy mình đang mắc phải một triệu chứng nào đó. Mỗi một người đều có một thời gian sống rất hữu hạn. Nếu họ mắc phải bệnh lười biếng thì khoảng thời gian sống đó càng trở nên rất ngắn ngủi. Con bệnh sống một cách uể oải, họ không suy nghĩ gì và không làm được một việc gì mặc cho thời gian vẫn trôi đi giờ này sang giờ khác, ngày này qua ngày khác, thậm chí năm này qua năm khác…

Chúng ta hãy hình dung như thế này: Một ngày mới đã bắt đầu nhưng 6 giờ sáng con bệnh lười của chúng ta vẫn trùm chăn ngủ. Bố mẹ vào phòng giục giã con dậy để chuẩn bị đi học thì hắn làu bàu: “Cho con ngủ thêm một chút, hôm qua con phải làm bài tập đến 12 giờ đêm”. Thực ra thì tối hôm qua hắn có học hành gì đâu, chỉ ngồi chát chít với bạn bè rồi chơi trò chơi trên mạng. Hắn ngủ cho đến 7giờ kém 15 mới choàng tỉnh dậy. Vệ sinh qua loa, mặc quần áo vội vàng, không kịp ăn sáng mà mẹ chuẩn bị, nhảy vội lên xe đạp điện để phóng đến trường. Sực nghĩ ra mình không đội mũ bảo hiểm, chàng lười tặc lưỡi: “Đành vậy, phải trốn tránh công an thôi, bây giờ mà quay về nhà lấy mũ thì trễ quá”. Vì phải chọn đường vắng công an, hắn ta đến trường chậm 10 phút và không được vào lớp phải chờ đến tiết sau.

Học sinh trường Lương Thế Vinh trong ngày khai giảng sáng 5.9 (Ảnh: Van Thuy Duong)

Bấy giờ hắn xuống căng - tin tranh thủ ăn sáng và suy nghĩ cách nói dối cô giáo chủ nhiệm nếu cô hỏi tại sao đi học muộn và làm cách nào để cô không nhắn tin cho mẹ về chuyện này. Vào tiết thứ hai, cô giáo tuyên bố: “Các em chuẩn bị giấy làm bài kiểm tra 15 phút”.

Vừa chép đề hắn vừa thở dài ngao ngán: “Thế là rồi đời, không biết hôm nay là ngày gì mà mình đen đủi thế?". Hắn viết bài làm như sau: “Thưa cô, tối hôm qua em phải ra sân bay đón người nhà từ nước ngoài về, máy bay bị chậm và khuya em mới về nhà nên không kịp học bài. Cô tha cho em lần này…”.

Tan học hắn về nhà với dáng điệu bơ phờ mệ mỏi. Mẹ hỏi thì hắn nói: “Con mệt quá, đau đầu như búa bổ”. Mẹ bảo nó ăn cơm rồi đi nghỉ, hắn bảo không muốn ăn uống gì cả và đi nằm. Một lúc sau cô giúp việc mua về cho hắn một bát phở, hắn ăn ngon lắm nhưng cố ý để thừa một ít…, rồi trùm chăn đi ngủ. Chiều ngủ dậy hắn lại lên xe đi học thêm. Lớp học đông lắm và hắn tìm đến cuối phòng, chỗ nhóm lười của hắn thường ngồi.

Quang cảnh trường Lương Thế Vinh trong ngày khai giảng (Ảnh: Van Thuy Duong)

Thầy cứ giảng thao thao bất tuyệt và bọn hắn thì tha hồ nói chuyện trên trời dưới đất… Chiều về, ăn cơm xong, cả nhà ngồi xem truyền hình, đang đến đoạn hay và gay cấn thì bố mẹ hắn bắt lên phòng học bài… Hắn đóng cửa phòng và lại bắt đầu chát chít với bạn bè…Thế đấy, một ngày bình thường của hắn trôi qua như những ngày trước đây và nếu không có cách gì chữa bệnh lười thì những ngày tiếp theo sẽ vẫn trôi qua như thế.

Có lẽ thầy không cần nói thêm về tác hại của bệnh lười, vì các em đều có thể hiểu được. Bây giờ thầy muốn nói về cách chữa bệnh lười. Trước hết mỗi người cần biết rằng mình có mắc bệnh lười hay không và mức độ ở giai đoạn nào: mới chớm bệnh hạy là đã đến mức độ mà người ta thường gọi là... “lười chảy thây”?

Khi biết mình có bệnh thì ai cũng mong muốn chữa bệnh. Nhưng căn bệnh này không có thuốc đặc trị, mà chủ yếu là sự quyết tâm của con bệnh. Đã là con người, ai cũng có chí hướng, chí hướng là lòng mong muốn và quyết tâm đạt tới một mục tiêu tốt đẹp trong tương lai. Từ “CHÍ” trong khẩu hiệu của trường ta “CÓ CHÍ THÌ NÊN” có nghĩa là như vậy. Tuy nhiên cũng có những phương pháp giúp con bệnh mau chóng khỏi bệnh. Thầy giới thiệu phương pháp KAIZEN. Phương pháp này được phát minh bởi nhà hiền triết Nhật Bản MASAKI MAI, gồm hai từ KAI – thay đổi, ZEN- thông thái.

Theo phương pháp này, mỗi ngày em chỉ cần bỏ ra đúng 1 phút vào đúng thời gian cố định hằng ngày để làm công việc mà em lười nhất, ngại nhất. Một phút sau em hãy kết thúc không làm công việc đó nữa. Quan trọng nhất là ngày nào cũng phải làm và làm đúng giờ quay định. Công việc trong một phút có thể là: chống tay hít đất 10 cái hoặc học một từ tiếng Anh cùng với trong một câu tiếng Anh có từ đó, hoặc là một bài toán đơn giản trong sách bài tập… Em phải làm việc đó hàng ngày và quyết tâm không để cho bất cứ sự trì hoãn nào.

Sau khi làm việc đó một thời gian em sẽ cảm thấy bị cuốn hút và đó là khi em đã bước đầu thành công trong quá trình vượt qua sự lười biếng. Rồi một ngày nào đó em cảm thấy 1 phút không đủ để làm công việc đã trở nên hứng thú đối với em, khi đó em có thể tăng số thời gian làm việc lên, từ 1 phú thành 5 phút, 10 phút hoặc nếu cần thì 20 phút. Như vậy là em đã vượt qua sự lười biếng và từ đây em có thể bổ sung vào công việc 1 phút lúc ban đầu bằng một số công việc có ích khác.

Các em thử áp dụng phương pháp KAZEN và thầy chắc chắn rằng các em sẽ bất ngờ với kết quả nhận được. Hãy nhớ rằng: “Công việc gì có thể làm ngày hôm nay thì đừng để đến ngày mai”.

Cám ơn các em đã nghe thầy nói và chúc các em thành công"