Nguy cơ khi nhỏ sữa mẹ vào mắt trẻ sơ sinh

Mới đây bé gái 15 ngày tuổi phải vào Bệnh viện Mắt Trung ương cấp cứu với hai mắt loét nhuyễn giác mạc dọa thủng, lộ nội nhãn hai bên. Bé là con đầu của một cặp vợ chồng 19 tuổi, bị sưng mắt, chảy mủ nhiều từ ngày thứ hai sau sinh. Sau 7 ngày nhỏ thuốc của cơ sở y tế gần nhà không đỡ, mỗi ngày người mẹ nhỏ 3-4 giọt sữa mẹ vào mắt con dẫn đến sưng to, chảy mủ.

Nhãn cầu bé gái bị xẹp, giác mạc hoại tử gần toàn bộ. Ảnh: H.C.

Vì sao mắt trẻ sơ sinh lại sưng đỏ và đổ ghèn?

Tiến sĩ Trần Hải Yến, nguyên phó giám đốc Bệnh viện Mắt TP HCM cho biết kết mạc là lớp màng trong suốt phủ lên phần tròng trắng và lót toàn bộ mặt trong của mi mắt. Viêm kết mạc là tình trạng viêm xảy ra ở lớp màng này, khiến mạch máu dồn đến nhiều hơn bình thường làm cho mắt đỏ rực, phù nề, tăng tiết ghèn nhày. Lượng ghèn đôi khi nhiều đến mức bám chặt mi khiến trẻ không mở mắt được.

Viêm kết mạc có thể gặp ở trẻ mới sinh được vài ngày tuổi, do nhiễm khuẩn từ đường sinh dục của người mẹ trong quá trình chuyển dạ (tác nhân do lậu cầu, Chlamydia…) hoặc do nhiễm khuẩn sẵn từ trong bụng mẹ (ở các trường hợp vỡ ối sớm). Ngoài ra trẻ có thể phát bệnh do cảm nhiễm từ môi trường bên ngoài bởi cách chăm sóc, vệ sinh không tốt trong những ngày đầu sau sinh.

Để phòng bệnh viêm kết mạc, ngay sau sinh, trẻ thường được tra thuốc mỡ Tetracyclin 1%, hoặc nhỏ mắt bằng dung dịch Chloramphenicol 0.4% hoặc Argyrol 1%. Tuy nhiên những trường hợp do các tác nhân gây bệnh có độc lực mạnh các triệu chứng sẽ xuất hiện cấp tính và tiến triển rất nhanh, nguy hiểm. Nếu không được điều trị kịp thời đúng cách, bệnh có thể ảnh hưởng đến cả giác mạc, phần tròng đen và biến chứng gây mù mắt.

Liệu sữa mẹ có thể điều trị các viêm nhiễm tại mắt của trẻ?

Thạc sĩ, bác sĩ Lê Nguyễn Thảo Chương cho biết sữa mẹ chứa rất nhiều chất dinh dưỡng cho bé. Trong đó sữa non Colostrum được xem là nguồn dinh dưỡng vô giá mà tạo hóa ban cho người mẹ trong những ngày đầu dành tặng cho con. Colostrum chỉ có trong vòng 72 giờ sau khi người mẹ sinh bé.

Sữa non Colostrum chứa vô cùng nhiều chất đạm, giàu vitamin A gấp 6 lần so với sữa mẹ thông thường và đặc biệt rất giàu các kháng thể tự nhiên là các vitamin khoáng chất cần thiết để tăng cường sức đề kháng toàn diện cho trẻ, chống lại các tác nhân gây bệnh. Đây có thể là nguyên nhân khiến một số không ít người có quan điểm cho rằng sữa mẹ có thể điều trị bệnh nhiễm trùng mắt cho trẻ.

Có một vài nghiên cứu đánh giá hiệu quả của điều trị nhiễm trùng tại mắt cho trẻ sơ sinh bằng Colostrum. Tuy nhiên kết luận cho thấy sữa non không tác dụng trong điều trị bệnh nhiễm trùng mắt ở trẻ sơ sinh.

"Tự ý nhỏ sữa mẹ vào mắt đang bị viêm nhiễm của trẻ không những không có tác dụng chữa bệnh mà có thể vô tình đem thêm vi khuẩn khác từ da vùng núm vú, dụng cụ vắt sữa... vào mắt trẻ", bác sĩ Chương cho biết. Điều này có thể làm tình trạng nặng thêm do nhiễm trùng chéo và điều trị bị trì hoãn. Đặc biệt những trường hợp trẻ viêm kết mạc do lậu cầu, cần phải điều trị khẩn cấp ngay khi nghi ngờ vì giác mạc bị hoại tử và thủng rất nhanh nếu không được dùng kháng sinh kịp thời và đúng cách.

Chăm sóc thế nào khi đau mắt đỏ

Bác sĩ khuyến cáo khi mắt trẻ sơ sinh có các dấu hiệu bất thường như sưng, đỏ hoặc đổ ghèn, hãy đưa trẻ đến khám và điều trị tại bác sĩ chuyên khoa Mắt càng sớm càng tốt. Gia đình không nên chần chừ hoặc tự ý điều trị. Đặc biệt không nên nhỏ sữa mẹ hoặc bất kỳ các loại dung dịch hoặc thuốc gì khác mà không có chỉ định của bác sĩ. Điều này vô tình tạo nên các thương tổn nặng nề rất đáng tiếc, có khả năng dẫn đến mất thị lực và mù lòa vĩnh viễn cho trẻ.