Những ai sẽ bị điều tra trong giai đoạn 2 đại án OceanBank?

TAND Hà Nội vừa kết thúc phiên xét xử đại án OceanBank kéo dài một tháng. Tại bản án sơ thẩm, Hà Văn Thắm (cựu chủ tịch HĐQT OceanBank) bị tuyên án tù chung thân. Bị cáo Nguyễn Xuân Sơn (cựu tổng giám đốc OceanBank) nhận án tử hình.

49 đồng phạm của hai ông Sơn và Thắm phải nhận các mức án từ 24 tháng cải tạo không giam giữ tới 22 năm tù. Ngoài hình phạt tù, một số bị cáo còn bị tuyên buộc bồi thường dân sự cho nguyên đơn dân sự là OceanBank và Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN).

Cilp: Tâm trạng các bị cáo trong đại án Oceanbank sau khi tòa tuyên án. Nguồn: Zing

Cơ quan điều tra cho biết do phát hiện thêm nhiều sai phạm khác của ông Thắm, Sơn mà thời hạn điều tra đã hết nên tách khỏi vụ án này để xét xử ở giai đoạn 2.

Ông Thắm bị nghi ngờ gây thiệt hại 2.000 tỷ đồng cho OceanBank

Theo cơ quan điều tra, ngoài hành vi chỉ đạo chi lãi suất ngoài hợp đồng để thu hút khách hàng, gây thiệt hại cho nhà băng 1.500 tỷ đồng đã bị xét xử, ông Thắm còn liên quan đến các khoản vay có tổng dư nợ xấu tới 1.800 tỷ đồng của 8 khách hàng là doanh nghiệp...

Nhà chức trách còn nghi ngờ ông Thắm có hành vi tạo dựng 45 hợp đồng khống với 20 đối tác để rút tiền sử dụng cá nhân gây thiệt hại cho OceanBank 118 tỷ đồng.

Nội dung khác cũng được chuyển sang giai đoạn 2 điều tra là những cá nhân tại các tổ chức kinh tế lớn có nhận tiền lãi ngoài hợp đồng của OceanBank song để ngoài sổ sách nhằm hưởng lợi riêng bất chính.

Hà Văn Thắm tại TAND Hà Nội. Ảnh: Ngọc Thành

Với nội dung này, bản án sơ thẩm tuyên ngày 29.9 cho hay trong vòng 4 năm có hơn 50.000 cá nhân và gần 400 tổ chức gửi tiền tại OceanBank đã nhận các khoản chi ngoài hợp đồng. Hiện mới có 19 tổ chức kinh tế thừa nhận hưởng hơn 3 tỷ lãi ngoài của OceanBank. 124 tổ chức kinh tế không thừa nhận. Còn lại 249 tổ chức không có hồi âm với nhiều lý do như: đã giải thể, ngừng hoạt động, đổi trụ sở, lãnh đạo là người nước ngoài đã về nước...

Quá trình thẩm vấn tại phiên toà, các bị cáo Nguyễn Xuân Sơn và người kế nhiệm Nguyễn Minh Thu có nhiều lời khai về việc chi tiền cho lãnh đạo một số công ty. Ngay thời điểm diễn ra phiên xử, cơ quan cảnh sát điều tra đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can với một số người.

Ai chịu trách nhiệm khi Tập đoàn Dầu khí "mất" 800 tỷ tại OceanBank?

Đối với việc liên quan số tiền thất thoát 800 tỷ đồng của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) góp vốn tương đương 20% vào OceanBank. Kết luận điều tra bổ sung thể hiện, ngày 18.9.2008, lãnh đạo PVN ký thoả thuận với ông Thắm về việc sẽ tham gia góp 20% vốn điều lệ.

Theo kết luận điều tra, đợt một, PVN góp 400 tỷ vào OceanBank vào cuối năm 2008. Đợt hai vào cuối năm 2010, PVN tiếp tục góp thêm 300 tỷ. Đợt thứ ba, PVN góp 100 tỷ đồng. Hoàn cảnh của đợt góp vốn thứ ba thể hiện, ngày 12.5.2011, ông Nguyễn Xuân Sơn, khi đó đương chức Phó tổng giám đốc PVN ký văn bản gửi hội đồng thành viên báo cáo đã góp thêm 100 tỷ vào OceanBank.

Số tiền góp vốn 800 tỷ đồng có nguồn gốc hình thành từ kết quả sản xuất kinh doanh của PVN. Hiện OceanBank được Ngân hàng nhà nước mua với giá 0 đồng và do PVN chấm dứt toàn bộ các quyền, nghĩa vụ của cổ đông tại OceanBank nên phải ghi nhận khoản lỗ tương đương 800 tỷ đồng.

Cựu Tổng giám đốc OceanBank Nguyễn Xuân Sơn. Ảnh: Ngọc Thành

Việc góp vốn đợt ba 100 tỷ đồng vào thời điểm này Luật Các tổ chức tín dụng 2010 (có hiệu lực từ ngày 1.1.2011) quy định một cổ đông là tổ chức không được sở hữu vượt quá 15% vốn điều lệ của một tổ chức tín dụng. Do vậy việc tăng vốn đợt ba là trái luật.

Mặt khác việc góp 20% vốn nói trên đã được kiến nghị tại Kết luận thanh tra ngày 27.12.2012 của cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng, yêu cầu HĐQT OceanBank chậm nhất đến ngày 30.6.2013 có biện pháp giảm tỷ lệ sở hữu cổ phần của các cổ đông trong đó có PVN xuống mức không quá 15% vốn điều lệ của nhà băng này. Tuy nhiên, OceanBank cũng như PVN không thực hiện theo yêu cầu.

Năm 2014, khi đoàn thanh tra thuộc cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng chi nhánh Ngân hàng Nhà nước Hà Nội vào thanh tra hoạt động cấp tín dụng của OceanBank và có kiến nghị lần hai thì ngày 7.5.2014, PVN mới có công văn báo cáo Thủ tướng về việc chuyển nhượng phần vốn góp tại OceanBank. Điều đó trái với quyết định số 46 ngày 5.1.2013 của Thủ tướng về phê duyệt đề án tái cơ cấu PVN giai đoạn 2012-2015, trong đó có nội dung "thoái hết vốn PVN đang nắm giữ tại các doanh nghiệp, giai đoạn 2012-2015", trong đó có OceanBank.

Vì vậy, theo cơ quan điều tra việc góp vốn đợt ba có dấu hiệu sai phạm pháp luật của một số cá nhân trong Hội đồng thành viên PVN, ban tổng giám đốc, người đại diện vốn góp và ban kiểm soát.

Cơ quan điều tra đang tập trung điều tra và cá thể hoá trách nhiệm của lãnh đạo PVN trong việc góp vốn vào OceanBank, quản lý, sử dụng số tiền được chia cổ tức, vai trò của những người được PVN cử tham gia đại diện phần vốn góp… khiến mất toàn bộ 800 tỷ đồng.

TAND Hà Nội kiến nghị nhiều nội dung ở giai đoạn hai

Ngoài những nội dung cơ quan điều tra đề xuất, sáng 29.9, khi tuyên án với 51 bị cáo của vụ án này, TAND Hà Nội còn kiến nghị xử lý nhiều vần đề ở giai đoạn tiếp theo.

Cụ thể: Tòa kiến nghị Chính phủ xem xét, đánh giá lại việc mua lại một số tổ chức tín dụng (trong đó có OceanBank) cho phù hợp với các quy định của pháp luật hiện hành.

Ông Sơn nhận 246 tỷ đồng để chăm sóc khách hàng nhưng không hợp tác khai đã đưa cho những ai, vấn đề này toà cho rằng cần tiếp tục xác minh.

Toà nhận định, Phó tổng giám đốc OceanBank Trần Thanh Quang và Trưởng ban kiểm soát OceanBank Bùi Văn Hải có dấu hiệu vi phạm pháp luật nên kiến nghị xem xét, điều tra.

HĐXX kiến nghị Ngân hàng Nhà nước xem xét trách nhiệm các cán bộ thuộc cơ quan thanh tra, giám sát do không làm hết chức trách trong giai đoạn thanh tra, kiểm tra OceanBank năm 2009-2014.

Theo HĐXX, cũng tại phiên tòa, ông Sơn khai và xuất trình tài liệu liên quan đến việc bị cáo không có thẩm quyền chỉ đạo các công ty thành viên PVN gửi tiền vào OceanBank, đây là chủ trương của lãnh đạo Tập đoàn. HĐXX kiến nghị cơ quan điều tra làm rõ hành vi, trách nhiệm của những người có liên quan việc chỉ đạo các công ty thành viên của PVN gửi tiền vào OceanBank, nếu có vi phạm thì xử lý theo pháp luật.