Tesla đang đánh cược với xe Model 3

Tesla từng được xem là thước đo tiêu chuẩn để từ đó đánh giá cả ngành công nghiệp ô tô. Cũng như Model 3 là mẫu xe điện có lượng người ngóng chờ và đặt hàng trước cao kỷ lục trong ngành công nghiệp ô tô toàn cầu, nhưng chỉ vì quá chủ quan mà Tesla đang giao hàng chậm trễ cho khách hàng dẫn đến hậu quả xấu. Và từ đó, giá cổ phiếu của Tesla lại đang tụt sâu. Giá cổ phiếu của hãng trong giai đoạn trên cũng sụt giảm 17% từ 321 USD xuống chỉ còn 265 USD.  

Vào quý trước, Tesla đã phải cay đắng tuyên bố họ chỉ sản xuất được khoảng 260 xe/tuần, thay vì mục tiêu 5.000 xe/tuần. Riêng vấn đề này thì hãng cũng đã lỗ hơn 620 triệu USD trong quý III. Cùng lúc đó, tiền đầu tư từ thương hiệu Mỹ vẫn chảy ra ồ ạt với tốc độ 8.000 USD mỗi phút. Hơn 1,3 tỉ mỗi quý là một con số khổng lồ mà một công ty phải chi trả cho quy trình vận hành, hoạt động của mình. Những điều trên đã cho thấy, Tesla chưa thể lắp ráp Model 3 theo hướng có lãi, đồng thời chưa có được cho mình một dây chuyền sản xuất hiệu quả.

Cái sai của Tesla là đã quá coi thường việc sản xuất ra một mẫu xe với số lượng lớn. Họ không lường trước được mối nguy tiềm tảng của quy trình này, dẫn tới việc thắt cổ chai ở vài công đoạn và giờ chậm hơn kế hoạch tới hàng quý.

Có lẽ, thành công vang dội khi nhận 230.000 đơn đặt hàng chỉ trong ngày đầu mở bán (với một khoản đặt cọc 1.000 USD/xe) đã khiến con tàu Tesla chòng chành. Nhìn lại những điều đó như một trò đùa. Thậm chí lúc đó vị tỷ phú kiêm CEO Tesla còn mạnh miệng tuyên bố có thể đạt mốc lắp ráp 500.000 xe/năm ngay trong năm 2018 thay vì mốc 2020 như trước đó, đồng thời đảm luôn cả 2 phiên bản tay lái nghịch và thuận. Thực sự, Tesla hoàn toàn có thể chậm rãi, từ từ tiến bước bằng cách tự động hóa quy trình sản xuất. Nhưng Tesla đã không chọn cách đó.

Có thể thấy được áp lực lên quy trình điều hành, quản lý sản xuất, mua nguyên vật liệu và lắp ráp cho một mẫu xe đại trà là khổng lồ, đã khiến bộ máy của Tesla rệu rã. Những hình ảnh được báo giới chụp lại ở nhà máy Tesla Fremont - California cho thấy phụ tùng bị vứt bừa bãi, chỏng chơ, có khả năng hư hỏng bất cứ lúc nào có lẽ đã phần nào thể hiện sự bất lực của Tesla bây giờ. 

Một điều sai lầm nữa, là Tesla đang ôm đồm quá nhiều công đoạn, quá nhiều bộ phận. Có những chi tiết trên một chiếc xe ô tô bạn phải đầu tư rất nhiều cho quy trình sản xuất nhưng lợi ích đạt được chẳng đáng là bao và nên được giao cho các nhà cung ứng đã có tên tuổi từ trước, chẳng hạn như ghế ngồi. Tesla, với tham vọng tự sản xuất xe 100%, đã có xích mích với nhà cung ứng ghế trước đó và sau đó tự thực hiện công đoạn này. Kết quả là giờ đây cũng là một nút thắt khá khó gỡ.

Tesla đã cố gắng tuyển thêm nhân sự đảm trách các mảng khác nhau để đẩy nhanh tiến độ lắp ráp, đồng thời thuê các công ty cung ứng ngoài chế tạo phụ tùng cho mình. Dù những động thái này trái ngược hoàn toàn với dự định ban đầu của CEO Elon Musk, khi ông muốn "tái định nghĩa lại các nhà máy" và tự động hóa hoàn toàn quy trình lắp ráp.

Nếu Tesla không nhận ra những hạn chế của mình, bỏ đi sự tự cao và có thay đổi phù hợp, Model 3 rất có thể sẽ trở thành một dấu chấm hết của họ, khi mà họ bỏ một khoản tiền khổng lồ ra chỉ để thu về chẳng đáng bao nhiêu. Khách hàng của Tesla hiện vẫn đang phải chờ ngóng từng ngày đến thời điểm họ được bàn giao xe. Liệu bao giờ sự vị tha của khách hàng và sự ngóng đợi sẽ đạt đến giới hạn?