Anh Nguyễn Văn Mạnh, một hộ trồng cà phê ở bản Phát, xã Chiềng Mung, huyện Mai Sơn (Sơn La) tâm sự: Cũng may là năm nay nhiều vườn cà phê của chúng tôi được mùa, nhiều hộ đạt tới 20-24 tấn quả tươi/ha. Nhưng cái may mắn lớn hơn là năm nay tự nhiên giá cà phê tươi cứ tăng vùn vụt. Hồi đầu tháng 9 còn đang ở giá 8.000 -10.000 đồng/kg, thế rồi vọt lên tới 15.000 đồng/kg. Trồng 1 ha mà thu bằng hơn 2,5ha so với năm ngoái thì ai chả thích.
Thế nhưng bây giờ thì mọi người đều đang lo ngay ngáy vì tự nhiên cả tháng nay không thấy ai nói đến chuyện thu mua cà phê thóc, cà phê nhân nữa.
Trao đổi với các hộ trồng cà phê khác ở Sơn La thì được biết: Những năm trước sản phẩm cà phê tươi ở Sơn La do Công ty Cà phê Cây ăn quả Sơn La thu mua nên nông dân khá an tâm khi thị trường biến động. Mấy năm nay, do công ty này bị phá sản nên việc thu mua cà phê phụ thuộc rất mạnh vào thị trường. Từ trung tuần tháng 9 đến nay, bà con trồng cà phê chỉ biết thu về sơ chế rồi đóng bao cất gọn vì "chẳng có ai hỏi đến mà cũng chẳng ai biết giá cả thế nào mà bán".
Anh Đặng Văn Sửu - Chi hội trưởng nông dân thôn 3, xã Chiềng Ban (Mai Sơn) cho biết: Mấy năm gần đây việc thu mua cà phê ở Sơn La phụ thuộc vào mấy doanh nghiệp, trong đó Công ty Thái Hoà là chủ đạo. Giá cà phê tươi lúc ấy đã lên tới đỉnh điểm là 15.000 đồng/kg và giá cà phê nhân cũng lên tới 105.000 đồng/kg. Nhưng từ khi có thông tin cà phê chững lại thì cả tháng nay dân trồng cà phê chỉ biết đứng ngóng khách mua mà vẫn bặt tăm.
Việc ngưng đầu ra của cà phê đồng nghĩa với việc hàng nghìn hộ trồng cà phê ở đây lâm vào cảnh túng bí. Bởi lẽ, cà phê chín không thể để lâu trên cành, hái về cũng không để được quá 2 ngày vì ảnh hưởng đến chất lượng mà phải sơ chế ngay. Vì thế, các hộ trồng cà phê đều phải thuê người hái, càng nhiều cà phê thì chi phí thuê mướn, sơ chế càng lớn.
Anh Sửu cho biết thêm: Cả gia đình anh thu nhập trông cả vào hơn 1ha cà phê, mỗi ngày riêng tiền công thuê người thu hái đã mất mấy triệu đồng, chưa kể tiền sơ chế. Thông tin thị trường của chúng tôi cũng rất mù mịt, vì thế có hộ muốn bán liều sản phẩm cũng sợ bị hố về giá…".
Kiều Thiện