Tưởng con thần đồng, ép quá hóa... thần kinh

Ba tuổi viết chữ, làm Toán

Có con mới 5 tuổi, nhưng gần 1 năm nay, chị Nguyễn Thị Th. (36 tuổi, trú đường Hải Phòng, Hải Châu, TP Đà Nẵng) cho cháu nghỉ học tại trường mầm non công lập trên địa bàn để gửi tại một cơ sở luyện chữ, học toán của cô L. gần nhà.

 Gặp chị Th. đón con buổi trưa, chị cười vui, khoe đứa con gái Ngô Thị H. đã đọc, viết thành thạo các số từ 1 đến 10. Bé H. khá dè dặt đọc số, đánh vần các chữ hai âm tiết, như: bé, to, có… dưới sự yêu cầu của mẹ.

Trẻ em nên được vui chơi, học theo đúng chương trình (ảnh có tính chất minh họa, chụp tại cơ sở trường mầm non trên địa bàn Đà Nẵng). Ảnh: Nguyễn Huy.

“Cháu mới học từ tháng 11 năm ngoái, giờ đã đọc, viết khá thành thạo rồi. Cả nhà tiếp tục cho cháu rèn luyện thêm từ nay đến lúc vào lớp 1. Nghe cô giáo nói đến khi đó cháu sẽ đọc, viết được số 100, các từ ghép, làm nhiều phép toán cơ bản. Anh có con thì mang đến đây để học luôn” - chị Th nói.

Gọi là “lò” vì cơ sở dạy học tự phát của cô L. nằm khá sâu phía sau đường Hải Phòng. Căn phòng nhỏ, tối, được kê bằng những dãy bàn cũ. Có khoảng gần 20 trẻ, phần lớn 3 - 5 tuổi đang trong giờ học. Em viết chữ, em tô màu, có bé đang nhẩm các phép tính chương trình lớp 1.

Cùng cô L., cô H. phụ trách lớp luyện chữ, từng là những giáo viên dạy tiểu học trên địa bàn về hưu. Trong vai người gửi trẻ 4 tuổi, cô L. vui vẻ nhận lời chúng tôi. Theo cô L, mỗi ngày chia làm 2 lớp: Suất ngày và tối. Các bé còn học ở trường mầm non tham gia suất tối (17 đến 19 giờ). Hoặc phụ huynh đăng ký gửi trẻ cả ngày tại đây, ngoài học được ăn 2 bữa trưa, bữa lỡ. Giá mỗi tháng 500 - 850.000 đồng/1 em.

Đảm bảo trước khi vào lớp 1, bé đọc, viết thành thạo chữ cái, từ ghép, tính toán các con số đến hàng trăm. Dễ nhận thấy các lớp học này chỉ thiên về dạy chữ, làm toán mà thiếu các bài học kỹ năng, múa hát, kể chuyện...

Tại trường mầm non tư thục Đ.Tr (đường Phan Chu Trinh, Hải Châu), nhiều phụ huynh cho hay, lý do gửi trẻ vì cơ sở này dạy viết chữ, làm Toán và cả Anh văn. Nhiều trường mầm non M.Đ trên đường Phan Thanh, trường chất lượng cao trên đường Trần Phú… cũng đưa vào hàng loạt chương trình dạy trẻ: Tập vẽ, múa hát đến luyện chữ, học đếm, làm toán, và cả chương trình học ngoại ngữ tiếng Anh để thu hút phụ huynh đăng ký gửi trẻ.

Một hiệu trường trường mầm non tư thục lý giải: Bản thân phụ huynh có nhu cầu dạy con trước tuổi nên nếu không “xé rào” sẽ khó cạnh tranh với các trường khác.

Hệ lụy ép con thành “thần đồng”

Đầu năm học 2011-2012, em Nguyễn Phúc Trường, học sinh lớp 1 trường tiểu học Núi Thành (Đà Nẵng) được gia đình xin học vượt lớp vì khả năng làm Toán, Văn lớp 2-3 thành thạo khiến cả trường, ngành giáo dục bất ngờ.

Tuy nhiên, sau cuộc khảo sát vừa được phòng giáo dục, ngành chức năng quận Hải Châu tiến hành, phát hiện: Trường có kỹ năng tính toán về số học, đọc tốt văn bản, nhưng kỹ năng trả lời câu hỏi, phân biệt âm, vần, viết câu chưa đảm bảo, đặc biệt các kỹ năng giao tiếp, kỹ năng sống còn giới hạn…

Theo ông Nguyễn Đăng Ngưng, Trưởng phòng Giáo dục quận Hải Châu: Qua tìm hiểu, khả năng đọc Toán, làm Văn của Trường được gia đình rèn luyện và học thêm tại các nhóm trẻ gia đình.

Chị Phan Thị Tư (phường Hòa Cường Bắc, Hải Châu), mẹ Trường cũng bộc bạch: Chúng tôi cho cháu tập đọc, viết trước lớp 1, và cháu có khả năng tiếp thu nhanh, hoàn thành sớm chương trình. Gia đình sợ nếu tiếp tục để cháu học lại chương trình sẽ tạo sự nhàm chán nên mới làm đơn xin vượt lớp.

Ngay trường tiểu học Núi Thành, nhiều học sinh trước khi vào lớp 1 đã biết viết chữ, làm toán. Khảo sát của trường cho thấy, có đến hơn nửa số học sinh lớp 1 tỏ ra viết thông thạo chữ cái trước khi vào lớp 1.

Thầy Phan Chánh, Hiệu trưởng trường tiểu học Trần Cao Vân lo ngại: Đợt khảo sát chất lượng đầu năm nay có đến 20 - 30% số học sinh mới vào lớp 1 đã có khả năng đọc viết thành thạo. Tỷ lệ này gia tăng nhanh mỗi năm, chứng tỏ xu hướng trẻ em đang bị ép học trước tuổi.

Theo ông Nguyễn Đăng Ngưng, tình trạng dạy con trước tuổi khá phổ biến. Cái khó là phụ huynh hay gửi con cho các nhóm trẻ gia đình, cơ sở tự phát của các thầy cô giáo về hưu, thậm chí bản thân gia đình cố tình nhồi nhét kiến thức trước quy định nên khó kiểm tra, xử lý hết.

Tay trẻ 3-5 tuổi còn yếu, bộ não chỉ tiếp thu ở dạng kiến thức nhất định, như tô màu, nghe kể chuyện… nên nếu bị ép viết, làm toán chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến cấu trúc xương tay, hệ thần kinh làm trẻ phát triển không toàn diện. Ngay đến thời gian vui chơi cơ hữu của trẻ bị giới hạn khiến các kỹ năng giao tiếp, xã hội của trẻ bị hạn chế.

Ban giám hiệu trường tiểu học Núi Thành cho hay: Cháu Trường ban đầu có biểu hiện phát triển sôi nổi, hăng hái nhưng càng về sau, em hay bị chán nản, lười phát biểu, nhác học bài.