Bí mật đằng sau những cỗ máy đánh bạc

Natasha Dow Schüll, nhà nhân học văn hóa tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT), đã dành hẳn 15 năm tại Las Vegas (Mỹ) để theo dõi sự phát triển của các máy đánh bạc nơi đây, khám phá ra cách thức và nguyên nhân biến chúng trở nên cực kỳ thu hút. Những trò bài bạc đã thay đổi đáng kể qua năm tháng như thế nào và nền công nghiệp đánh bạc -bằng cách vận dụng những hiểu biết sâu sắc về tâm lý học - đã làm cho những cuộc vui tại casino trở thành trò gây nghiện hơn hết.

Hạn chế tối đa việc xoay người một góc 90 độ

Các casino đã đặt rất nhiều trí tuệ và công sức vào những thiết kế của mình từ kiểu dáng của những chiếc bàn, hoa văn của thảm trải cho đến cách bố trí ánh sáng. Tất cả những kỳ công này đều có một mục đích rõ ràng ngay từ đầu là khiến việc đánh bạc trở nên hấp dẫn hơn và kích thích bạn tiêu nhiều tiền hơn vào những trò đỏ đen đang bày ra trước mắt.

Một ví dụ đầy bất ngờ chính là tiền sảnh vòng cung bao lấy những dụng cụ bên trong casino. Một số casino hạn chế tối đa việc bạn phải xoay người một góc 90 độ, theo như những gì Natasha Dow Schüll giải thích thì việc xoay mình một góc vuông sẽ kích hoạt phần não bộ có chức năng ra quyết định của con người - khiến họ phải dừng lại trong chốc lát và ngẫm lại những gì họ đang làm. Schüll cho biết: "Các casino không hề muốn điều này xảy ra. Họ muốn nhẹ nhàng hướng bạn đến những nơi mà họ muốn bạn đến".

Máy đánh bạc có khả năng gây nghiện cao gấp 3 đến 4 lần so với những trò chơi đỏ đen truyền thống.

Theo những gì mà Schüll phát hiện ra, hầu như không có bất cứ thứ gì tại các casino hiện đại ngày nay được thiết kế một cách tỉ mỉ như những máy đánh bạc. Vai trò của máy đánh bạc đã từng một thời gian bị quên lãng nay lại dần dần nổi lên và chiếm đến 85% lợi nhuận được kê khai của toàn bộ ngành công nghiệp đỏ đen này. Bên cạnh đó, các casino đã có chủ ý "dàn binh bố trận" gây hoa mắt nhằm đẩy sức hút của những chiếc máy này đến mức mạnh nhất có thể, từ những thuật toán phức tạp bên trong thùng máy cho đến cả chỗ gác tay.

Khi nói đến casino, mọi người thường nghĩ đến những trò chơi như blackjack (xì dách) hay roulette (cò quay) - những cuộc chiến mang tính chất "được ăn cả, ngã về không", nơi mà cả gia tài có thể đến rồi đi chỉ trong chớp mắt. Nhưng những hình ảnh này đã quá lỗi thời khi mà máy đánh bạc chính thức được ước tính tạo nên 85% lợi nhuận cho cả ngành.

Schüll giải thích: "Những chiếc máy đánh bạc này đã tạo nên tiếng vang như vậy vì từng một thời chỉ có những phụ nữ lớn tuổi nhỏ con mới có hứng thú động đến chúng. Nhưng nay những thiết bị này đã thao túng cả nền công nghiệp đánh bạc và mang về những khoản lợi nhuận đáng kể". Vào khoảng cuối thập kỷ 1990, máy đánh bạc có thể mang lại lợi nhuận cao gấp đôi tổng lợi nhuận mà các casino có được từ tất cả những trò bài bạc khác. Vậy làm thế nào để trò chơi này trở nên phổ biến đến vậy?

Trong suốt giai đoạn suy thoái kinh tế vào đầu thập kỷ 1990, các cơ quan lập pháp bang bắt đầu tìm cách tăng thu nhập mà không cần phải dùng biện pháp tăng thuế và họ bắt đầu nghĩ đến những dự luật cho phép đánh bạc trên máy. Schüll cho biết: "Việc đó dễ dàng được thông qua hơn rất nhiều so với những thứ nặng nề như đánh bạc truyền thống".

Thêm vào đó, lần suy thoái kinh tế gần đây nhất đã lại một lần nữa mang lại động lực thúc đẩy cho sự phát triển của những chiếc máy này. Vào năm 2008, tiểu bang Maryland miền đông nước Mỹ đã phê chuẩn cho dự án xây dựng casino đầu tiên. Nối tiếp theo sau là tiểu bang Illinois miền bắc nước Mỹ bắt đầu cho phép kinh doanh máy đánh bạc trong các quán rượu vào năm 2011.

Vào tháng 2.2014, tiểu bang Massachusetts miền bắc nước Mỹ cũng đã lần đầu tiên cho phép kinh doanh loại hình dịch vụ máy đánh bạc. Đến nay, đã có 39 tiểu bang trên toàn nước Mỹ hợp pháp hóa một vài loại hình kinh doanh đánh bạc điện tử trong casino, trường đua hay thậm chí là nhà hàng và quán rượu.

Máy đánh bạc cổ điển với cuộn xoay và duy nhất 1 hàng hiển thị.

Schüll chia sẻ: "Tin học hóa những máy đánh bạc đã cho phép các casino kiểm soát chính xác tỷ lệ tiền cược. Họ có thể nâng mức trúng thưởng cao nhất để tạo thêm kịch tính cho cuộc vui mà vẫn quản lý được tỷ lệ trả thưởng và tỷ lệ tiền cược. Đó cũng chính là lúc máy đánh bạc thật sự phát huy được hết khả năng của mình".

Công lao lớn thuộc về phần thiết kế

Ngành công nghiệp đỏ đen này đã nhận thức được rằng những khoản lợi nhuận khổng lồ sẽ đến với họ nếu họ có thể khiến người chơi ngồi vào máy và đánh cược hàng giờ liền. Ngày nay, máy đánh bạc có nhiều hàng đã trở nên phức tạp hơn rất nhiều. Thay vì chỉ có duy nhất 1 hàng như các máy đánh bạc điện tử cổ điển, với các máy tiên tiến người chơi có thể đặt cược đến 200 hàng trên màn hình cùng một lúc - không chỉ có duy nhất hàng ngang như trước đây - với mỗi hàng là một cơ hội chiến thắng khác nhau.

Như vậy, một người có thể cược 70 cent và thắng được 35 hàng - lấy lại được 35 cent. Điều đó làm họ cảm thấy như đã thắng được một phần và lại tiếp tục chìm đắm vào cuộc chơi.  Các nghiên cứu kinh tế cho thấy những chiếc máy đánh bạc nhiều hàng tỏ ra rất hữu dụng trong việc "móc túi" người chơi.

Theo Schüll, cải tiến tinh vi này đã tạo nên cuộc cách mạng trong toàn ngành. Ngày càng ít người đi đến các casino để có được cảm giác hồi hộp khi thử vận may với giải thưởng to đùng từ những trò đỏ đen truyền thống. Thay vào đó, máy đánh bạc lại trở thành một công cụ thỏa mãn cơn nghiện một cách "nhỏ giọt", từ từ và từng chút một. Mọi người thích thú với không gian và quên mình trong từng chiếc máy.

Không chỉ đơn giản với những thuật toán, các casino có hàng đống những kế hoạch chỉ nhằm mục đích giữ chân người chơi ở lại lâu hơn. Những chiếc máy hiện đại ngày nay được trang bị cả ghế ngồi đặc biệt không gây cản trở sự lưu thông máu trong cơ thể, giúp bạn có thể ngồi hàng giờ mà không cảm thấy khó chịu gì.

Các nút bấm và máy nạp tiền có thể được tiếp cận chỉ với cử động tay nhỏ nhất nhằm tối thiểu sự gián đoạn. Bên cạnh đó, các casino còn phát hiện ra rằng người chơi thường có xu hướng chọn những máy được đặt trong góc hoặc ở những hốc xó xỉnh.

Schüll giải thích: "Toàn bộ thiết kế chỉ nhằm thu bạn vào một góc yên tĩnh thoải mái để bạn có thể có sự riêng tư".  Hệ thống chi trả cho trò chơi cũng được cải tiến hoàn toàn. Người chơi không còn phải cho những đồng xu vào khe của máy như trước đây, những chiếc máy tân tiến chấp nhận thanh toán bằng tiền giấy và cả thẻ từ với mục đích khiến khách hàng toàn tâm toàn ý với trò chơi mà không phải phân tâm suy nghĩ về số tiền mà mình đã tiêu tốn.

Thậm chí, một số casino có cả các máy ATM đặc biệt giúp khách hàng không bị cản trở bởi quy định giới hạn số tiền rút ra tối đa mỗi ngày bằng cách cho vay. Ngoài ra, có vô vàn cách khôn ngoan để giữ chân người chơi.

Chẳng hạn như, nếu cảm thấy có một vị khách không may mắn đang chật vật với trò chơi, nhân viên casino sẽ đến bên cạnh và mời họ một phần điểm tâm miễn phí. Schüll còn phát hiện được một vài máy đánh bạc còn có thể được điều chỉnh khi người chơi đang có dấu hiệu mất kiên nhẫn.

Hiển nhiên, việc này phải được thực hiện một cách cẩn thận vì pháp luật không cho phép các casino thay đổi tỷ lệ đặt cược một khi khách hàng đã bắt đầu chơi. Nhưng Schüll cho biết rằng, các casino có thể làm giảm tính bất ổn của trò chơi mà vẫn đảm bảo được tỷ lệ trả thưởng chung. Về cơ bản thì đây vẫn được xem là một hành vi hợp pháp.

Nghiện đánh bạc - trách nhiệm thuộc về ai?

Hình mẫu chung những người nghiện đánh bạc tại Las Vegas không chỉ còn được gói gọn trong hình ảnh một người đàn ông trung niên với những lá bài trên tay. Nay, có không ít những bà mẹ U30-40 xuất hiện từ 3 giờ sáng, mang theo cả mấy đứa con và dán mắt vào máy đánh bạc điện tử.

Máy đánh bạc hiện đại với nhiều hàng và cách tính phức tạp hơn kiểu truyền thống.

Những nghiên cứu của Robert Breen, chuyên gia tâm thần học tại Đại học Brown (Mỹ), đã phát hiện ra những chiếc máy đánh bạc có khả năng gây nghiện cao gấp 3 đến 4 lần so với những trò chơi đỏ đen truyền thống. Schüll cho biết: "Hiển nhiên có một số người dễ vướng vào những vấn đề này hơn số còn lại bởi môi trường xuất thân hoặc đặc tính của não bộ. Nhưng một vài công nghệ có khả năng gây nghiện cao hơn và tôi nghĩ đây chính là nhân tố quan trọng cần được xem xét".

Thật không khó để hiểu được tại sao mọi người lại dễ dàng bị cuốn vào những chiếc máy cả ngày. Schüll cho giải thích: "Những trò chơi này thường chỉ dành cho một người chơi và chúng diễn ra rất nhanh. Chúng cứ liên tục và không gián đoạn. Bạn có thể chơi được 1.200 lượt một giờ và mỗi lần như thế lại dần góp phần củng cố hành vi". Chính vì vậy, Schüll không hề bị thuyết phục bởi những lý lẽ từ phía các casino cho rằng tất cả trách nhiệm thuộc về duy nhất mỗi người chơi.

Schüll chia sẻ: "Tất cả thủ đoạn mà bọn họ thường hay áp dụng đó là tiếp cận con người như một thực thể có khả năng bị thao túng. Như vậy, thật là gian xảo khi họ xoay ngược lại và tranh cãi rằng 100% trách nhiệm đối với những thiệt hại đều thuộc về bản thân người chơi".

Schüll cho rằng cần thiết phải có những quy định chặt chẽ hơn đối với những hành vi đánh bạc trên máy, không hẳn là cấm đoán nhưng phải tìm cách làm giảm bớt tác động gây nghiện của chúng. Nhưng cho đến nay, việc chỉnh đốn lại hoạt động rầm rộ của những loại hình máy đánh bạc này không hề dễ dàng, thậm chí một vài kiến nghị còn có nguy cơ gây phản tác dụng.

Các quốc gia như Canada và Australia đã thử nghiệm những sự gián đoạn chẳng hạn như bằng một tin nhắn hiện lên để cảnh báo người chơi khi họ đã cá cược quá lâu. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những biện pháp can thiệp được đề xuất - như kéo dài thời gian công bố kết quả của máy - có thể không giúp được gì mà còn kéo dài thêm thời gian đánh bạc của người chơi. Trong khi đó, tại Mỹ, Schüll cho rằng quy định này vẫn còn rất khoan nhượng.

Điển hình là bang Massachusetts, tiêu biểu cho việc ban hành quy định hiện đại với những chính sách khuyến khích người chơi tham gia chương trình "cam kết trước" cho phép họ giới hạn số tiền sẽ đặt cược trước khi bắt đầu. Hiệp hội Đánh bạc Mỹ với quan điểm trái ngược lại cho rằng, đã có quá nhiều luật lệ và tiêu chuẩn nhằm hạn chế hành vi gian dối với những chiếc máy đánh bạc này. Và cho đến nay, những cuộc trao đổi về khía cạnh gây nghiện của những chiếc máy đánh bạc  chỉ mới bắt đầu.