5 điểm nóng nguy cơ xảy ra chiến tranh thế giới 3 trong năm 2018

"Thế giới sống sót qua 2017 mà không trở lại cuộc xung đột tàn phá liên quan đến các siêu cường trên thế giới. Ở một số nơi (đặc biệt là ở Syria) cường độ căng thẳng giảm đáng kể. Trong những nơi khác, tình hình trở nên xấu đi" — ông Robert Farley viết.

Triều Tiên

Quốc gia đầu tiên trong danh sách này là Triều Tiên. Ông Robert Farley gọi  tình hình ở đây là cuộc khủng hoảng chính sách đối ngoại nghiêm trọng nhất thời điểm hiện tại. Ông Farley cho rằng: Triều Tiên chắc chắn là cuộc khủng hoảng chính sách đối ngoại nghiêm trọng nhất đang đối mặt với thế giới ngày nay. Sự thành công của CHDCND Triều Tiên trong việc phát triển tên lửa đạn đạo, kết hợp với sự thiếu kinh nghiệm của chính quyền Trump, đã tạo ra một tình huống nguy hiểm bất thường. Đã nhiều lần tiến hành các cuộc thử tên lửa và tên lửa hạt nhân trong thập kỷ qua, Triều Tiên không có khuynh hướng nhượng bộ dưới áp lực của Mỹ.

Mỹ đã phản ứng với sự "không đoàn kết ngoại giao", vì các quan chức cao cấp thường mâu thuẫn nhau trong vòng vài giờ sau khi đưa ra tuyên bố. Để giải quyết vấn đề phức tạp, Triều Tiên và Mỹ  đều có những động lực đáng kể để ngăn chặn; Mỹ để phá hủy thông tin liên lạc  Triều Tiên và cài đặt trước khi tên lửa có thể rời khỏi mặt đất, và Triều Tiên để tránh số phận như vậy. Tình huống này có thể dễ dàng dẫn đến sự tính sai lầm của hai bên.

Đài Loan

Khu vực thứ hai, nơi có thể cháy lên một cuộc xung đột lớn là Đài Loan. Gần đây, nhà ngoại giao Trung Quốc Li Keksin nói rằng Bắc Kinh "sẽ sát nhập Đài Loan" bằng vũ lực quân sự vào ngày mà đảo Marinas tiếp nhận tàu chiến Mỹ. Trong khi đó Trung Quốc đã tăng cường hoạt động quân sự trong khu vực và Mỹ nhiều lần phản đối điều này. 

Mỹ đã phản ứng với thái độ trầm tĩnh, lên án các động thái của Trung Quốc và công bố một loạt dự án bán vũ khí lớn cho Đài Loan. Điều này chắc chắn sẽ chọc giận Trung Quốc.

Ukraine

Tiếp theo trong danh sách của ông Robert Farley là Ukraine, theo ông, tình hình tại đó vẫn còn căng thẳng: thỏa thuận ngừng bắn ở miền Đông liên tục bị vi phạm.

Thoả thuận ngưng bắn mong manh ở Đông Ukraine ngày càng bị nhấn chìm bởi bạo lực giữa Kiev và các lực lượng dân quân địa phương ủng hộ Moscow. Tại Kiev, các cuộc biểu tình và "chuyện rùm beng" xung quanh Mikhail Saakashvili đặt ra câu hỏi về hoạt động ổn định của chính phủ Ukraine hiện nay.

Xung đột có thể xảy ra bằng nhiều cách. Một sự sụp đổ của chính phủ Ukraine, trong khi về mặt lý thuyết có lợi cho Nga có thể đưa ra sự bất ổn mạnh mẽ. Ngược lại, một sự sụp đổ của chính phủ Kiev có thể đưa những người cứng rắn cánh hữu quyền lực, sẽ ném thêm xăng vào cuộc xung đột đang nảy nở ở các tỉnh miền đông.

Sườn Nam NATO

Vùng thứ tư có khả năng để trở thành điểm nóng của thế chiến thứ ba, ông Farley cho là sườn nam của NATO, đặc biệt là Thổ Nhĩ Kỳ. Theo ông Robert Farley, Ankara xa rời EU và Mỹ và xích lại gần với Nga là điềm báo trước về sự thay đổi đáng kể trong cán cân lực lượng khu vực.

Mối quan hệ giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ gần như sụp đổ trong năm qua, giống như Ankara và Moscow đã nhìn thấy một sự liên kết đáng kể sau các cuộc đụng độ quân sự vào năm 2015. 

Rất có thể, Thổ Nhĩ Kỳ, Nga, hay Mỹ coi cuộc chiến là một cách hợp lý để giải quyết tình hình ngoại giao mới. Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ là một quốc gia vô cùng quan trọng và định hướng của nó ảnh hưởng đến kết quả của xung đột ở Syria, Iraq, Iran, vùng Balkans và vùng Caucasus. Một sự thay đổi hướng ngoại giao của Thổ Nhĩ Kỳ có thể có những ảnh hưởng gợn sóng không lường trước được dọc biên giới của nó - đặc biệt là đối với khát vọng của người Kurd đối với quốc gia - và có thể làm thay đổi sổ sách quyền lực và rủi ro trong cuộc tranh chấp Nagorno-Karabakh. Sự phát triển như vậy có thể ảnh hưởng đến cách các quốc gia Nam Âu suy nghĩ về cam kết của họ đối với NATO. Tính không thể đoán trước này có thể gây ra cho Moscow hoặc Washington để tính toán sức mạnh của chính họ.

Vùng Vịnh

Kết thúc danh sách của ông Farley là vùng Vịnh. Ông Robert Farley lưu ý đến cuộc đối đầu giữa Saudi Arabia và Iran.

Mâu thuẫn ở Trung Đông hầu như luôn luôn chứa các "hạt" mâu thuẫn về quyền lực, thậm chí nếu những hạt giống này hiếm khi nở hoa. Sau cuộc nội chiến tại Syria, sự chú ý đã chuyển sang cuộc đối đầu giữa Iran và Ả-rập Xê-út. Ả rập Xê út dường như có "ngón tay kích hoạt chọc ngáy", và dường như nó muốn tìm kiếm bàn tay của Tehran sau mọi thất bại. Về phần mình, Iran vẫn tiếp tục mở rộng ảnh hưởng của mình ở Iraq, Syria và các nơi khác.

Về phần mình, trong khi chính quyền của Trump hầu như chấp nhận chiến thắng của chế độ Assad ở Syria, thì nó đang hướng tới những nỗ lực chống lại Iran trong khu vực. Việc này bao gồm một cuộc kiểm tra thực sự tại Ả-rập Xê-út ở Yemen và những nơi khác, một sự phát triển có thể dễ dàng dẫn đến tình trạng quá tự tin ở Riyadh.

Liệu Riyadh và Tehran có xảy ra chiến tranh? Chiến tranh đã nổ ra ở Vịnh trước đây mà không nhấn chìm phần còn lại của thế giới, nhưng Riyadh đã chứng tỏ rõ ràng sẵn sàng xây dựng một liên minh ngoại giao và quân sự chống lại Iran, có lẽ bao gồm cả Israel. Với việc Nga tái khẳng định vị trí của mình trong khu vực, thật dễ dàng tưởng tượng được xung đột về quyền lực.