Sự thật phía sau sự trả thù Liên Hợp Quốc của Mỹ

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại LHQ.

Việc chính phủ Mỹ giảm đóng góp tài chính cho ngân quỹ vận hành và hoạt động của LHQ không gây bất ngờ, nhưng thời điểm phía Mỹ làm việc ấy lại khiến cho nó có được cả ý nghĩa lẫn tác động khác. 285 triệu USD là số tiền Mỹ giảm đóng góp cho ngân sách của LHQ trong năm tài khoá 2018/2019.

Trước đấy, Mỹ đã giảm đóng góp 601 triệu USD cho việc thực hiện các sứ mệnh gìn giữ hoà bình của LHQ trên thế giới. Cứ theo những thể hiện thái độ và phát ngôn của ông Donald Trump trên cương vị ứng cử viên tổng thống cũng như tổng thống Mỹ cho tới nay thì việc cắt giảm mức độ đóng góp tài chính của Mỹ cho ngân quỹ của LHQ là chuyện đã được quyết chỉ còn chờ thời điểm thực hiện.

Người này luôn cho rằng LHQ hoạt động thiếu hiệu quả thiết thực và không phục vụ cho lợi ích của Mỹ. LHQ không được ông Trump coi trọng và nể vì. Ngoài cắt giảm đóng góp tài chính nói trên, ông Trump còn quyết định rút nước Mỹ ra khỏi Hiệp ước Paris của LHQ về bảo vệ khí hậu trái đất và tổ chức Unesco của LHQ. ĐHĐ LHQ thông qua hiệp ước về cấm sản suất, lưu giữ, phổ biến và sử dụng vũ khí hạt nhân thì ông Trump trong chiến lược an ninh quốc gia mới công bố lại đặc biệt nhấn mạnh vai trò của tiềm lực vũ khí hạt nhân của Mỹ. Thiên hạ ai ai cũng biết rằng ông Trump đã và sẽ còn tiếp tục làm khó nữa với LHQ và gây khó nữa cho LHQ.

Thời điểm phía Mỹ công khai quyết định giảm đóng góp tài chính 285 triệu USD chỉ vài ngày sau khi ĐHĐ LHQ thông qua nghị quyết bác bỏ việc Mỹ công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel và chuyển đại sứ quán về Jerusalem bất chấp những vận động và mọi doạ dẫm của Mỹ cho thấy Mỹ dùng việc cắt giảm đóng góp tài chính này để trả đũa. Trước cuộc bỏ phiếu biểu quyết trong ĐHĐ LHQ, Mỹ doạ sẽ cắt viện trợ tài chính cho những thành viên LHQ bỏ phiếu biểu quyết bất lợi cho Mỹ. Có 128 thành viên LHQ đã biểu quyết bất chấp áp lực và doạ dẫm từ phía Mỹ. Số ấy đông đảo đến mức Mỹ không thể "trừng phạt" được hết nên chuyển sang trả thù LHQ. Đúng như câu chuyện về giận cá chém thớt.

Mỹ gây khó cho LHQ nhưng Mỹ cũng tự làm mình càng bị cô lập thêm trong LHQ và trên thế giới. Như thể đã trù liệu được trước động thái này của phía Mỹ, ĐHĐ  LHQ hồi tháng 10 vừa qua đã quyết định giảm 5% so với năm tài khoá trước đó trong ngân sách của LHQ cho năm tài khoá tới, cụ thể là giảm 286 triệu USD. Việc Mỹ giảm đóng góp tài chính cho ngân sách của LHQ vì thế tác động tiêu cực tới hoạt động của LHQ, nhưng cũng chỉ với mức độ nhất định.

Hệ luỵ không thể tránh khỏi đối với LHQ từ chuyện Mỹ "giận cá chém thớt" này là LHQ phải tiếp tục tự thay đổi và chủ động thay đổi như quyết định giảm 5% ngân sách nói trên. Giảm chi phí hành chính, xác định lại ưu tiên hoạt động, khích lệ các thành viên LHQ đóng góp tích cực hơn cả về tài chính cho hoạt động của LHQ.... sẽ giúp LHQ giảm dần mức độ lệ thuộc vào đóng góp tài chính của Mỹ, giữ được tính độc lập và thể hiện được bản lĩnh trong điều hành tổ chức cũng như mọi hoạt động của tổ chức.

Cuộc trả thù kiểu này của Mỹ càng thôi thúc LHQ phải cải cách cơ bản và nhanh chóng để cá nhân hay phe phái nào cầm quyền ở Mỹ thì LHQ vẫn đủ khả năng thực thi và hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình.