Biến dạng mặt vì thuốc trị trứng cá

Corticoid được nhiều bác sĩ sử dụng như “thần dược” giúp người bệnh giảm đau đớn tức thời. Nhưng lạm dụng Corticoid hoặc sử dụng không đúng liều lượng sẽ dẫn đến hậu quả khôn lường.

Tháo khớp vì Corticoid

Bệnh viện (BV) E (Hà Nội) vừa tiếp nhận một bệnh nhân bị nhiễm trùng khớp vai, khớp gối do tự đi tiêm ở nhà một y sĩ về hưu. Ông Vũ Quang Tr (Nam Trực, Nam Định) cho biết, khi thấy đau gối, ông đã đến nhà một y sĩ về hưu để tiêm 10 mũi thuốc K-cort (một dạng Corticoid) trong 15 ngày vào khớp.

Bác sĩ Nguyễn Minh Hằng (BV Da liễu T.Ư) khám cho một bệnh nhân bị trứng cá, tấy đỏ mặt do tác dụng phụ của Corticoid.

Sau khi tiêm, khớp của ông Tr bắt đầu nóng, đỏ, sưng to thêm, không đi lại được, kèm theo sốt và nhiễm trùng. Khi ông Tr được chuyển đến BV E, các bác sĩ phải mổ lấy ra 200 ml mủ trong khớp và rửa khớp cho bệnh nhân. Tuy nhiên, do bệnh đã diễn tiến nặng nên các bác sĩ tiên liệu khả năng ông Tr đi lại được rất thấp.

Theo tiến sĩ Đặng Hồng Hoa - Trưởng khoa Cơ xương khớp – BV E từng tiếp nhận nhiều bệnh nhân nhiễm trùng khớp, hầu như tuần nào cũng có 1-2 bệnh nhân bị dị ứng thuốc, hoặc tiêm thuốc sai chỉ định gây nhiễm trùng teo cơ, tàn phế do tiêm thuốc có Corticoid.

Thậm chí, một số bệnh nhân tuổi rất trẻ đã bị cứng khớp, mủ đặc quánh bao quanh ổ khớp phải phẫu thuật. Cá biệt, có trường hợp còn phải tháo khớp vì bị nhiễm trùng quá nặng.

“Thần dược mà nhiều bệnh nhân được tiêm chính là một trong nhóm thuốc Corticoid dùng nhiều trong điều trị viêm khớp. Nó có tác dụng giảm đau “tức khắc” nên được nhiều bác sĩ ưa chuộng và bệnh nhân “mê muội”. Tuy nhiên, nếu tiêm quá liều và tiêm ở “lang vườn” với môi trường tiêm không được vô trùng, bệnh nhân có thể bị nhiễm trùng khớp. Ngoài ra, Corticoid còn gây xốp xương…” – TS Hoa cho biết.

Biến dạng mặt vì thuốc trị trứng cá

Thuốc Corticoid còn phổ biến trong điều trị các bệnh liên quan đến dị ứng như hen, mề đay, sốc phản vệ… và các bệnh ngoài da như chàm, vẩy nến, viêm da dị ứng. Phòng khám của BV Da liễu T.Ư hàng ngày có hàng chục bệnh nhân đến khám với các biểu hiện bệnh do tác dụng phụ của Corticoid trong điều trị viêm da dị ứng, nấm, chàm.

Trần Thu Hòa (sinh viên ĐH Sư phạm) khẩu trang bịt kín khi đến khám. Mặt em dày đặc mụn, loang lổ chỗ đỏ, chỗ mưng mủ. Hòa cho biết, quê ở Hà Nam, suốt ngày em làm đồng, lội ruộng nên da đen bánh mật. Được bạn bè mách nước loại kem tự trộn làm trắng da tức thì, em đã làm theo.

Kem trộn bao gồm thuốc Cortibion (hoặc Trangala), thuốc viên Vitamin E, Asprin, PH8, Becozyn, kem sâm... trộn lẫn với nhau và bôi lên mặt vào buổi tối. Sau hai tuần, da mặt Hòa căng mọng, trắng trẻo hơn hẳn, thậm chí những nốt trứng cá, vết thâm cũng biến mất. Nhưng niềm vui chưa được bao lâu thì mặt Hòa tấy đỏ và nổi mụn đầy mặt.

Bác sĩ Nguyễn Minh Hằng – Phó Trưởng khoa D3 – BV Da liễu T.Ư cho biết: “Một trong những tác dụng của Corticoid là làm mỏng da, chống viêm nên kem trộn có dùng Cortibion (một dạng của Corticoid) có thể khiến da mặt mỏng hơn, da trắng hơn, các mụn trứng cá tạm thời biến mất”.

Tuy nhiên, dùng dài ngày, hoặc liều quá mạnh thì Corticoid sẽ gây ra các tác dụng phụ như mẩn đỏ, teo da, mọc lông, dãn mạch máu, trứng cá dày đặc, thậm chí mắc hội chứng Cushing - mặt to tròn, căng mọng như... mặt trăng.

Diệu Linh – Minh Nguyệt