Baba Vanga, nhà tiên tri mù qua đời năm 1996, từng dự đoán một phát hiện khoa học quan trọng trong năm 2018 về dạng năng lượng mới trên sao Kim. Tuy nhiên, dự đoán của bà được cho là khó trở thành hiện thực bởi các cơ quan vũ trụ không có kế hoạch khám phá sao Kim trong tương lai gần.
Nhà tiên tri Vanga. Ảnh: Wikimedia.
Hơn 20 năm sau cái chết của Vanga, nhiều người đang chờ đợi xem liệu những lời tiên tri cho năm 2018 của bà có ứng nghiệm hay không, bao gồm phát hiện trên sao Kim cũng như dự đoán Trung Quốc sẽ qua mặt Mỹ trở thành cường quốc kinh tế, dù chưa rõ những nhận định này có căn cứ từ đâu.
Baba Vanga, tên thật là Vangelia Gushterova, bị mù khi còn nhỏ sau một trận lốc xoáy. Bà trở nên nổi tiếng sau khi đưa ra nhiều lời tiên tri về các sự kiện thế giới trước khi chết ở tuổi 85. Nổi tiếng nhất trong số đó có lẽ là lời tiên tri vào năm 1989 khi bà dự đoán về vụ tấn công 11.9. "Người anh em song sinh của Mỹ sẽ sụp đổ dưới sự tấn công của những con chim sắt. Những con sói sẽ tru lên trong bụi rậm và máu của người vô tội sẽ chảy". Mọi người thường diễn giải "người anh em song sinh của Mỹ" là Tòa tháp đôi và "những con chim sắt" là máy bay bị không tặc chiếm giữ.
Những lời tiên tri mơ hồ của bà đôi khi vẫn được nhiều người đón nhận như dự đoán châu Âu sẽ kết thúc vào năm 2016 có thể xem như lời tiên tri về sự kiện Anh rút khỏi Liên minh châu Âu. Vanga cũng từng khẳng định Barack Obama sẽ là tổng thống cuối cùng của Mỹ nhưng dự đoán này được chứng minh là hoàn toàn sai.
Hiệu ứng trong đó mọi người đối chiếu những lời tiên tri mơ hồ của Vanga với những sự kiện thực tế liên quan đến thiên kiến xác nhận (confirmation bias), khuynh hướng khiến con người ưa chuộng thông tin giúp xác nhận niềm tin hay giả thuyết của chính họ. Khuynh hướng này cũng tương tự hiệu ứng Barnum hay hiệu ứng Forer. Đây là hiện tượng miêu tả cách con người nhìn nhận những mô tả chung chung về tính cách như nhận định cụ thể về chính họ, khiến họ tin vào lá số tử vi và tâm linh. Với các hiệu ứng trên, con người thường nhớ những lời tiên tri mà họ có thể diễn giải là đúng và phớt lờ những dự đoán sai lầm.
Những lời tiên tri của Vanga thậm chí còn phức tạp hơn bởi không có bằng chứng rõ ràng cho thấy bà thực sự đưa ra dự đoán hoặc cụ thể chúng nói về điều gì, theo Forbes. Theo thời gian, các chi tiết cơ bản như năm của sự kiện được dự đoán đã thay đổi.
Lời tiên tri về sao Kim của Vanga được công bố cách đây 10 năm. "Tạo ra một nguồn năng lượng mới. Cơn đói sẽ gần qua đi. Phóng một con tàu có người lái lên sao Kim", Vanga nói. Lời tiên tri này từng được cho là ứng nghiệm vào năm 2028 nhưng các báo cáo hiện nay thay đổi mốc thời gian dự đoán thành năm 2018.
Các chuyến bay có người lái hiện nay chỉ hướng tới Mặt Trăng và sao Hỏa, không có phi vụ nào đến sao Kim, dù một vệ tinh nhỏ có thể được triển khai để nghiên cứu sâu hơn về khí quyển hành tinh.