Có “gói dịch vụ thiết yếu”,  phụ nữ đỡ lo bị bạo hành

Dịch vụ xã hội toàn diện

Bạo lực với phụ nữ và trẻ em gái mang tính hệ thống, rộng khắp và có nguồn gốc sâu xa từ văn hoá. Tổng Thư ký Liên Hiệp quốc từng nhận xét bạo lực với phụ nữ và trẻ em gái tràn lan như một dịch bệnh. Báo cáo rà soát toàn cầu năm 2013 của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho thấy 35% phụ nữ trên thế giới từng bị bạo lực thể chất hoặc bạo lực tình dục do chồng hoặc bạn tình gây ra. Ước tính cứ 5 trẻ em gái thì có một em từng bị lạm dụng. Tại Việt Nam, thống kê năm 2010 cũng cho thấy, có 58% phụ nữ từng kết hôn đã trải qua ít nhất một hình thức bạo lực trong đời. Hơn 50% phụ nữ bị bạo lực không nói với bất cứ ai và 87% phụ nữ bị bạo lực thể xác hoặc tinh thần không nói với ai.

  Nạn nhân bị bạo lực gia đình cần được cung cấp gói dịch vụ thiết yếu đểchạy thoát khỏi bạo lực. Ảnh minh họa.  Ảnh:  I.T

Trước thực trạng này, bà Elisa Fernandez – Trưởng Văn phòng UN Women tại Việt Nam cho rằng: “Bạo lực với phụ nữ và trẻ em gái có thể được ngăn chặn. Việc cung cấp, điều phối và cung cấp các dịch vụ thiết yếu về y tế, hành pháp, tư pháp và dịch vụ xã hội có thể làm giảm nhẹ hậu quả của bạo lực đối với sự an toàn, sức khoẻ của phụ nữ và trẻ em gái”.

Gói dịch vụ xã hội thiết yếu có thể kể tới như thông tin hỗ trợ khẩn cấp; tư vấn khủng hoảng; đường dây nóng; chỗ ở an toàn; hỗ trợ tài chính vật chất; tạo mới khôi phụ thay đổi giấy tờ tuỳ thân; cung cấp dịch vụ trẻ em; hỗ trợ phụ nữ hướng tới độc lập, phục hồi và tự chủ về kinh tế; Cung cấp các dói dịch vụ xã hội có chất lượng là cách ứng phó đa ngành nhằm hỗ trợ phụ nữ trẻ em là nạn nhân của bạo lực; Cung cấp đường dây nóng, chỗ ở an toàn, tư vấn và thông tin về pháp luật và quyền con người cho họ. Nguyên tắc đảm bảo quyền, sự an toàn và tính mạng của phụ nữ và trẻ em gái là nạn nhân của bạo lực.

“Điều quan trọng nhất là cần hiểu được điểm mấu chốt về nguyên nhân, hậu quả của bạo lực, cung cấp dịch vụ nhằm trao quyền cho phụ nữ. Đảm bảo rằng các dịch vụ tập trung vào phụ nữ thân thiện với trẻ em, không đổ lỗi; hỗ trợ phụ nữ và trẻ em cân nhắc các lựa chọn dịch vụ sẵn có dành cho họ và hỗ trợ quyết định của họ” – bà Elisa Fernandez nói.

 Hỗ trợ tư pháp, hành pháp thiết yếu

Ngoài việc cung cấp gói dịch vụ xã hội cần thiết, gói dịch vụ thiết yếu cũng cung cấp gói dịch vụ tư pháp, hành pháp cho phụ nữ và trẻ em bị bạo lực.

Cụ thể, UN Women đưa ra 11 gói dịch vụ thiết yếu bao gồm: Phòng ngừa; tiếp xúc ban đầu; điều tra; quá trình trước khi xét xử; quá trình xét xử; tới trách nhiệm của thủ phạm; các dịch vụ hậu xét xử; xuyên suốt diễn trình tư pháp; an toàn bảo vệ; hỗ trợ và giúp đỡ; thông tin; phối hợp.

Về dịch tư pháp và hành pháp thiết yếu, các chuyên gia chỉ ra rằng cần phải thực hiện theo một tiến trình cụ thể. Căn cứ vào từng dịch vụ thiết yếu trên mà đơn vị hỗ trợ có một nội dung và cách tiếp cận khác nhau.

Mặc dù cung cấp gói dịch vụ thiết yếu cho phụ nữ và trẻ em bị bạo lực nhưng bà Nguyễn Thị Thu Huyền – Phó Vụ trưởng Vụ Bình đẳng giới (Bộ LĐTBXH) cho rằng điều quan trọng là phải khuyến khích phụ nữ trình báo, hợp tác trình báo về những hành vi bạo lực với họ. Tiếp đó, các khâu như tiếp xúc ban đầu, hay xét xử đều phải được tổ chức kín, đảm bảo không tiết lộ danh tính của nạn nhân. Nếu việc hỗ trợ không thực hiện theo quy trình và đảm bảo nguyên tắc thì sẽ phản tác dụng.

“Trước, trong, sau khi cung cấp đầy đủ gói dịch vụ thiết yếu này cần phải đảm bảo nguyên tắc an toàn và bảo vệ nạn nhân. Thực hiện hỗ trợ và giúp đỡ, truyền thông cho nạn nhân bị bạo lực gia đình cũng như người gây bạo lực. Tất cả phương pháp tiếp cận, hỗ trợ phải được thực hiện dựa trên quyền con người” – bà Huyền nói.

Thêm vào đó, việc cung cấp dịch vụ tư vấn miễn phí xử lý khủng hoảng cho nạn nhân còn cần đảm bảo luôn lắng nghe ý kiến và phải làm cho nạn nhân tin tưởng.

Bà Huyền cũng cho biết thời gian tới Bộ LĐTBXH phối hợp với Bộ Công an, Bộ Tư pháp, Bộ Y tế và Liên Hợp Quốc sẽ tiến hành thực hiện thí điểm gói dịch vụ thiết yếu dành cho phụ nữ và trẻ em gái bị bạo lực tại một tỉnh ở Việt Nam.