Sau thăng trầm, Thành Điện Hải sẽ là trung tâm của Quảng trường Đà Nẵng?

Ngày 27.3, Sở Văn hóa Thể thảo TP.Đà Nẵng cho biết, ngày 29.3 tới đây UBND TP.Đà Nẵng sẽ tổ chức Lễ đón nhận Bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt Thành Điện Hải, và khởi công Dự án tu bổ, phục hồi, tôn tạo di tích này.

Sở Văn hóa Thể thao Đà Nẵng cho hay, trải qua gần 200 năm lịch sử, chịu sự tác động của thiên nhiên, sự tàn phá của chiến tranh và của cả con người, Thành Điện Hải đã và đang bị xuống cấp trầm trọng.

Năm 1988, Thành được xếp hạng là Di tích cấp quốc gia, tuy nhiên, chẳng những di tích không được bảo vệ, tu bổ mà còn bị xâm hại nặng nề hơn, cả vùng đệm và vùng lõi,  yếu tố gốc của di tích.

Súng thần công bên cạnh tượng danh tướng Nguyễn Tri Phương trong Thành Điện Hải, Đà Nẵng

Đến năm 2016, lãnh đạo thành phố đã chỉ đạo triển khai nhiều giải pháp cụ thể để từng bước bảo vệ, tu bổ, phục hồi di tích. Trong đó, UBND TP. Đà Nẵng đã cho giải tỏa nhiều trụ sở, di dời nhiều hộ dân và quyết định chuyển Bảo tàng Đà Nẵng hiện nay ra khỏi di tích. Đặc biệt, UBND TP.Đà Nẵng đang chỉ đạo khảo sát quy hoạch xây dựng ở khu vực này một quảng trường, trong đó Thành Điện Hải được xác định là Trung tâm.

Sở Văn hóa Thể thao TP. Đà Nẵng cũng cho hay, riêng dự án tu bổ, phục hồi, tôn tạo di tích quốc gia đặc biệt Thành Điện Hải giai đoạn 1 sẽ được khởi công từ ngày 29.3.2018. Dự kiến hoàn thành tháng 10.2018 với kinh phí 102,7 tỷ đồng, bao gồm các hạng mục: giải tỏa, đền bù nhà ở, vật kiến trúc…

Còn giai đoạn 2 của dự án sẽ thực hiện trong năm 2019 – 2020, gồm các hạng mục bên trong Thành (sau khi chuyển dời Bảo tàng Đà Nẵng)….

Bảo tàng Đà Nẵng ở trong Thành Điện Hải sẽ được di dời để tu bổ, tôn tạo di tích này

Theo sử liệu, nhận thấy vị trí chiến lược quan trọng của Đà Nẵng, triều đình nhà Nguyễn cho xây dựng ở đây nhiều công trình phòng thủ đất nước, trong đó có Thành Điện Hải. Thành này trước gọi là Đồn Điện Hải, được xây dựng gần mép nước tả ngạn sông Hàn năm 1812 dưới thời vua Gia Long.

Đến năm 1823, đời vua Minh Mạng, Đồn được chuyển đến xây kiên cố ở vị trí hiện nay; và đến năm 1835, được đổi tên là Thành Điện Hải.Thành được xây bằng gạch, phỏng theo thiết kế kiểu Vauban của phương Tây, chu vi 556m, tường cao 5m, hào sâu 3m. Bên trong thành có hành cung, kỳ đài, kho đạn, kho thuốc súng, kho lương thực, vọng gác, và được bố trí 30 khẩu đại bác cỡ lớn.

Ngày 01.9.1858, liên quân Pháp – Tây Ban Nha đem 14 chiếc thuyền đánh Đà Nẵng, mở đầu cuộc chiến tranh xâm lược nước ta. Thành Điện Hải ngay từ buổi đầu đã cùng với các thành lũy khác dọc hai bờ sông Hàn góp phần đánh lui những cuộc tiến công của quân địch. Quân đội triều đình và nhân dân Đà Nẵng dưới sự chỉ huy của các tướng lĩnh, đặc biệt là danh tướng Nguyễn Tri Phương, đã chiến đấu kiên trường, mưu trí, ngăn quân giặc không cho tiến sâu vào đất liền...