Nhiều bài báo khẳng định giá trị thần thánh là do hàm lượng kẽm có trong con hàu. Trước khi bàn về kẽm, tôi muốn nhắc qua nghiên cứu của GS G. Fisher của đại học Barry (Hoa Kỳ), vì dù sao đó cũng là một nghiên cứu khoa học liên quan tới thịt hàu.
Nếu cơ thể không thiếu kẽm mà cứ hàu cường dương chơi tới, thì mức testosterone không nhúc nhích lên
Hàu cường dương là do acid amin?
Khi phân tích thịt của các loại nhuyễn thể hai mảnh vỏ như trai, sò, hến, và hàu, GS Fisher thấy có hai loại acid amin thuộc loại hàng hiếm là: D-aspartic acid (D-Asp) và N-methyl-D-aspartate (NMDA).
Cả hai loại acid amin này đều là những chất dẫn truyền thần kinh, đặc biệt là acid D-aspartic hoạt động ở khu vực thần kinh trung ương, kích thích phóng thích ra nhiều loại hormon: LH (luteinizing), FSH (follicle-stimulating) và testosterone. Sự điều hoà của ba hormon này bảo đảm cho quá trình sinh lý ở nam giới diễn ra bình thường. Vị giáo sư này hào hứng cho rằng, quý ông nào có “vấn đề” thì nên ăn nhiều nghêu sò và cả hàu nữa. Ăn vào mùa xuân là tốt nhất, vì lúc này là mùa sinh sản của loại nhuyễn thể hai mảnh vỏ, nồng độ hai acid amin lúc đó cao nhất. Ông cũng khuyên, ăn sống hiệu quả hơn, vì nấu chín thì lượng hai loại acid amin này bị giảm. Nghiên cứu của GS Fisher làm nức lòng quý ông, báo chí tha hồ trích dẫn. Nhưng rất tiếc, khoa học không thể thừa nhận một suy diễn đơn giản như thế.
Hàu cường dương là do kẽm?
Kẽm trong cơ thể thường ở dạng sulfate kẽm, tích tụ nhiều ở hồng cầu, bạch cầu, tuyến tiền liệt, máu, tóc, móng tay, gan, thận, lá lách…
Kẽm có nhiều trong thịt động vật, hải sản, đặc biệt là hàu. Ngũ cốc thô và các loại rau đậu cũng nguồn cung cấp kẽm, nhưng kẽm từ thịt cá được hấp thu dễ hơn kẽm từ thực vật.
Chỉ một phần nhỏ kẽm được hấp thu qua đường ruột để vào máu, còn đa số thải qua phân. Nhu cầu về kẽm ở người chưa được xác định rõ. Có nguồn cho rằng khoảng 10mg kẽm/ngày là đủ.
Kẽm là nguyên tố vi lượng cần thiết cho hoạt động của hệ miễn nhiễm, chức năng sinh sản. Kẽm là thành phần cấu tạo của khoảng 20 enzyme trong cơ thể, can thiệp vào tổng hợp protein, tổng hợp DNA. Điều gay go là thiếu kẽm có thể ảnh hưởng đến việc tạo ra testosterone ở tinh hoàn, dẫn đến mức testosterone thấp, rồi có thể làm giảm năng tuyến sinh dục. Có nhiều nguyên nhân làm mức testosterone thấp, nhưng nếu mức testosterone thấp, cứ bổ sung thêm kẽm vào chế độ ăn uống cho chắc, chẳng hạn ăn hàu hay uống mấy viên bổ sung có kẽm thì sao?
Thật tiếc, một nghiên cứu cho biết, nếu cơ thể không thiếu kẽm mà cứ cố bổ sung kẽm, thì cũng chẳng ăn thua gì. Mức testosterone không thể gia tăng ở những người mà cơ thể đủ kẽm.
Mãi mãi là huyền thoại…
Nghiên cứu mối liên hệ giữa thực phẩm và cường dương là điều khó khăn, vì còn tuỳ thuộc tình trạng tâm sinh lý của đối tượng. Do đó chưa bao giờ khoa học xác nhận mối liên hệ này cả. Kẽm trong hàu cũng thế. Chưa có một nghiên cứu nào chứng tỏ có sự liên quan trực tiếp giữa ăn thịt hào và cường dương. Không thể phủ nhận dưỡng chất từ hàu hay các loại hải sản khác. Nghêu sò cá cua ghẹ là nguồn protein tuyệt hảo, lại thêm các vitamin A, B, các khoáng vi lượng sắt, kẽm, calcium, selenium, v.v.
Nhâm nhi một chút vang trắng, đưa cay một chút với hàu-mustard, níu kéo một chút về “kẽm trong hàu”, và rồi hoang tưởng mình là Casanova, cũng đâu phải là điều quá tệ. Giả dược (placebo) đôi khi còn hiệu quả, huống chi hàu sống muối tiêu chanh, phải thế không?